آثار مخرب قطع برق صنایع؛ فراتر از آنچه که تصور می کنید
به گزارش پایگاه خبری سرمایه و بورس، در سال‌های اخیر با تشدید ناترازی انرژی، قطع برق به یکی از چالش‌های اصلی صنایع کشور تبدیل شده است. این بحران به‌ویژه در صنایعی که حساسیت بالا و فرآیند تولید پیوسته دارند، خسارات جدی مالی، فنی و حتی جانی به همراه داشته است. با این حال، تاکنون کمتر به جزئیات و مکانیسم اثرگذاری این پدیده بر بخش‌های مختلف صنعت پرداخته شده است. صنایع لبنی، سیمان و فولاد از جمله بخش‌هایی هستند که به‌شدت از بی‌ثباتی در تأمین برق آسیب می‌بینند.
صنعت لبنی؛ ضربه به امنیت غذایی کشور
در صنایع لبنی، ناپایداری برق زنجیره تولید را از دامداری تا کارخانه تحت تأثیر قرار می‌دهد. در مرحله اول، اختلال در زمان دوشش گاوها منجر به بیماری‌هایی مانند ورم پستان و کاهش شدید تولید شیر می‌شود. در صورت قطع تهویه به دلیل خاموشی، تولید تا ۳۰ درصد کاهش می‌یابد و دام‌ها در معرض بیماری قرار می‌گیرند.
در ادامه، فرآیند خنک‌سازی شیر خام نیز در غیاب برق مختل شده و بار میکروبی شیر افزایش می‌یابد. از سوی دیگر، اگر کارخانه برق نداشته باشد، امکان تخلیه شیر از تانکر وجود ندارد و شیر فاسد می‌شود. قطع برق هنگام تولید باعث فساد شیر داخل خطوط و توقف کامل تولید می‌شود؛ توقفی که نیازمند شست‌وشوی مجدد خطوط، اتلاف مواد اولیه و صرف هزینه‌های بیشتر برای راه‌اندازی مجدد است.
همچنین نوسانات برق آسیب‌های جدی به ماشین‌آلات وارد می‌کند و تعمیر یا تعویض تجهیزات، به‌ویژه تجهیزات خارجی، هزینه‌های سنگینی برای تولیدکننده دارد. این موارد در مجموع تهدیدی برای امنیت غذایی و تداوم تولید لبنیات در کشور به‌شمار می‌رود.
هزینه گاز فولاد مبارکه در بهار امسال 2000 میلیارد تومان کاهش یافت
۹ هزار نفر از طرح بیمه سهام همیار حذف شدند
صنعت سیمان؛ آسیب جدی به تجهیزات و افزایش هزینه‌ها
در صنعت سیمان، قطع برق نه‌تنها منجر به توقف خط تولید می‌شود، بلکه به‌صورت مستقیم به ساختار فنی کوره‌ها آسیب می‌زند. راه‌اندازی مجدد کوره نیازمند مصرف ۳۰ ساعت سوخت برای رساندن دما به بیش از ۱۲۰۰ درجه سانتی‌گراد است. همچنین قطع ناگهانی برق، باعث ترک‌برداشتن لایه‌های نسوز داخل کوره و کاهش عمر مفید آن‌ها می‌شود.
از طرف دیگر، نصب رله در پست‌های برق توسط وزارت نیرو و قطع ناگهانی برق در صورت افزایش مصرف، مانع از برنامه‌ریزی برای خاموشی تدریجی می‌شود. این شرایط باعث می‌شود که عمر مفید کوره‌ها کاهش یافته، هزینه نگهداری افزایش یابد و در نهایت تولید با صرفه اقتصادی کمتر مواجه شود.
صنعت فولاد؛ توقف تولید و افت کیفیت
در صنعت فولاد، قطع برق به منزله تعطیلی اجباری است. کوره‌های فولادی نیاز به فعالیت مداوم دارند و راه‌اندازی مجدد آن‌ها چندین روز زمان و انرژی می‌طلبد. به همین دلیل بسیاری از فولادسازان در زمان قطع برق ترجیح می‌دهند به‌طور کامل فعالیت را متوقف کنند.
خاموش و روشن شدن مکرر تجهیزات علاوه بر ایجاد تنش‌های فنی، باعث افزایش استهلاک و کاهش عمر مفید دستگاه‌ها می‌شود. همچنین این وضعیت بر کیفیت محصول نهایی تأثیر منفی دارد، به‌طوری که تولیدکننده برای کنترل هزینه، به استفاده از مواد اولیه با کیفیت پایین‌تر روی می‌آورد.
در نهایت، ناترازی انرژی در سال گذشته موجب شد که صنایع فولادی تنها ۸ ماه از سال را مفید فعالیت کنند و در سال جاری این زمان به کمتر از ۷ ماه کاهش یافته است؛ موضوعی که اقتصاد کشور و وضعیت اشتغال را با چالش جدی مواجه می‌کند.
ناترازی برق دیگر تنها یک مساله زیرساختی نیست، بلکه یک بحران زنجیره‌ای است که از کارخانه تا سفره مردم را تحت تأثیر قرار می‌دهد. خسارات مالی سنگین، کاهش تولید، آسیب به ماشین‌آلات، افت کیفیت محصولات، تهدید اشتغال و در نهایت فشار بیشتر به معیشت مردم، بخشی از پیامدهای این ناترازی است. شفاف‌سازی در مورد اثرات واقعی قطع برق بر صنایع و توجه به جزئیات فنی آن، پیش‌شرط طراحی راهکارهایی پایدار برای مدیریت این بحران است.
