آبان سبز بورس در راه است؟ بررسی الگوی تاریخی و متغیرهای اثرگذار بر بازار سهام

به گزارش پایگاه خبری سرمایه و بورس، طی سال‌های اخیر، آبان همواره به‌عنوان یکی از ماه‌های سرنوشت‌ساز برای بازار سهام ایران شناخته شده است؛ دوره‌ای که در بسیاری از سال‌ها آغازگر روندهای صعودی پرقدرت در شاخص کل بورس بوده است. اکنون نیز با رشد زودهنگام نرخ ارز و انتشار گزارش‌های مثبت از شرکت‌ها، نگاه‌ها به سمت تکرار احتمالی این الگو در سال ۱۴۰۴ دوخته شده است.

نگاهی تاریخی به رفتار بورس در آبان

بررسی داده‌های ۱۷ سال اخیر نشان می‌دهد که عملکرد شاخص کل در آبان‌ماه با نوسانات قابل توجهی همراه بوده است؛ به‌طوری‌که در ۷ سال رشد مثبت و در ۱۰ سال افت را تجربه کرده است. میانگین بازدهی آبان‌های مثبت بیش از ۵ درصد و در دوره‌های منفی حدود ۳ درصد بوده است. این آمار نشان می‌دهد که از نظر آماری، بازدهی مورد انتظار بازار در آبان نزدیک به صفر است. با این حال، صرف اتکا به داده‌های گذشته نمی‌تواند تصویر روشنی از وضعیت فعلی بازار ارائه دهد.

اثر رشد زودهنگام دلار بر بورس

یکی از تفاوت‌های امسال با سال‌های گذشته، رشد سریع نرخ ارز در پایان تابستان است. دلار در روزهای پایانی شهریور از مرز ۱۰۰ هزار تومان عبور کرد و بخش زیادی از اثر روانی افزایش نرخ ارز پیش از پاییز در بورس تخلیه شد. در نتیجه، رشد شاخص در مهرماه به بیش از ۲۱ درصد رسید که بهترین عملکرد ماهانه از اسفند ۱۴۰۱ تاکنون به شمار می‌رود. این رشد نشانه‌ای از بازگشت اعتماد نسبی سرمایه‌گذاران و تحرک دوباره نقدینگی در بازار است.

ارزش‌گذاری جذاب و گزارش‌های قوی شرکت‌ها

در حال حاضر نسبت قیمت به سود (P/E) بازار حدود ۶.۵ واحد است؛ سطحی پایین‌تر از میانگین تاریخی بورس که نشان‌دهنده ارزندگی نسبی سهام است. همزمان، گزارش‌های شش‌ماهه بسیاری از شرکت‌های صادرات‌محور در صنایع پتروشیمی، فلزی و معدنی حاکی از رشد درآمد ناشی از افزایش نرخ ارز است. هرچند اثر کامل جهش دلار در گزارش‌های فصل پاییز و زمستان نمایان می‌شود، اما همین سیگنال‌ها برای تحریک جریان نقدینگی کافی است.

چالش‌ها و ریسک‌های پیش‌رو

در کنار عوامل بنیادی مثبت، ریسک‌هایی همچون ابهام در لایحه بودجه ۱۴۰۵، سیاست‌های نرخ بهره، و احتمال تنش‌های سیاسی بین‌المللی می‌تواند مانع تداوم روند صعودی شود. در صورت ثبات فضای سیاسی و عدم ارسال سیگنال‌های منفی از سوی دولت و مجلس، تحلیلگران احتمال عبور شاخص کل از سقف تاریخی خود در آبان را چندان دور از ذهن نمی‌دانند.

چشم‌انداز کوتاه‌مدت بازار

کارشناسان معتقدند بورس تهران در نقطه تعادل حساسی قرار گرفته است. در کوتاه‌مدت، نوسانات نرخ دلار، تصمیمات سیاستگذار پولی و انتشار گزارش‌های جدید شرکت‌ها مسیر شاخص را تعیین می‌کند. اگر نرخ ارز در محدوده فعلی تثبیت شود و نقدینگی از بازارهای موازی به سمت بورس حرکت کند، احتمال ادامه رشد شاخص کل در نیمه دوم پاییز افزایش می‌یابد.

در مجموع، شرایط بنیادی از تداوم رونق در بورس حمایت می‌کند، اما سایه ریسک‌های بیرونی همچنان بر سر بازار وجود دارد. در صورت ثبات سیاسی و اقتصادی، شاخص کل می‌تواند در آبان‌ماه ۱۴۰۴ روندی تدریجی و مثبت را تجربه کند، هرچند نوسانات مقطعی در مسیر صعود دور از انتظار نیست.