سه سناریو برای آینده بورس

به گزارش پایگاه خبری سرمایه و بورس به نقل از اقتصادنیوز، پس از فعال شدن مکانیسم ماشه و بازگشت تحریم‌های سازمان ملل، تحلیل‌های اقتصادی بر پیش‌بینی آینده بازارها به خصوص بورس متمرکز شده است. از سوال درباره بهترین گزینه‌های سرمایه‌گذاری تا برنامه‌ریزی برای مدیریت شوک‌های ناشی از «اسنپ بک»، همگی دغدغه اصلی فعالان اقتصادی، سرمایه‌گذاران و مردم در شرایط جدید هستند.

اثر مکانیسم ماشه بر بازار سرمایه و نرخ ارز

جواد فلاحیان، کارشناس بازار سرمایه، در گفت‌وگویی با اقتصادنیوز، درباره آینده بورس ایران پس از اجرای مکانیسم ماشه اظهار کرد: بخش زیادی از تحریم‌هایی که اکنون بازگشته‌اند، پیش‌تر توسط آمریکا اعمال شده بود، اما با فعال شدن اسنپ بک، ریسک‌های سیاسی افزایش می‌یابد و همین موضوع می‌تواند احتمال بروز تنش‌های منطقه‌ای را بیشتر کند. این فضا معمولاً موجب ترس و خروج نقدینگی از بازار سرمایه در میان‌مدت می‌شود.

او با اشاره به تأثیر بازگشت تحریم‌ها بر بخش‌های کلیدی اقتصاد گفت: شدت تحریم‌ها در حوزه‌های بانکی، کشتیرانی، انرژی و صادرات نفت، می‌تواند به‌صورت مستقیم یا غیرمستقیم صنایع بزرگ مانند پتروشیمی، فلزات و پالایشی‌ها را تحت فشار قرار دهد. در کنار این موضوع، افزایش تقاضای ارز و کسری تراز پرداخت‌ها نیز باعث رشد نرخ دلار شده است.

فلاحیان افزود: هرچند رشد نرخ ارز در کوتاه‌مدت فشار تورمی ایجاد می‌کند، اما در میان‌مدت می‌تواند به سود برخی صنایع تمام شود. تجربه نشان داده است که شرکت‌های ایرانی حتی در دوره تحریم نیز مسیرهای غیرمستقیم برای صادرات پیدا کرده‌اند و در صورت هماهنگی نرخ نیما با نرخ آزاد، از افزایش نرخ ارز منتفع می‌شوند؛ هرچند هزینه‌های تولید آن‌ها نیز بالا می‌رود.

رفتار سرمایه‌گذاران در شرایط تحریمی

این تحلیلگر بازار سرمایه گفت: در چنین شرایطی سرمایه‌گذاران معمولاً به سمت سهم‌هایی با نقدشوندگی بالا و ارزش بنیادی مناسب حرکت می‌کنند. برخی دیگر ترجیح می‌دهند دارایی‌های امن‌تر مانند طلا، صندوق‌های طلا یا ارز را انتخاب کنند. او تاکید کرد که تجربه دوره‌های گذشته نشان داده است بورس در کوتاه‌مدت تحت تأثیر تحریم‌ها منفی عمل می‌کند، اما به مرور با شرایط جدید سازگار می‌شود و روند منطقی‌تری در پیش می‌گیرد.

فلاحیان درباره صنایع کمتر آسیب‌پذیر در برابر مکانیسم ماشه اظهار داشت: هرچند اغلب صنایع از تبعات تحریم‌ها متأثر می‌شوند، اما بخش‌هایی مانند خودروسازی، ساختمان و سیمان فشار کمتری خواهند داشت. در مقابل، بانک‌ها، پتروشیمی‌ها، فولادی‌ها و پالایشگاه‌ها بیشترین آسیب را از محدودیت‌های مالی و تجاری متحمل می‌شوند.

صندوق‌های طلا و صنایع ریالی مقاوم‌تر

این کارشناس افزود: در شرایط تحریمی، صندوق‌های طلا و دارایی‌های دلاری عملکرد بهتری دارند. شرکت‌های فعال در فناوری اطلاعات و خدمات داخلی نیز به دلیل ماهیت بومی فعالیت خود، از فشار تحریم‌ها مصون‌ترند. همچنین صنایع کشاورزی و غذایی نه تنها آسیب کمتری می‌بینند، بلکه احتمال رشد قیمتی در آن‌ها نیز وجود دارد، زیرا در اقتصاد تورمی معمولاً این گروه‌ها از افزایش قیمت‌ها منتفع می‌شوند.

چالش‌های داخلی و شرط بازگشت اعتماد

فلاحیان با اشاره به مشکلات ساختاری بازار سرمایه تأکید کرد: چالش‌هایی مانند ناترازی انرژی در صنایع بزرگ، قیمت‌گذاری دستوری، سیاست‌های ناپایدار دولت و نرخ بهره بالا، از مهم‌ترین موانع رشد بورس هستند. او گفت: تا زمانی که این مسائل داخلی اصلاح نشود، نمی‌توان انتظار بازگشت اعتماد و سرمایه‌های جدید به بورس را داشت. به گفته او، بی‌اعتمادی عمیقی که از سال ۱۳۹۹ در میان سهامداران ایجاد شده، همچنان مانع رشد بازار است.

سه سناریو برای آینده بورس ایران

این تحلیلگر بازار سهام در ادامه گفت: سه مسیر اصلی برای آینده بورس قابل تصور است. نخست، افزایش انتظارات تورمی که محتمل‌ترین سناریو محسوب می‌شود. به گفته او، در گذشته رشد بورس با تورم هماهنگ بود، اما در سال‌های اخیر بازار از تورم جا مانده و احتمال دارد این عقب‌ماندگی در آینده جبران شود.

دومین سناریو، افزایش نرخ ارز است که می‌تواند موجب رشد سودآوری شرکت‌های صادرات‌محور شود. صنایع پتروشیمی، فلزات و معدنی در صورت تداوم رشد نرخ دلار از این روند سود خواهند برد.

سومین سناریو نیز به اصلاح سیاست‌های کلان اقتصادی مربوط می‌شود؛ اقداماتی مانند کاهش نرخ بهره، ارائه مشوق‌های مالیاتی و سرمایه‌گذاری دولت در بخش انرژی می‌تواند جذابیت سرمایه‌گذاری در بازار سهام را افزایش دهد.

در نهایت فلاحیان نتیجه گرفت: با توجه به شرایط فعلی، تحقق دو سناریوی دوم و سوم چندان محتمل نیست و در مقطع کنونی، افزایش انتظارات تورمی اصلی‌ترین عامل رشد بازار سرمایه ایران خواهد بود.