چرا بورس رکورد زد؟ بررسی پیشران‌های بنیادی و رفتاری بازار سهام

به گزارش پایگاه خبری سرمایه و بورس، بازار سهام در معاملات سه‌شنبه صحنه یکی از چشمگیرترین جهش‌های ماه‌های اخیر بود و شاخص کل بورس توانست برای نخستین بار وارد کانال ۳.۳ میلیون واحد شود. رشد بیش از ۱.۶ درصدی شاخص در شرایطی رقم خورد که تا چند هفته پیش، جریان معاملات تحت تاثیر اصلاح قیمتی، بی‌رغبتی خریداران و فضای احتیاطی بود. مجموعه‌ای از محرک‌های بنیادی و سیاستی باعث شد مسیر حرکت بورس تغییر کند؛ از حمایت‌های مستقیم سیاستگذار گرفته تا کاهش نسبت‌های ارزش‌گذاری و جذاب شدن قیمت بسیاری از نمادها، همه این عوامل موجب تقویت انگیزه ورود پول و بازگشت سهامداران به سمت خریدهای هدفمند شده است.

بازگشت شاخص به مقاومت تاریخی

رفتار شاخص کل طی روزهای اخیر نشان می‌دهد که بازار پس از پشت سر گذاشتن دوره‌ای از ابهامات اقتصادی و توقف رشد نرخ دلار، بار دیگر به مسیر صعودی برگشته است. شاخص که نخستین بار در ۲۸ اردیبهشت به محدوده ۳ میلیون و ۲۵۲ هزار واحد رسیده بود، در نیمه آبان نیز این سطح را لمس کرد اما جهش بازارهای موازی و فشار فروش مانع ادامه رشد شد. اکنون با تغییر انتظارات و بهبود ارزندگی، شاخص توانسته است دوباره مقاومت تاریخی را بشکند و به محدوده‌های فراتر از آن راه یابد.

نقش عوامل کلان در پایداری روند

تحلیلگران بازار سرمایه معتقدند پایداری این روند مشروط به ثبات مجموعه‌ای از متغیرهای کلان اقتصادی است. وضعیت نرخ ارز، سیاست‌های پولی و مالی و همچنین مسیر تورم نقش تعیین‌کننده‌ای در شکل‌گیری انتظارات دارند و هرگونه تصمیم یا نوسان ناگهانی می‌تواند جریان نقدینگی را تغییر دهد. در کنار این متغیرها، تداوم ورود پول تازه و حفظ مشارکت فعال سرمایه‌گذاران حقیقی و حقوقی لازمه تثبیت روند صعودی است. تجربه سال‌های گذشته نشان می‌دهد که نزدیک شدن شاخص به سطوح تاریخی، رفتار احتیاطی در میان سهامداران خرد را تقویت می‌کند و ممکن است عرضه‌های مقطعی ایجاد شود؛ عاملی که می‌تواند مانع موقت تداوم حرکت شاخص باشد.

کانال ۳.۳ میلیونی زیر ذره‌بین تکنیکال

شاخص کل که در ۱۲ آبان یک بار دیگر تلاش کرده بود به سطح ۳.۲۵ میلیون واحدی برسد، این بار با پشتوانه برخی حمایت‌های سیاستی توانست از این مانع عبور کند. رسیدن شاخص به کانال ۳.۳ میلیون واحد در حالی رخ داده که نسبت P/E بازار همچنان حدود ۶.۶ واحد است و این موضوع فضای بیشتری برای رشد احتمالی فراهم می‌کند. در صورت تداوم جو مثبت معاملات و تقویت انتظارات سودآوری شرکت‌ها در فصل‌های آینده، مسیر حرکت شاخص به سمت کانال ۴ میلیون واحد دور از ذهن نخواهد بود. با این حال، افزایش نرخ اوراق دولتی بالاتر از ۳۷ درصد و همچنین عدم قطعیت‌های سیاسی و اقتصادی دو ریسک مهمی هستند که می‌توانند سناریوی اصلاح را فعال کنند. در چنین حالتی محدوده‌های ۳.۱ میلیون واحد و سپس ۲.۸۵۰ تا ۲.۹۰۰ میلیون واحد به عنوان سطوح حمایتی مطرح خواهند بود.

حرکت هماهنگ شاخص هموزن

عبور شاخص هموزن از سطح ۹۴۰ هزار واحد و رشد ۰.۸۷ درصدی آن نشان می‌دهد موج صعودی تنها محدود به نمادهای بزرگ نیست. کاهش فاصله این شاخص با سقف تاریخی به حدود ۴ درصد حکایت از آن دارد که بازیگران خرد نیز در سمت خرید فعال‌تر شده‌اند و جریان پول در سطح بدنه بازار تقویت شده است. این همراهی بدنه بازار یکی از نشانه‌های مهم پایداری روندهای صعودی محسوب می‌شود.

چرا حقیقی‌ها ورود پرقدرت نداشتند؟

در حالی که شاخص‌ها روز پرشتابی را پشت سر گذاشتند، ورود قدرتمند پول حقیقی مشاهده نشد؛ موضوعی که تحلیلگران آن را با تجربه نوسانات شدید ماه‌های اخیر مرتبط می‌دانند. فردین آقابزرگی، تحلیلگر ارشد بازارهای مالی، در گفت‌وگو با دنیای اقتصاد اشاره می‌کند که بورس طی سال جاری دو موج نوسانی قابل توجه داشته و همین موضوع باعث افزایش احتیاط سرمایه‌گذاران خرد شده است. شاخص کل که در اردیبهشت رشد حدود ۲۰ درصدی را ثبت کرده بود، پس از آغاز جنگ بخشی از ارتفاع خود را از دست داد و تا محدوده ۲.۳ میلیون واحد عقب نشست. با این حال طی هفته‌های اخیر بخش عمده این افت جبران شده است و شاخص‌ها دوباره به سطوح اردیبهشت نزدیک شده‌اند.

جذابیت نسبی بورس در مقایسه با سایر بازارها

کاهش نسبت P/E بازار به حوالی ۵.۵ واحد و افت ارزش دلاری سهام در کنار رشد نرخ ارز، جذابیت بازار سهام را برای سرمایه‌گذاران تقویت کرده است. این شرایط به‌ویژه برای شرکت‌های صادرات‌محور مانند پالایشی‌ها تاثیر مثبت داشته و رشد سودآوری آنها را افزایش داده است. در چنین بستری، بازار سهام ظرفیت بیشتری برای همگام‌سازی با تورم دارد و نسبت به بازارهایی مانند مسکن، خودرو، طلا و ارز، در سناریوهای اقتصادی مختلف ریسک‌های کمتری را متحمل می‌شود. بر این اساس، در صورت نبود شوک‌های غیرمنتظره، روند صعودی شاخص در ماه‌های آینده همچنان سناریوی محتمل‌تر بازار خواهد بود.