طلا پیشتاز بازدهی در سال ۱۴۰۴؛ بورس در مسیر بازیابی اعتماد سرمایه‌گذاران

به گزارش پایگاه خبری سرمایه و بورس، بررسی عملکرد بازارهای دارایی از ابتدای سال تا یازدهم آبان نشان می‌دهد که مسیر رشد قیمت‌ها در بازارهای مختلف، روندی ناهمگون داشته است. طلای ۱۸ عیار با رشد ۲۹.۸ درصدی و سکه بورسی با افزایش ۲۴.۷ درصدی در صدر بازارهای پربازده قرار گرفته‌اند، در حالی که ربع‌ سکه و نیم‌ سکه به ترتیب با افت ۳ و ۲.۶ درصدی در انتهای جدول بازدهی ایستاده‌اند. در همین حال، شاخص کل بورس، شاخص هم‌وزن و شاخص کل فرابورس با بازدهی میان ۱۵ تا ۱۹ درصد، عملکرد مثبتی داشته‌اند، هرچند فاصله قابل توجهی با بازار طلا دارند. بازار ارز نیز با رشد حدود ۱۰ درصدی دلار آزاد، نقش مهمی در تحریک سایر بازارهای دارایی به‌ویژه طلا ایفا کرده است.

بازگشت طلا به جایگاه پناهگاه امن سرمایه‌ها

رشد چشمگیر قیمت طلا در سال جاری، بازتابی از دو عامل کلیدی است: افزایش قیمت دلار در بازار آزاد و صعود بهای جهانی طلا. افزایش تنش‌های ژئوپلیتیک در خاورمیانه و انتظار برای کاهش نرخ بهره از سوی فدرال رزرو، باعث رشد قیمت اونس جهانی شده و همزمان افزایش نرخ دلار از محدوده ۹۷ هزار به نزدیکی ۱۰۸ هزار تومان، تقاضا برای طلا در داخل کشور را بالا برده است. در نتیجه، سرمایه‌گذاران محتاط که در ماه‌های ابتدایی سال حضور کم‌رنگی در بازار طلا داشتند، اکنون با اطمینان بیشتری به این بازار بازگشته‌اند. رکود نسبی معاملات مسکن و خودرو نیز زمینه انتقال بخشی از نقدینگی سرگردان به بازار طلا را فراهم کرده و شکاف بازدهی این بازار با سایر بازارها را افزایش داده است.

واگرایی میان انواع سکه

رفتار متفاوت سکه‌ها نیز از نکات جالب بازار طلاست. سکه بورسی و سکه امامی به ترتیب بازدهی ۲۴.۷ و ۱۵.۳ درصدی را ثبت کرده‌اند، در حالی که ربع‌ سکه و نیم‌ سکه با افت ارزش مواجه شده‌اند. تفاوت میزان تقاضای سفته‌بازانه و نقدشوندگی میان این گروه‌ها، عامل اصلی این واگرایی است. سکه‌های با وزن بالاتر به‌ویژه سکه امامی، بیشتر توسط معامله‌گران عمده برای پوشش ریسک تورمی و ارزی خرید و فروش می‌شوند، در حالی که تقاضای ربع‌ سکه و نیم‌ سکه بیشتر از سوی خریداران خرد است. کاهش قدرت خرید خانوارها و کاهش تقاضای مصرفی باعث افت این دو نوع سکه شده است. همچنین حباب قیمتی بالای آن‌ها انگیزه خرید را کاهش داده است.

بورس؛ از خوش‌بینی تا احتیاط

بورس تهران در سال ۱۴۰۴ با نوسانات متعدد روبه‌رو بوده است. شاخص کل از محدوده ۲ میلیون و ۷۱۰ هزار واحد در ابتدای سال تا اردیبهشت‌ماه با رشد ۲۰ درصدی به ۳ میلیون و ۲۵۲ هزار واحد رسید. اما در ادامه و با بروز تنش‌های سیاسی و جنگ ۱۲ روزه، فضای بازار تغییر کرد و شاخص تا محدوده ۲ میلیون و ۳۹۵ هزار واحد عقب نشست. افزایش نااطمینانی و رشد انتظارات تورمی، خروج بخشی از نقدینگی را به همراه داشت. با این حال، در هفته‌های اخیر و همزمان با کاهش سطح تنش‌ها و بازگشت آرامش نسبی به فضای سیاسی، بازار سهام دوباره جان گرفته است. تا یازدهم آبان، شاخص کل بازدهی ۱۸.۷ درصدی، شاخص هم‌وزن ۱۶.۸ درصدی و شاخص فرابورس ۱۵.۲ درصدی را ثبت کرده‌اند که نشان‌دهنده بازگشت تدریجی اعتماد سرمایه‌گذاران است.

نقش دلار در تحرک بازارها

دلار آزاد از ابتدای سال تاکنون حدود ۱۰ درصد رشد داشته است. اگرچه این میزان رشد ملایم است، اما تاثیر روانی قابل توجهی بر سایر بازارها گذاشته است. افزایش نرخ ارز معمولا به‌عنوان محرکی برای رشد قیمت دارایی‌هایی مانند طلا و سهام عمل می‌کند. در ماه‌های اخیر، تثبیت نسبی دلار در محدوده ۱۰۸ هزار تومان باعث شده ریسک ارزی کاهش یابد و بخشی از نقدینگی از بازار ارز به سمت بورس حرکت کند.

چشم‌انداز سرمایه‌گذاری در نیمه دوم سال

بررسی بازدهی بازارها تا ۱۱ آبان نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاران ایرانی امسال میان سه مسیر اصلی در نوسان بوده‌اند: طلا به‌عنوان پناهگاه امن، بورس به‌عنوان گزینه‌ای با ریسک و بازده متغیر و ارز به‌عنوان شاخص پایه تحولات اقتصادی. این توازن شکننده میان ریسک و بازده، چهره اقتصاد ایران در سال ۱۴۰۴ را مشخص کرده است. رشد قابل توجه طلا بیانگر تداوم نگرانی نسبت به ثبات اقتصادی است، اما بهبود تدریجی شاخص‌های بورس از افزایش اعتماد و کاهش هیجان‌های سیاسی حکایت دارد. اگر فضای اقتصادی و سیاسی آرام باقی بماند، بورس می‌تواند بخشی از عقب‌ماندگی خود نسبت به طلا را جبران کند؛ در غیر این صورت، رشد دوباره دلار ممکن است بار دیگر بازارهای کالایی را در موقعیت برتر قرار دهد.