حذف یارانه دهک دهم؛ صرفه‌جویی ۱۰.۸همتی در بودجه دولت

به گزارش پایگاه خبری سرمایه و بورس، حذف یارانه دهک دهم پردرآمدی، یکی از مهم‌ترین اصلاحات بودجه‌ای دولت در سال جاری به شمار می‌رود. طبق اعلام شاهرخ رامین، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی، از جمعیت حدود ۸.۵ میلیون نفری دهک دهم تنها ۳ میلیون نفر یارانه دریافت می‌کردند و با قطع یارانه این افراد حتی یک مورد اعتراض نیز ثبت نشده است. این موضوع نشان می‌دهد که پرداخت یارانه به پردرآمدترین اقشار جامعه، سال‌ها بدون هیچ ضرورتی ادامه داشته است.

هزینه سرسام‌آور یارانه پردرآمدها

یارانه نقدی در سال ۱۴۰۳–۱۴۰۴ برای هر نفر ۳۰۰ هزار تومان در ماه تعیین شده است. بنابراین، پرداخت یارانه به ۳ میلیون نفر از دهک دهم سالانه رقمی معادل ۱۰.۸ همت (۱۰ تریلیون و ۸۰۰ میلیارد تومان) بر بودجه عمومی تحمیل می‌کرده است؛ رقمی که می‌توانست صرف حمایت از دهک‌های پایین‌تر یا پروژه‌های زیرساختی شود.

دهک دهم چه کسانی هستند؟

دهک‌بندی درآمدی در ایران خانوارها را بر اساس سطح درآمد یا هزینه به ۱۰ گروه تقسیم می‌کند. دهک دهم شامل پردرآمدترین افراد جامعه است و طبق آخرین معیارها، خانوارهایی که درآمد سالانه بیش از ۴۲۹ میلیون تومان (معادل ماهانه بیش از ۳۶ میلیون تومان) دارند، در این گروه قرار می‌گیرند. با این حال، به دلیل ضعف در شناسایی دقیق دهک‌ها، بخشی از این افراد همچنان یارانه دریافت می‌کردند.

ضعف در شناسایی و ضرورت اصلاحات

پرداخت یارانه به اقشار پردرآمد، نتیجه ترکیبی از تأخیر در اجرای سیاست حذف، ضعف در پایش داده‌های اقتصادی و حتی باقی‌ماندن برخی افراد به‌صورت داوطلبانه در فهرست یارانه‌بگیران بوده است. این تجربه نشان داد که بدون شفافیت در دهک‌بندی و استفاده از سامانه‌های دقیق اطلاعاتی، اصلاح نظام یارانه‌ای کشور با چالش‌های جدی روبه‌رو خواهد شد.

پیام بودجه‌ای برای دولت پزشکیان

مسعود پزشکیان، رییس‌جمهور، اخیراً در اظهاراتی بر لزوم حذف هزینه‌های زائد در بودجه تأکید کرده و گفته است برخی دستگاه‌ها هیچ برون‌دادی ندارند و تنها مصرف‌کننده منابع دولتی هستند. حذف یارانه دهک دهم اقدامی در مسیر وعده‌های انتخاباتی و نشانه‌ای از اراده دولت برای جلوگیری از هدررفت بودجه است. اکنون پرسش اینجاست که دولت در فصل بودجه‌نویسی چه گام‌های دیگری برای اصلاح ساختار هزینه‌ها و جلوگیری از تخصیص ناموجه منابع برخواهد داشت.