نگاهی به رکود بورس از زاویه ارزش معاملات
به گزارش پایگاه خبری سرمایه و بورس، در 26 روز معاملاتی اخیر، ارزش معاملات خرد بازار سهام در سطحی کمتر از 10 هزار میلیارد تومان باقی مانده و میانگین این دوره به حدود 5 هزار و 883 میلیارد تومان رسیده است. این رقم در مقایسه با میانگین 10 هزار و 244 میلیارد تومانی از ابتدای سال، کاهش محسوس ارزش دادوستدها را نشان می‌دهد؛ افتی که پس از پایان جنگ 12 روزه، سایه رکود را بر معاملات بورس گسترانده است. از منظر دلاری نیز شرایط مشابهی حاکم است و میانگین روزانه ارزش معاملات به حدود 65 میلیون دلار کاهش یافته، در حالی که این رقم از ابتدای سال نزدیک به 119 میلیون دلار بوده است.
اهمیت ارزش معاملات در بورس
ارزش معاملات از شاخص‌های اصلی سنجش پویایی بازار سهام است. افزایش این شاخص معمولا به معنای ورود نقدینگی تازه و رشد تقاضا بوده و با رونق بازار و بهبود شاخص‌ها همراه می‌شود. در مقابل، افت ارزش معاملات به سطوح پایین، بیانگر رکود و کاهش تمایل سرمایه‌گذاران به فعالیت در بازار است. تداوم چنین شرایطی، حتی در صورت ثبات شاخص کل، می‌تواند هشداردهنده تداوم رکود یا احتمال افت قیمت‌ها در آینده باشد.
مرور تاریخی ارزش معاملات
آمارها نشان می‌دهد میانگین روزانه ارزش معاملات خرد بازار سهام در سال 97 حدود 618 میلیارد تومان بوده است. این رقم در سال 98 با رشد قابل توجه به 2 هزار و 580 میلیارد تومان رسید و در سال 99 با جهش بی‌سابقه به میانگین 13 هزار و 129 میلیارد تومان در روز افزایش یافت. اما پس از ریزش تاریخی مرداد 99، بازار وارد دوره‌ای طولانی از رکود شد و میانگین ارزش معاملات در سال 1400 به 4 هزار و 749 میلیارد تومان کاهش یافت. این روند در سال 1401 نیز ادامه داشت و میانگین روزانه معاملات در حدود 5 هزار میلیارد تومان باقی ماند. در سال 1402 نیز به جز 45 روز ابتدایی، بازار عمدتا با رکود مواجه بود و میانگین روزانه ارزش معاملات به 6 هزار و 885 میلیارد تومان رسید.
تعلیق دوباره خصوصی‌سازی در صنعت خودرو؛ سایپا از اولویت خارج شد
مقایسه بازدهی بازارها از مرداد 99 تا کنون / بورس تحقیر شد
افت معاملات در سال 1403 و 1404
در سال 1403، روزانه به طور متوسط 5 هزار و 909 میلیارد تومان سهام و اوراق مرتبط معامله شد که با وجود رشد نرخ ارز، نسبت به سال 1402 کاهش 14 درصدی داشت. در سال جاری نیز میانگین ارزش معاملات از ابتدای سال به 10 هزار و 244 میلیارد تومان رسیده، اما بیشتر این رشد ناشی از افت ارزش ریال بوده و نه رونق واقعی معاملات. پس از جنگ 12 روزه، میانگین روزانه ارزش معاملات به 5 هزار و 883 میلیارد تومان سقوط کرده که نشانه تشدید رکود معاملاتی است.
نقش بازارهای موازی در خروج سرمایه
تحولات سیاسی و نظامی اخیر باعث شده بورس تهران با افت شاخص‌ها، کاهش ورود پول حقیقی و افت ارزش معاملات مواجه شود. از اواخر اردیبهشت تاکنون، شاخص کل بیش از 20 درصد کاهش یافته و خروج سرمایه از بازار سرعت گرفته است. بخش قابل توجهی از این سرمایه‌ها به بازارهای ارز، طلا و سکه منتقل شده و صندوق‌های درآمد ثابت نیز مقصد دیگری برای این نقدینگی‌ها بوده‌اند. کارشناسان معتقدند تا زمانی که فضای سیاسی شفاف‌تر نشود، استقبال سرمایه‌گذاران حقیقی از بازار سهام محدود باقی خواهد ماند و رکود معاملاتی ادامه خواهد داشت.
