سوءاستفاده برخی کارفرمایان از حسابهای بانکی کارگران برای فرار مالیاتی، باعث شده هزاران کارگر کمدرآمد به اشتباه از فهرست یارانهها و کالابرگ حذف شوند. این مشکل، امنیت معیشتی نیازمندان واقعی را به خطر انداخته و نشاندهنده تلاقی ناکارآمدی نظارت مالیاتی و سیستمهای حمایتی اجتماعی است.
پرداخت همزمان یارانه نقدی و اعتبار کالابرگ الکترونیکی در آذر ۱۴۰۴ سبب افزایش مجموع دریافتی خانوارها میشود. طبق اعلام وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، پرداختهای حمایتی این ماه در دو بخش نقدی و اعتباری انجام خواهد شد و دهکهای مختلف در بازههای زمانی متفاوت مبالغ خود را دریافت میکنند.
حذف یارانه نقدی میلیونها ایرانی در سال جاری و سالهای اخیر، پرسشهای جدی درباره نحوه هزینهکرد منابع ناشی از این اقدام ایجاد کرده است. برآوردها نشان میدهد با قطع یارانهها و کاهش پرداخت یارانههای نقدی، منابع مالی چند دهها هزار میلیارد تومانی به دولت منتقل شده، اما تاکنون شفافسازی مشخصی درباره مصارف این پولها ارائه نشده است.
طرح «یسنا» از آذرماه با هدف حمایت تغذیهای از مادران و کودکان آغاز میشود و بر اساس اعلام وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، مادران دارای نوزاد زیر دو سال ماهانه ۷۰۰ هزار تومان برای ارتقای وضعیت تغذیه فرزند خود دریافت خواهند کرد. این حمایت در کنار طرح ویژه کودکان مبتلا به سوءتغذیه زیر پنج سال اجرا میشود که طی آن مجموعاً یکمیلیون و ۳۰۰ هزار تومان تا پایان فروردینماه در چند نوبت به حساب سرپرستان خانوار واریز میشود.
رئیس مرکز فناوری اطلاعات، هوشمندسازی و امنیت فضای مجازی سازمان هدفمندسازی یارانهها اعلام کرد افرادی که شماره حساب بانکی خود را در سامانه «سیمین» (اصلاح الگوی خانوار) ثبت نکنند، مشمول دریافت یارانه نقدی نخواهند شد. به گفته او، ثبت حساب بانکی شرط اصلی و اولیه برای واریز یارانه است و حتی اگر فرد در دهکهای مشمول قرار داشته باشد، بدون شماره حساب امکان پرداخت وجود ندارد.
ارزش دلاری یارانه نقدی پس از گذشت ۱۵ سال از آغاز طرح هدفمندی یارانهها، به پایینترین سطح تاریخی خود رسیده است. بررسیها نشان میدهد مبلغ یارانهای که در آذرماه ۱۳۸۹ معادل بیش از ۴۳ دلار بود، اکنون به حدود ۳.۶ دلار کاهش یافته است؛ به این ترتیب، یارانه نقدی در طول این سالها بیش از ۹۱ درصد از قدرت خرید خود را از دست داده است.
زمان واریز یارانه نقدی آبانماه ۱۴۰۴ برای دهکهای مختلف درآمدی اعلام شد. اطلاعات آنلاین نوشت: پرداخت یارانه این ماه مانند ماههای گذشته در دو نوبت مجزا انجام میشود تا روند توزیع منظمتر صورت گیرد.
شارژ کالابرگ الکترونیک در آبان ماه ۱۴۰۴ با تغییرات جدیدی همراه خواهد بود. بر اساس تصمیم دولت چهاردهم، فهرست کالاهای اساسی مشمول این طرح که تاکنون بین ۱۱ تا ۱۵ قلم بود، اولویتبندی و محدودتر میشود.
روند حذف یارانه نقدی خانوارها در ماههای اخیر با وجود کاهش سرعت، همچنان ادامه دارد و بر اساس آمارهای رسمی، طی ماههای مرداد تا مهر ۱۴۰۴ بیش از ۷.۵ میلیون نفر از فهرست یارانهبگیران خارج شدهاند.
نتایج تازهترین نظرسنجی مرکز پژوهشهای مجلس درباره طرح کالابرگ، ابعاد مختلف میزان استفاده، رضایت و چالشهای مشمولان این طرح را نشان میدهد. طبق یافتههای این پژوهش، اکثریت شرکتکنندگان ضمن مخالفت با نقدیسازی کالابرگ، بر لزوم هدفمندی و عدالت در تخصیص آن تأکید کردهاند.
