جهش کم سابقه صندوق‌های طلا و تغییر رفتار سرمایه‌گذاران خرد در سال 1404

به گزارش پایگاه خبری سرمایه و بورس، رشد کم سابقه ارزش معاملات صندوق‌های طلا در سال 1404 تصویری روشن از دگرگونی رفتار سرمایه‌گذاران خرد ارائه می‌دهد؛ رفتاری که نشان می‌دهد طلا بیش از هر زمان دیگری در جایگاه پناهگاه اصلی دارایی تثبیت شده و به نخستین انتخاب سرمایه‌های کوچک تبدیل شده است.

رشد قابل توجه ارزش معاملات صندوق‌های طلا

داده‌های رسمی حاکی از آن است که میانگین ارزش معاملات روزانه صندوق‌های طلا از ابتدای سال 1404 به حدود 5400 میلیارد تومان رسیده؛ سطحی که نسبت به میانگین 1690 میلیارد تومانی سال گذشته، رشد بیش از 220 درصدی را نشان می‌دهد. این افزایش چشمگیر بیانگر جهش تقاضا برای ابزارهای مالی مبتنی بر طلا و تبدیل شدن صندوق‌ها به یکی از مسیرهای اصلی جذب سرمایه خرد در بازار سرمایه است. بررسی داده‌های ماهانه نیز نشان می‌دهد حتی در دوره‌هایی که سایر بازارها با افت تقاضا یا خروج سرمایه روبه‌رو بوده‌اند، صندوق‌های طلا همچنان توانسته‌اند جریان نقدینگی را حفظ کنند و نقش یک مسیر امن را ایفا کنند.

دلایل اصلی رشد 220 درصدی معاملات

صعود نرخ دلار طی یک سال گذشته نخستین عامل مهم این جهش است. رشد قیمت ارز باعث شده ارزش ریالی معاملات حتی بدون تغییر چشمگیر در حجم دادوستدها افزایش یابد. علاوه بر این، عملکرد مثبت صندوق‌های طلا در سال گذشته ذهنیت تازه‌ای در میان سرمایه‌گذاران ایجاد کرده و اعتماد از دست رفته به ابزارهای مالی را تا حد زیادی بازگردانده است. ورود صندوق‌های جدید از مسیر پذیره‌نویسی نیز سهم مهمی در گسترش ضریب نفوذ این ابزارها داشته و امکان حضور سرمایه‌های خرد را بدون نیاز به خرید فیزیکی طلا تقویت کرده است.

اوج‌گیری معاملات در پاییز

آمارها نشان می‌دهد میانگین ارزش معاملات روزانه صندوق‌های طلا در فصل پاییز به 7580 میلیارد تومان رسیده که از افزایش شدید تحرکات قیمتی در بازار طلا حکایت دارد. این فصل یکی از پرتلاطم‌ترین دوره‌های سال برای بازارهای مالی بوده؛ دوره‌ای که انتظارات تورمی، نوسانات ارزی و ریسک‌های سیاسی انگیزه خرید طلا را افزایش داده است. تفاوت صندوق‌ها با بازار فیزیکی نیز در همین دوره نمایان شده، چراکه صندوق‌ها امکان معامله آسان، سریع و کم‌ریسک را در اختیار سرمایه‌گذاران قرار داده‌اند و همین ویژگی به رشد معاملات کمک کرده است.

افزایش نقش معاملات الگوریتمی

بخشی از رشد معاملات ناشی از افزایش سهم معاملات الگوریتمی در صندوق‌های طلا است. ورود این نوع معاملات باعث تعمیق بازار، کاهش هیجانات کوتاه مدت و بهبود فرآیند کشف قیمت شده و به نوعی بازار طلا را در مسیر حرکت به سمت کارآیی بیشتر قرار داده است.

ورود 58 همت پول خرد

آمارهای رسمی نشان می‌دهد از ابتدای سال 1404 تاکنون حدود 58 هزار میلیارد تومان سرمایه خرد وارد صندوق‌های طلا شده است. این حجم ورود پول بیانگر آن است که صندوق‌ها به گزینه نخست سرمایه‌گذاری امن برای مردم تبدیل شده‌اند. در صورت نبود این صندوق‌ها، بخش عمده این نقدینگی به بازار فیزیکی طلا وارد می‌شد و می‌توانست نوسانات شدید قیمتی و بی‌ثباتی معاملاتی ایجاد کند. اکنون وجود بستر رسمی بورس کالا باعث شده جریان سرمایه در چارچوبی شفاف و قابل رصد هدایت شود.

اثر صندوق‌ها بر شفافیت قیمت طلا

معاملات صندوق‌های طلا به دلیل انجام در بستر رسمی بورس کالا، داده‌های قیمتی لحظه‌ای و شفاف ایجاد می‌کنند. این موضوع موجب شده قیمت‌های مرجع طلا و سکه نسبت به گذشته بیشتر به اطلاعات بورسی وابسته شود و فضای سفته‌بازی در بازار فیزیکی تا حدی کاهش یابد. همچنین تعدد صندوق‌ها و رقابت میان آنها به تنوع انتخاب سرمایه‌گذاران و توسعه بازار مالی طلا کمک کرده و عمق این بازار را افزایش داده است.

طلایی شدن جریان نقدینگی در اقتصاد

تحولات سال 1404 نشان می‌دهد صندوق‌های طلا به یکی از بازیگران اصلی بازار دارایی تبدیل شده‌اند. رشد ارزش معاملات، افزایش تعداد صندوق‌ها، ورود گسترده سرمایه خرد و رونق معاملات فصلی همگی نشانه‌هایی از طلایی شدن جریان نقدینگی است. اگرچه رشد قیمت دلار بخشی از این افزایش را توضیح می‌دهد، اما واقعیت این است که صندوق‌های طلا اکنون ابزار اصلی حفظ ارزش دارایی برای سرمایه‌گذاران خرد به شمار می‌روند.
با ادامه مسیر فعلی انتظار می‌رود سهم صندوق‌های طلا در بازار سرمایه طی سال‌های آینده بیشتر شود و این ابزارها جایگاه خود را به عنوان یکی از ارکان سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در اقتصاد تثبیت کنند.