محمدرضا فرزین، رئیس‌کل بانک مرکزی، در واکنش به مباحث مطرح‌شده پیرامون فعال‌سازی سازوکار «اسنپ‌بک» و بازگشت احتمالی تحریم‌ها، تأکید کرد که تغییر بنیادی در سیاست‌های ارزی در دستور کار نیست.

اعلام فعال شدن مکانیسم ماشه در روزهای اخیر بار دیگر ریسک‌های سیاسی را به مرکز توجه بازارها آورد و سبب شد سرمایه و ارز وارد دوره‌ای از نوسان شوند. اگرچه روز گذشته بازارها اندکی آرام گرفتند اما سایه این ریسک همچنان پابرجاست و سرمایه‌گذاران با احتیاط بیشتری تصمیم‌گیری می‌کنند.

بازگشت تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران، اقتصاد کشور را در یکی از پرریسک‌ترین مقاطع سال‌های اخیر قرار داده است. رأی اخیر شورای امنیت به احیای محدودیت‌ها و فعال شدن مکانیسم ماشه، فضای نااطمینانی را به شدت افزایش داده و به گفته کارشناسان، در صورت شکست مذاکرات، نه‌تنها تجارت خارجی و درآمدهای ارزی ایران با بحران مواجه خواهد شد، بلکه بنگاه‌های صنعتی نیز ناگزیر از بازنگری فوری در ساختار هزینه‌ها و ارتقای بهره‌وری برای بقا خواهند بود.

حسین راغفر اقتصاددان با انتقاد از تخصیص‌های ناعادلانه منابع مالی در کشور تاکید کرد: رانت و فساد آثار مخرب‌تری از تحریم‌ها بر اقتصاد ایران برجای گذاشته‌اند. وی با اشاره به واردات میلیاردی خودرو، قطعات و طلا برای گروهی خاص گفت: در حالی که تنها با بخش کوچکی از این منابع می‌توانستیم تولید و اشتغال پایدار ایجاد کنیم، بی‌توجهی به ظرفیت‌های داخلی و تخصیص‌های ناعادلانه موجب بی‌اعتمادی عمومی شده است.

اقدام سه کشور اروپایی برای فعال‌سازی مکانیسم ماشه بار دیگر موضوع بازگشت تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران را به صدر اخبار آورد. این مکانیسم که بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت تعریف شده، در صورت تشخیص عدم پایبندی ایران به تعهدات برجامی، می‌تواند تمام تحریم‌های تعلیق‌شده را بدون رأی‌گیری مجدد بازگرداند. پرسش مهم این است که فعال شدن این ابزار تا چه اندازه می‌تواند بر اقتصاد و روابط خارجی ایران اثر بگذارد.

اجرای احتمالی مکانیسم ماشه از سوی سه کشور اروپایی به یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های فعالان اقتصادی تبدیل شده است. آلبرت بغزیان، استاد اقتصاد دانشگاه تهران، معتقد است که اروپا به‌راحتی از این ابزار فشار صرف‌نظر نخواهد کرد و در صورت فعال‌سازی آن، اقتصاد ایران با رکود تورمی عمیق‌تری مواجه می‌شود.

مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی تازه به بررسی پیامدهای احتمالی فعال‌سازی مکانیسم ماشه پرداخته است. این گزارش تاکید دارد که تحریم‌های شورای امنیت ماهیتی محدود و اشاعه‌محور دارند و از توان فشار گسترده تحریم‌های ثانویه آمریکا برخوردار نیستند. بنابراین در صورت فعال شدن، اثرات عملی آن بر اقتصاد کشور محدود خواهد بود اما می‌تواند در کوتاه‌مدت شوک‌های روانی همچون افزایش نااطمینانی، نوسان نرخ ارز و تکانه‌های تورمی ایجاد کند.