شاخص کل بالا رفت، ولی بورس جان ندارد!
به گزارش پایگاه خبری سرمایه و بورس، بازار سرمایه در هفته‌‌‌های اخیر با وجود رشد شاخص کل بورس، همچنان در وضعیت ناپایدار و شکننده‌ای قرار دارد. تحلیل رفتار معامله‌گران، خروج مداوم پول حقیقی، و ارزش پایین معاملات خرد، نشان می‌دهد که بدنه بازار هنوز به جریان صعودی شاخص اعتماد ندارد. بررسی دیدگاه تحلیلگران برجسته بازار، تصویری روشن از عوامل پنهان پشت پرده این صعود نسبی ارائه می‌دهد.
رشد شاخص کل؛ نتیجه حمایت یا نشانه بازگشت اعتماد؟
شاخص کل بورس طی روزهای اخیر رشدهای مکرری را به ثبت رسانده است؛ اما کارشناسان معتقدند که این رشد بیش از آن‌که ریشه در تغییرات بنیادی یا بهبود انتظارات داشته باشد، ناشی از حمایت‌های هدفمند نهادهای بزرگ بازار و صندوق‌های حمایتی است. محمد خبری‌زاد، تحلیلگر بازار سرمایه، بر این نکته تأکید می‌کند که «رشد شاخص کل عمدتاً نتیجه تزریق نقدینگی از سوی نهادهای حاکمیتی است و نه اقبال طبیعی سرمایه‌گذاران.»
او اضافه می‌کند که ارزش پایین معاملات خرد و خروج بیش از ۶۰۰ میلیارد تومان پول حقیقی در یک روز، تأیید می‌کند که روند فعلی بیشتر یک نمایش صعودی است تا یک موج پایدار صعودی. به گفته وی، برای بازگشت واقعی رونق به بازار، نیاز به محرک‌هایی از جنس «کاهش ریسک‌های سیاسی» و «اعتمادسازی اقتصادی» وجود دارد.
تحرک در گروه‌های خاص؛ اما بدنه بازار سرد است
در میان گروه‌های مختلف بازار، برخی صنایع مانند خودرویی‌ها و سیمانی‌ها توانسته‌اند توجه نسبی معامله‌گران را جلب کنند. حسن حسین‌نیا، دیگر تحلیلگر بازار، با اشاره به خبر عرضه سهام شرکت‌های تو‌دِلی در خودروسازی و نیز رشد نرخ فروش سیمان، این تحرکات را «محرک‌های مقطعی و روانی» می‌داند که نمی‌توانند به تنهایی بازار را از رکود خارج کنند.
او خاطرنشان می‌کند که رفتار شرطی بازار نسبت به اخبار مذاکرات، تحولات خاورمیانه و حتی شایعات مربوط به سهام عدالت، نشان می‌دهد که بورس همچنان به شدت تحت تأثیر متغیرهای سیاسی و سیستماتیک است.
شاخص کل بورس زیر ذره‌بین؛ تاب‌آوری یا وابستگی صنایع در بحران
خروج پول حقیقی؛ تداوم بی‌اعتمادی به روند بازار
یکی از مهم‌ترین شاخص‌های سلامت بورس، میزان ورود و خروج پول حقیقی است. در حالی که شاخص کل بورس رشد کرده، اما همچنان روند خروج نقدینگی از سوی سهامداران حقیقی ادامه دارد. این دوگانگی نشانه‌ای است از بی‌اعتمادی فعالان بازار نسبت به پایداری این رشد. ارزش معاملات خرد نیز در کانال ۵ تا ۶ هزار میلیارد تومان باقی مانده که نسبت به میانگین تاریخی، عددی پایین محسوب می‌شود.
حسین‌نیا می‌گوید: «بازار برای خروج از وضعیت فعلی نیازمند بازگشت ثبات سیاسی، رفع ابهام از سیاست‌های اقتصادی، و شفافیت در تصمیم‌گیری‌های کلان است. بدون این پیش‌نیازها، رشد شاخص کل بورس فقط در ظاهر ادامه دارد، در حالی‌که عمق بازار همچنان خالی از جریان سرمایه است.»
فصل مجامع؛ بسته بودن نمادهای بزرگ و اثر روانی آن
محمد خبری‌زاد با اشاره به فصل مجامع، معتقد است که بسته بودن نمادهای شاخص‌ساز در روزهای آینده می‌تواند فشار فروش بر سایر نمادها را افزایش دهد و بر جو کلی بازار اثر منفی بگذارد. به گفته او، نبود محرک خبری قوی و ابهام در وضعیت سیاسی خارجی، موجب شده تا بورس در شرایط «نیمه‌مثبت حمایتی» باقی بماند.
بازار در انتظار یک شوک مثبت
جمع‌بندی دیدگاه تحلیلگران نشان می‌دهد که بورس برای عبور از وضعیت فعلی، نیازمند یک شوک مثبت از جنس کاهش ریسک سیاسی، آغاز دوباره مذاکرات بین‌المللی، یا اصلاحات اقتصادی داخلی است. تا زمانی که این محرک‌ها وارد صحنه نشوند، هر گونه رشد شاخص کل، پایدار نخواهد بود و بازار در حالت تردید و نوسان باقی خواهد ماند.
در نتیجه، اگرچه شاخص کل بورس در ظاهر رشد کرده است، اما بازار همچنان درگیر بی‌اعتمادی، خروج پول حقیقی، و نبود چشم‌انداز روشن از وضعیت سیاسی و اقتصادی کشور است. برای بازگشت سرمایه‌گذاران خرد و جان گرفتن دوباره معاملات، نیاز به چیزی بیش از حمایت‌های موقت وجود دارد.
