آیا افزایش دامنه نوسان به نفع بورس است؟

به گزارش پایگاه خبری سرمایه و بورس، اعلام حذف «حجم مبنا» از معاملات بازار سهام از ابتدای یکم دی‌ماه، بار دیگر نگاه فعالان و کارشناسان بازار سرمایه را به سمت اصلاح ساختارهای معاملاتی بورس معطوف کرده است. همزمان با این تصمیم، صحبت‌ها درباره افزایش دامنه نوسان و بازگشت آن به شرایط عادی نیز مطرح شده؛ موضوعی که پرسش‌های مهمی درباره آینده نوسانات، ریسک و کارایی بازار سهام ایجاد کرده است.

حذف حجم مبنا و تأثیر آن بر کشف قیمت در بورس
همایون دارابی، کارشناس بازار سرمایه، حذف حجم مبنا را اقدامی موثر در جهت افزایش شفافیت و بهبود فرآیند کشف قیمت دانست. به گفته او، حجم مبنا با توجه به فرمول خاص خود، در بسیاری از نمادها به‌ویژه شرکت‌هایی که افزایش سرمایه‌های سنگین داشتند، باعث ایجاد تاخیر جدی در رسیدن قیمت‌ها به سطح تعادلی می‌شد. این موضوع عملا مانعی برای کشف قیمت عادلانه و واکنش سریع بازار به اطلاعات جدید بود.

افزایش کارایی بازار با حذف یک محدودیت ۲۲ ساله
دارابی معتقد است حذف حجم مبنا، علاوه بر تسهیل مکانیزم قیمت‌گذاری، کارایی کلی بازار سهام را افزایش می‌دهد و موجب می‌شود قیمت‌ها متناسب با شرایط واقعی عرضه و تقاضا شکل بگیرند. از نگاه او، این تصمیم می‌تواند یکی از اصلاحات ساختاری مهم بورس باشد که در بلندمدت به نفع بازار و سرمایه‌گذاران تمام می‌شود.

چالش‌های حذف دامنه نوسان در معاملات سهام
در مقابل، این کارشناس بازار سرمایه تاکید دارد که حذف یا تغییر دامنه نوسان، به سادگی حذف حجم مبنا نیست. به گفته دارابی، اجرای چنین تصمیمی نیازمند حضور بازارگردان‌های قدرتمند و برخوردار از منابع مالی قابل توجه است تا در زمان بروز شوک‌های قیمتی، از نوسانات شدید و هیجانی جلوگیری شود.

نقش بازارگردان‌ها در کنترل نوسانات بازار
دارابی با اشاره به اهمیت بازارگردانی موثر تصریح کرد که در نبود بازارگردان‌های قوی، حذف دامنه نوسان می‌تواند منجر به افزایش شدید نوسانات قیمتی شود. در چنین شرایطی، قیمت‌ها ممکن است در کوتاه‌مدت از تعادل خارج شوند و ریسک معاملات برای سهامداران افزایش یابد.

کمبود شناوری سهام، مانعی برای تغییر دامنه نوسان
یکی دیگر از چالش‌های مهم از نگاه این کارشناس، پایین بودن میزان سهام شناور آزاد در برخی شرکت‌هاست. دارابی معتقد است کمبود شناوری سهام، باعث تشدید تلاطم‌های قیمتی می‌شود و در صورت تغییر دامنه نوسان، می‌تواند آسیب‌پذیری سهامداران را افزایش دهد.

فاصله بورس با اصلاح جدی دامنه نوسان
در مجموع، همایون دارابی بر این باور است که اگرچه حذف حجم مبنا تصمیمی مثبت و قابل دفاع است، اما بازار سرمایه ایران هنوز با شرایطی که بتواند تغییرات اساسی و جدی در دامنه نوسان را تحمل کند، فاصله دارد و این موضوع نیازمند آماده‌سازی زیرساخت‌ها، افزایش منابع مالی بازارگردان‌ها و بهبود شناوری سهام شرکت‌هاست.