بیش از یک دهه از تصویب قوانینی میگذرد که عرضه نفت خام، میعانات گازی و فرآوردههای نفتی را مشروط به انجام معاملات در بورس انرژی ایران کردهاند. با وجود این الزام قانونی و ظرفیتهای گسترده بورس در شفافسازی، رقابتپذیری، کشف قیمت واقعی و جذب سرمایه، هنوز بخش بزرگی از معاملات انرژی کشور خارج از این بستر انجام میشود.
دومین روز پس از رد پیشنویس قطعنامه شورای امنیت علیه ایران با واکنش پرتنش بازارهای مالی همراه شد. بورس که در هفته پایانی شهریور توانسته بود مسیر صعودی پیدا کند، دوباره وارد فاز نزولی شد و شاخصها افت معناداری را تجربه کردند. در همین حال رشد نرخ دلار آزاد تا سطح ۱۰۵ هزار تومان و افزایش قیمت اونس جهانی، صندوقهای طلا را به پناهگاه اصلی سرمایهگذاران تبدیل کرد.
صندوقهای سرمایهگذاری که قرار بود ابزاری کارآمد برای جذب سرمایههای خرد و هدایت آنها به سمت بازار سرمایه باشند، امروز بهدلیل تشابه زیاد و محدودیتهای ساختاری با چالشهایی جدی روبهرو هستند. در همین رابطه، پویان مظفری، کارشناس بازار سرمایه در گفتوگویی به بررسی وضعیت فعلی صندوقها و اثر آنها بر بورس پرداخته است.
بورس تهران روز یکشنبه ۳۰ شهریور ۱۴۰۴ بار دیگر با ریزش سنگین شاخصها و خروج سنگین نقدینگی حقیقی مواجه شد. فشار فروشندگان که از روز جمعه و پس از تایید نشدن قطعنامه رفع تحریمها شدت گرفته بود، همچنان بر بازار غلبه داشت و دومین روز متوالی سرخپوشی برای سهام رقم خورد.
حمید یاری، معاون نظارت بر بورسها و ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار، اعلام کرد که در پنج ماه نخست سال ۱۴۰۴، با وجود رشد محدود تعداد مجوزهای افزایش سرمایه، ارزش این افزایش سرمایهها بیش از ۱۴۵ درصد رشد کرده است. وی افزود که حدود ۸۰ درصد این افزایشها از محل تجدید ارزیابی داراییها صورت گرفته و شرکتها با بهرهگیری از معافیتهای مالیاتی ماده ۱۴ قانون رفع موانع تولید، اقدام به اصلاح ساختار مالی خود کردهاند.
بازار سرمایه تهران امروز با فشار عرضه شدید همراه بود و شاخصها مجدداً در مدار نزولی قرار گرفتند. شاخص کل بورس با افت ۳۸ هزار و ۲۴۸ واحدی معادل ۱.۵ درصد به سطح ۲ میلیون و ۵۰۴ هزار و ۳۵۰ واحد رسید و شاخص هموزن نیز با کاهش ۷ هزار و ۹۴۳ واحدی (۱.۰۲ درصد) به عدد ۷۷۳ هزار و ۸۶۲ واحد تنزل یافت.
چهار شرکت بورسی و فرابورسی مجوز افزایش سرمایه از سازمان بورس دریافت کردند و آماده برگزاری مجمع فوقالعاده شدند. این شرکتها شامل محصولات پارس، داروسازی قاضی، جهان فولاد سیرجان و سیمان کردستان هستند که به ترتیب مجوز افزایش سرمایه ۵۹۲، ۵۱، ۱۳ و ۳۲ درصدی دریافت کردند.
کارشناس بازار سرمایه، هشدار داده است که فعالسازی مکانیزم اسنپبک تحریمهای سازمان ملل میتواند اقتصاد ایران را به شرایطی بیسابقه و بحرانی سوق دهد و بورس کشور را به شدت تحت تاثیر قرار دهد. شهریاری معتقد است ادعای برخی کارشناسان و اعضای سابق شورای عالی بورس درباره بیتاثیری اسنپبک بر بازار سرمایه، بیش از آنکه واقعبینانه باشد، نوعی تلاش برای آرامسازی بازار است.
بورس تهران امروز یکشنبه ۳۰ شهریور ۱۴۰۴ در دومین روز کاری هفته با فشار شدید عرضه آغاز شد و شاخص کل در همان دقایق ابتدایی بیش از ۳۳ هزار واحد ریزش کرد. نماگر اصلی بازار با این افت به سطح دو میلیون و ۵۰۸ هزار واحد رسید.
بازارهای دارایی پس از رد پیشنویس قطعنامه لغو تحریمهای ایران در شورای امنیت سازمان ملل، واکنشی فوری و متفاوت از خود نشان دادند. در حالیکه دلار آزاد تا مرز ۱۰۳ هزار تومان اوج گرفت، بورس تهران با ریزش ۱.۹۵ درصدی بیشترین افت خود از ۱۱ تیرماه تاکنون را تجربه کرد. این واگرایی میان ارز و سهام، بار دیگر نقش ریسکهای سیاسی و فضای روانی را در تصمیمگیری معاملهگران پررنگ کرد.
