واگرایی بورس و اقتصاد چین

به گزارش پایگاه خبری سرمایه و بورس، اقتصاد چین در ماه‌های اخیر با رکود و مشکلات عمیق ساختاری روبه‌رو بوده است؛ از مازاد ظرفیت در صنایع کلیدی تا کاهش مصرف داخلی و افت سرمایه‌گذاری. با این وجود، شاخص شانگهای کامپوزیت در 25 اوت به بالاترین سطح ده سال اخیر رسید و از ابتدای سال میلادی تاکنون حدود 17 درصد رشد دلاری ثبت کرده است؛ رقمی که حتی از بازده شاخص S&P500 آمریکا نیز بالاتر است. این صعود غیرمنتظره پرسش‌های جدی درباره دوام آن و ارتباطش با واقعیت‌های اقتصادی چین ایجاد کرده است.

رشد بورس در سایه بحران صنایع

بر اساس گزارش اکونومیست، بازار سهام چین سال‌ها با عملکرد ضعیف مواجه بوده و بسیاری از سرمایه‌گذاران منابع خود را به بورس‌های خارجی منتقل می‌کردند. اما امسال در حالی شاهد رشد بورس هستیم که اقتصاد چین زیر فشار رقابت فرسایشی ناشی از مازاد تولید قرار دارد. صنایع پیشرو همچون خودروسازی برقی و انرژی خورشیدی که زمانی نماد قدرت فناورانه کشور محسوب می‌شدند، اکنون با بحران مواجه‌اند. حتی شرکت موفق BYD در تامین مالی زنجیره خود دچار مشکل شده و بسیاری از شرکت‌های بزرگ انرژی خورشیدی در نیمه نخست سال زیان‌ده بوده‌اند.

نقش سیاست‌های حمایتی دولت

دولت چین تلاش کرده با مدیریت فضای روانی بازار به رونق سهام کمک کند. معرفی مدل هوش مصنوعی «دیپ‌سیک» و اکران انیمیشن پرفروش «نژا 2» به‌عنوان نمادهای امیدواری برجسته شده‌اند. همچنین سیاست رسمی مبارزه با مازاد تولید آغاز شده است. علاوه بر این، صادرات چین برخلاف پیش‌بینی‌ها مقاومت بیشتری در برابر فشارهای تعرفه‌ای آمریکا نشان داده و کاهش محدودیت‌های خرید مسکن در شانگهای نیز به افزایش تقاضا در بخش املاک کمک کرده است. ورود نقدینگی خانوارها و شرکت‌ها به بورس از دیگر عوامل رشد شاخص‌ها بوده است. تنها در نیمه نخست سال جاری 75 میلیارد یوآن بازخرید سهام انجام شد و بیمه‌ها نیز 620 میلیارد یوآن نقدینگی وارد بازار کردند.

تناقض میان رونق بورس و اقتصاد واقعی

با وجود این سیگنال‌های مثبت، آمارهای رسمی از ضعف جدی اقتصاد چین حکایت دارد. در 15 اوت کاهش مصرف خصوصی، تولید صنعتی و سرمایه‌گذاری فراتر از انتظار اعلام شد، اما بورس به جای سقوط، یک درصد رشد کرد. این رفتار نشان می‌دهد سرمایه‌گذاران بیش از داده‌های اقتصادی به حمایت‌های دولتی و نقدینگی چشم دوخته‌اند. در همین حال، گزارش‌های نیم‌سال شرکت‌ها نیز نگران‌کننده است؛ 23 درصد از شرکت‌های بورسی زیان‌ده بوده‌اند که بالاترین نسبت از سال 2016 محسوب می‌شود.

چشم‌انداز مبهم بورس چین

سیاست صنعتی چین سال‌ها بر پایه یارانه‌های گسترده شکل گرفته و این مدل باعث تشدید رقابت و کاهش قیمت‌ها شده است. پایان دادن به این چرخه نیازمند کنار گذاشتن یارانه‌ها و پذیرش پیامدهایی مانند ورشکستگی شرکت‌های ضعیف و افزایش بیکاری است؛ اقدامی که دولت احتمالا در مقیاس بزرگ انجام نخواهد داد. کارشناسان بین‌المللی از جمله HSBC هشدار داده‌اند که رالی اخیر بورس چین با واقعیت‌های اقتصادی همخوانی ندارد. حتی نشانه‌هایی از احتیاط دولت دیده می‌شود، به‌طوری‌که گفته می‌شود نهاد ناظر بورس استفاده از عباراتی مانند «بازار گاوی» را در شبکه‌های اجتماعی محدود کرده است.

در چنین شرایطی، بورس چین به نظر می‌رسد از قواعد اقتصادی فاصله گرفته باشد، اما تجربه نشان داده است که هر صعودی که بیش از حد از واقعیت جدا شود، در نهایت با اصلاحی سخت مواجه خواهد شد.