ورود بحث‌برانگیز بانک کشاورزی به سهامداری ایران‌خودرو

به گزارش پایگاه خبری سرمایه و بورس، ورود بانک کشاورزی به جمع سهامداران درصدی ایران خودرو با خرید 26 میلیارد برگه سهم، در حالی رخ داده که بنگاه‌داری بانک‌ها بارها از سوی دولت و بانک مرکزی به عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل ناترازی شبکه بانکی و تورم، مورد انتقاد قرار گرفته است. این اقدام بانک کشاورزی، که ماهیتی تخصصی در حوزه کشاورزی دارد، با سیاست‌های صریح خروج بانک‌ها از بنگاه‌داری در تضاد است.

خرید سهام ایران خودرو؛ گامی خلاف سیاست‌های اقتصادی

بر اساس داده‌های رسمی بورس، بانک کشاورزی روز ۱۱ مرداد با خرید بلوک 26 میلیارد سهمی، مالک بیش از یک درصد از سهام ایران خودرو شد. این خرید، در سکوت خبری کامل انجام شده و تاکنون هیچ توضیح رسمی از سوی بانک کشاورزی، ایران خودرو، سازمان بورس یا بانک مرکزی ارائه نشده است. سکوت نهادهای نظارتی، حساسیت ماجرا را دوچندان کرده است.

بنگاه‌داری بانک‌ها؛ عامل اصلی ناترازی و خلق نقدینگی

برخلاف اصول اقتصاد مقاومتی و سیاست‌های رسمی دولت، ورود بانک‌ها به حوزه‌هایی خارج از وظایف و تخصص‌شان، یکی از دلایل اصلی ناترازی مالی، افزایش بی‌ضابطه ترازنامه‌ها و در نهایت خلق پول بدون پشتوانه تلقی می‌شود. از این رو، دولت و بانک مرکزی در سال‌های اخیر بارها خواستار واگذاری بنگاه‌های تحت مالکیت بانک‌ها شده‌اند.

تضاد ساختاری با مأموریت‌های بانک کشاورزی

بانک کشاورزی طبق اساسنامه‌اش موظف به تأمین مالی پروژه‌های کشاورزی، ارتقاء سطح زندگی در روستاها و توسعه صنایع وابسته به بخش کشاورزی است. بنابراین ورود به حوزه خودروسازی نه تنها هیچ ارتباطی با مأموریت اصلی این بانک ندارد، بلکه موجب انحراف سرمایه از مسیر اصلی توسعه روستا و کشاورزی خواهد شد.

هشدار کارشناسان درباره انحراف از وظایف تخصصی

یوسف کاووسی، مدیرکل اسبق بازرسی بانک مرکزی، در گفت‌وگویی اعلام کرد که اگر این خرید سهام خارج از چارچوب‌های مشارکت حقوقی یا سرمایه‌گذاری محدود بانکی باشد، خلاف سیاست‌های کلان بانک مرکزی در مبارزه با بنگاه‌داری است. وی تأکید کرد که بانک کشاورزی، به عنوان یک بانک تخصصی، نباید در حوزه غیرمرتبط با وظایفش ورود کند.

افزایش ۵۲ میلیارد تومانی هزینه انرژی فولاد مبارکه

افت نرخ بهره بین بانکی به پایین‌ترین سطح ۱۲ماه اخیر

ضعف در نظارت بانک مرکزی بر بانک‌های تخصصی

با وجود تاکید رئیس‌کل بانک مرکزی مبنی بر تخصصی شدن بانک‌ها، عملکرد نظارتی این نهاد طی سال‌های اخیر ضعیف بوده و عملاً بانک‌ها به شکل مستقل عمل کرده‌اند. کاووسی معتقد است که به جای تخصصی کردن اسمی بانک‌ها، باید بر عملکرد واقعی آن‌ها در حوزه تخصصی‌شان نظارت مؤثر صورت گیرد.

انحراف از سیاست‌ها، مانع اصلاحات اساسی در نظام بانکی

ورود بانک کشاورزی به سهامداری ایران خودرو می‌تواند پیامدهای منفی برای اصلاح نظام بانکی داشته باشد. وقتی بانک تخصصی کشاورزی، سرمایه خود را به صنعت خودرو سوق می‌دهد، نه تنها از مأموریت اصلی خود منحرف می‌شود، بلکه زمینه را برای ادامه بنگاه‌داری و بی‌توجهی به سیاست‌های اصلاحی دولت فراهم می‌کند.

لزوم پاسخگویی نهادهای مسئول

اکنون انتظار می‌رود بانک مرکزی، سازمان بورس و وزارت اقتصاد در قبال این اقدام پاسخگو باشند. شفاف‌سازی دلایل این معامله و اعلام موضع رسمی در برابر آن، برای بازگرداندن نظم و انضباط به نظام بانکی و اعتماد عمومی به سیاست‌های اصلاحی ضروری است. همچنین باید مشخص شود که آیا این سرمایه‌گذاری موقتی و در قالب قرارداد مشخصی بوده یا به‌عنوان مالکیت پایدار تلقی می‌شود.

بانک کشاورزی با این اقدام نه‌تنها از مأموریت اصلی خود فاصله گرفته، بلکه به یکی از نمونه‌های بارز بنگاه‌داری تبدیل شده که نیازمند نظارت و اصلاح فوری است.