پیامدهای اقتصادی ناترازی گاز برای پتروشیمی‌ها

به گزارش پایگاه خبری سرمایه و بورس، ناترازی گاز و محدودیت تامین خوراک در ماه‌های سرد سال به یکی از چالش‌های جدی صنعت پتروشیمی تبدیل شده و تولید واحدهای متانول و اوره‌ای را در سطحی محسوس کاهش داده است. این وضعیت علاوه بر اثرگذاری مستقیم بر سودآوری شرکت‌ها، پیامدهایی در تراز تجاری، ارزآوری و حتی نوسانات نرخ ارز بر جای می‌گذارد؛ موضوعی که کارشناسان بازار سرمایه نسبت به آن هشدار می‌دهند و تاکید دارند تداوم این روند می‌تواند بخشی از توان صادراتی و سود بازار سرمایه را تحت تاثیر قرار دهد.

کاهش سود پتروشیمی‌ها در اثر محدودیت گاز

امیرحسین نصر، کارشناس بازار سرمایه، با اشاره به سهم بالای گاز متان در خطوط تولید متانول و اوره گفت قطع یا محدودیت گاز در زمستان باعث می‌شود این واحدها هم در بخش خوراک و هم در بخش سوخت با کمبود مواجه شوند. او محاسبات امسال را مبنا قرار داده و توضیح می‌دهد که سود متانولی‌های بورسی حدود ۹ همت و سود اوره‌ای‌ها حدود ۶۸ همت برآورد می‌شود. به این ترتیب مجموع سود سالانه این دو گروه حدود ۷۷ همت و معادل تقریبی یک میلیارد دلار است.

اثر ماهانه محدودیت گاز بر تولید و صادرات

بر اساس ارزیابی نصر، هر ماه قطعی گاز به طور متوسط ۸ درصد از تولید واحدهای متانول و اوره کاهش می‌دهد؛ کاهشی که حدود 6.2 همت عدم‌النفع ایجاد می‌کند و معادل تقریبی ۸۰ میلیون دلار با نرخ نیمایی است. این رقم تنها مربوط به شرکت‌های بورسی است و واحدهای خصوصی خارج از بورس را شامل نمی‌شود. او معتقد است که همین کاهش ماهانه می‌تواند بخش محدودی از کسری تراز تجاری را جبران کند و حتی فشار وارد بر نرخ ارز را کاهش دهد.

اثر ناترازی گاز بر اقتصاد کلان و بازار سرمایه

این کارشناس توضیح می‌دهد که افت ۸۰ میلیون دلاری تولید در ابعاد کلان اقتصاد، سهم بسیار کوچکی در GDP دارد؛ زیرا تولید ناخالص داخلی ایران حدود ۴۰۰ میلیارد دلار برآورد می‌شود. با این حال در بازار سرمایه، همین افت تولید می‌تواند حدود 0.33 درصد از سود کل بازار را کاهش دهد. او تاکید می‌کند بی‌توجهی به مدیریت مصرف و تولید گاز در نهایت هزینه‌ای گسترده برای صادرات، سودآوری شرکت‌ها و ثبات مالی کشور به همراه خواهد داشت.

ریشه ناترازی گاز از نگاه کارشناسان

علی عباسی، فعال حوزه پتروشیمی، ناترازی گاز را نتیجه ضعف مدیریتی و کمبود سرمایه‌گذاری در توسعه میادین و حفاری چاه‌ها می‌داند. او معتقد است بسیاری از چاه‌های نفت و گاز کشور به دلیل عمر بالا و فرسودگی تجهیزات، توان تولیدی خود را از دست داده‌اند و همین موضوع باعث می‌شود در فصل‌های سرد سال ناترازی به شکل جدی ظاهر شود. به گفته او، این وضعیت موجب شده پتروشیمی‌ها هر سال با آغاز زمستان نخستین قربانی سیاست‌های تامین گاز باشند.

تبعات ناترازی بر تولید متانول و اوره

عباسی با اشاره به ظرفیت ۱۰ تا ۱۱ میلیون تنی تولید متانول در کشور می‌گوید نیاز داخلی تنها حدود یک‌میلیون تن است و نزدیک به ۱۰ میلیون تن از این محصول صادر می‌شود. او تاکید دارد محدودیت گاز نه تنها تولید را متوقف می‌کند، بلکه همزمان با افت قیمت جهانی متانول، فرصت صادرات و ارزآوری را نیز از شرکت‌ها می‌گیرد. در بخش اوره نیز از ۸ میلیون تن تولید سالانه، حدود شش‌میلیون تن صادر می‌شود و هرگونه توقف تولید مستقیما بر سودآوری اثر می‌گذارد.

بحران مزمن گاز و پیامدهای آینده

این کارشناس حوزه پتروشیمی هشدار داد ادامه این روند می‌تواند سال‌های سخت‌تری را برای صنعت رقم بزند؛ زیرا ناترازی گاز به یک بحران مزمن تبدیل شده و بدون سرمایه‌گذاری جدی در بازسازی زیرساخت‌ها، توسعه میادین و مدیریت مصرف، نه‌تنها صنعت پتروشیمی بلکه تراز تجاری و ارزآوری کشور نیز تحت فشار قرار خواهد گرفت. او بر لزوم تصمیم‌گیری عملی در سطح کلان تاکید می‌کند تا از تشدید خسارت‌های اقتصادی جلوگیری شود.