آیا رونق بورس پایدار می‌ماند؟

به گزارش پایگاه خبری سرمایه و بورس، بازار سهام ایران در روزهای اخیر نشانه‌های آشکاری از تداوم روند صعودی را بروز داده است. ارزش معاملات خرد بورس روز گذشته در محدوده ۱۲ هزار میلیارد تومان قرار گرفت و طی پنج روز معاملاتی اخیر نیز همواره بالاتر از ۱۰ همت بوده است. این سطح از معاملات نشان می‌دهد جریان نقدینگی تازه‌ای در بازار شکل گرفته، اما پایداری این رونق وابسته به تحولی ساختاری در ترکیب بازیگران بازار است؛ یعنی جابه‌جایی سهام میان گروه‌های مختلف سرمایه‌گذاران.

نقش جابه‌جایی سهام در پایداری رشد

در شرایطی که شاخص کل و قیمت‌ها در مسیر صعودی قرار دارند، تنها افزایش عددی معاملات کافی نیست. برای تداوم این رشد، سهام باید از دست معامله‌گران کوتاه‌مدت و هیجانی به خریداران میان‌مدت و بلندمدت منتقل شود. این جابه‌جایی موجب جذب عرضه‌ها و افزایش عمق بازار می‌شود و از بازگشت سریع قیمت‌ها جلوگیری می‌کند. تا زمانی که این فرآیند کیفی در کنار رشد کمی ارزش معاملات رخ ندهد، هر موج صعودی می‌تواند با کوچک‌ترین فشار فروش متوقف شود.

پیوند بازدهی با ارزش معاملات

تجربه بازارهای نوظهور و توسعه‌یافته نشان می‌دهد که افزایش بازدهی سهام همواره با رشد ارزش معاملات همراه است. رشد قیمت‌ها باعث فعال شدن حس کنجکاوی و ترس از جاماندن میان معامله‌گران می‌شود و ورود پول جدید را رقم می‌زند. در عین حال بخشی از سرمایه‌گذاران که سود گرفته‌اند، اقدام به فروش می‌کنند و این رفتار چرخشی، حجم معاملات را بالا می‌برد. با این حال کیفیت معاملات اهمیت بیشتری دارد؛ اگر تقاضا عمدتا از سوی خریداران خرد و نوسان‌گیران باشد، روند بازار شکننده است و به هر خبر منفی واکنش تند نشان می‌دهد.

اهمیت انتقال مالکیت میان سرمایه‌گذاران

اولین دستاورد جابه‌جایی سهام، شکل‌گیری کف قیمتی پایدار است. در ابتدای هر روند صعودی، معامله‌گران کوتاه‌مدت پیشتاز هستند اما پایداری بازار زمانی حاصل می‌شود که سهام به مالکیت نهادهای مالی، صندوق‌ها و حقوقی‌هایی با دید بلندمدت برسد. این تغییر ترکیب مالکیت، عرضه‌های ناشی از شناسایی سود را جذب کرده و از نوسان شدید قیمت‌ها جلوگیری می‌کند. همچنین حضور سرمایه‌گذاران نهادی موجب افزایش عمق بازار و کاهش احتمال شکل‌گیری حباب در نمادهای خاص می‌شود، زیرا ریسک در بین گروه‌های بیشتری توزیع می‌شود.

مراحل انتقال مالکیت در بازار

در گام نخست، معامله‌گران خرد با ورود نقدینگی جدید موجب رشد قیمت‌ها می‌شوند و ارزش معاملات بالا می‌رود. در گام دوم، با تحقق بازدهی اولیه، همین گروه شروع به فروش می‌کند و بازار نیازمند خریداران بزرگ‌تر برای جذب عرضه‌ها است. در مرحله بعد، صندوق‌ها و سبدگردان‌ها با دید بلندمدت وارد می‌شوند و از طریق معاملات بلوکی یا خرید تدریجی سهام، مالکیت را به دست می‌گیرند. در نهایت، با تثبیت این فرآیند و جذب بخش قابل‌توجهی از عرضه، بازار به مرحله‌ای می‌رسد که توان تجربه یک موج صعودی جدید را دارد.

پیامدهای عدم جابه‌جایی سهام

در صورتی که جابه‌جایی میان گروه‌های مختلف سرمایه‌گذار انجام نشود، خطر ریزش ناگهانی قیمت‌ها افزایش می‌یابد. رشد محدود به چند نماد خاص و تکیه بر معامله‌گران کوتاه‌مدت، می‌تواند با نخستین سیگنال خروج به افت شدید بازار منجر شود. همچنین نوسانات شدید، اعتماد سرمایه‌گذاران بلندمدت را کاهش می‌دهد و ریسک نقدشوندگی را بالا می‌برد. برای آنکه روند فعلی دوام داشته باشد، لازم است ارزش معاملات بالا نه‌تنها از نظر حجم، بلکه از نظر کیفیت نیز حفظ شود و ورود پول حقیقی در سطوح بیش از ۱۰ همت تداوم یابد تا بازار سرمایه نیروی لازم برای صعود پایدار را به دست آورد.