چرخش بزرگ سرمایه‌گذاران حقیقی؛ کوچ پول از بورس به صندوق‌های طلا و درآمد ثابت

به گزارش پایگاه خبری سرمایه و بورس، بررسی جریان ورود و خروج پول حقیقی در بازارهای مالی از ابتدای سال ۱۴۰۴ تا ۲۳ مهرماه نشان می‌دهد سرمایه‌گذاران خرد بیش از هر زمان دیگر به سمت صندوق‌های درآمد ثابت و طلا متمایل شده‌اند. این جابه‌جایی گسترده سرمایه‌ها، نشانه‌ای از افزایش رفتار ریسک‌گریزانه در میان فعالان حقیقی بازار است؛ تغییری که پیامدهای مهمی برای آینده بورس و سیاستگذاری‌های اقتصادی کشور دارد.

کوچ سرمایه از ریسک به اطمینان

بر اساس داده‌های موجود، از ابتدای سال تاکنون حدود ۴۵ هزار و ۷۷۶ میلیارد تومان پول حقیقی وارد صندوق‌های درآمد ثابت شده است و این ابزار مالی را در صدر گزینه‌های جذاب برای سرمایه‌گذاران خرد قرار داده است. در جایگاه دوم، صندوق‌های طلا با جذب حدود ۲۸ هزار و ۸۳۶ میلیارد تومان پول حقیقی قرار دارند. در مقابل، بازار سهام با خروج بیش از ۴۱ هزار و ۴۵۴ میلیارد تومان سرمایه حقیقی مواجه شده که بیانگر تداوم احتیاط فعالان بورسی در مواجهه با نوسانات شاخص‌هاست.

روند سینوسی ورود و خروج نقدینگی

بورس تهران در سال جاری فراز و فرود قابل‌توجهی را پشت سر گذاشته است. در ابتدای سال تا سوم اردیبهشت، حدود ۱۷ همت سرمایه حقیقی وارد بورس شد اما در ادامه با تشدید نوسانات، روند خروج پول شدت گرفت و تا پایان شهریورماه مجموعاً ۶۷ همت سرمایه از بازار خارج شد. با این حال در مهرماه نشانه‌هایی از بازگشت اعتماد به بازار ظاهر شد و حدود ۸ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان پول حقیقی وارد بورس شد. هرچند این تغییر جهت هنوز برای احیای کامل اعتماد کافی نیست، اما می‌تواند مقدمه‌ای بر بازگشت تدریجی نقدینگی به بازار سهام باشد.

رفتار نوسانی در صندوق‌های درآمد ثابت

یکی از نکات مهم در بررسی جریان پول، رفتار متغیر سرمایه‌گذاران در صندوق‌های درآمد ثابت است. تا پیش از وقوع جنگ تحمیلی ۱۲ روزه، این صندوق‌ها حدود ۳۸ همت سرمایه حقیقی جذب کرده بودند اما در میانه بحران و توقف موقت معاملات، بیش از ۲۶ همت از آنها خارج شد. با فروکش‌کردن هیجانات سیاسی، سرمایه‌گذاران دوباره به این صندوق‌ها بازگشتند و تا پایان مهرماه، خالص ورود سرمایه حقیقی به حدود ۴۶ همت رسید. این بازگشت نشان‌دهنده افزایش اعتماد به ابزارهای کم‌ریسک در شرایط بی‌ثبات اقتصادی است.

رشد چشمگیر صندوق‌های طلا

در ابتدای سال، صندوق‌های طلا به دلیل خوش‌بینی نسبت به مذاکرات سیاسی و انتظار کاهش نرخ ارز، با خروج سرمایه مواجه بودند؛ اما از اواسط خرداد و با افزایش تنش‌های منطقه‌ای، ورق برگشت. انتظارات تورمی و رشد بهای ارز موجب شد این صندوق‌ها در نیمه دوم سال شاهد جذب پرشتاب سرمایه باشند. تا ۲۳ مهر، نزدیک به ۲۹ همت پول حقیقی وارد صندوق‌های طلا شده که رکوردی بی‌سابقه در سال جاری محسوب می‌شود.

بازتاب تغییر انتظارات اقتصادی

تحلیل داده‌ها نشان می‌دهد رفتار پول حقیقی تابع مستقیم انتظارات اقتصادی و سیاسی است. زمانی که امید به ثبات ارزی و توافقات بین‌المللی افزایش می‌یابد، سهام رونق می‌گیرد و در دوره‌های ابهام سیاسی یا رشد تورم، سرمایه‌ها به سمت ابزارهای مطمئن‌تری مانند طلا و صندوق‌های درآمد ثابت حرکت می‌کند. این رفتار، بیانگر بلوغ نسبی در تصمیم‌گیری مالی سرمایه‌گذاران ایرانی است؛ چراکه به جای خروج کامل از بازار سرمایه، مسیر خود را به سوی ابزارهای غیرمستقیم تغییر داده‌اند.

چشم‌انداز پیش‌روی بازار سرمایه

تداوم ورود پول به صندوق‌های طلا و درآمد ثابت، از یک سو نشانه‌ای از کاهش ریسک‌پذیری فعالان بازار است و از سوی دیگر می‌تواند به افزایش عمق مالی بازار و توسعه سرمایه‌گذاری غیرمستقیم کمک کند. تحلیلگران معتقدند بازگشت پایدار سرمایه حقیقی به بورس منوط به دو عامل اصلی یعنی کاهش نااطمینانی‌های سیاسی و ثبات در سیاست‌های اقتصادی دولت است. تا زمانی که این شرایط تحقق نیابد، سرمایه‌گذاران خرد ترجیح می‌دهند دارایی‌های خود را در مسیرهای کم‌ریسک‌تر حفظ کنند.

در مجموع، داده‌های امسال نشان می‌دهد بازار سرمایه ایران شاهد چرخش معناداری در رفتار سرمایه‌گذاران حقیقی بوده است. خروج بیش از ۴۱ همت از بورس در برابر ورود نزدیک به ۷۴.۶ همت سرمایه به صندوق‌های طلا و درآمد ثابت، گویای تغییر قابل‌توجهی در ترجیحات سرمایه‌گذاری است؛ تغییری که می‌تواند آغازگر مرحله‌ای تازه از بلوغ و تعادل در ساختار بازار سرمایه کشور باشد.