بورس در دوره پزشکیان چه گلی به سر سهامداران زد؟
به گزارش پایگاه خبری سرمایه و بورس، با اینکه شاخص کل بورس، پس از گذشت یک سال از آغاز به کار دولت چهاردهم، حدود ۲۵ درصد رشد کرده، اما این میزان بازدهی در مقایسه با تورم عمومی جامعه، عملکرد بازارهای موازی و خروج ۶۲ هزار میلیارد تومان پول حقیقی، از اوضاع نابسامان بازار سهام در سال نخست دولت مسعود پزشکیان حکایت دارد.
نخستین توییت‌های بورسی پزشکیان
در ۲۱ خرداد سال گذشته، مسعود پزشکیان در نخستین روزهای پس از تایید صلاحیت برای انتخابات ریاست‌جمهوری، چند توییت در مورد بورس منتشر کرد. او در یکی از این توییت‌ها نوشت: «بورس اوراق بهادار تهران بدترین دوران خود را در چهار سال اخیر تجربه کرده است. مشکل بورس همان مشکل اقتصاد کشور است: دخالت ناروای دولت در کسب‌وکارها و تحریم‌های بین‌المللی.» در توییتی دیگر به بحران ادامه‌دار بورس اشاره کرده بود: «قرار بود سه‌روزه مشکل بورس حل شود، اما بحران سه سال کامل ادامه یافت.» توییت بعدی نیز به سقوط سنگین اردیبهشت ۱۴۰۲ بازمی‌گشت: «برای حمایت از بورس، نرخ خوراک صنایع را چند برابر کردند و مصوبه را دو ماه در کشوی معاون اول نگه داشتند تا نورچشمی‌ها فرصت کافی برای خالی‌کردن پرتفویشان داشته باشند. این‌طور شد که سقوط بزرگ اردیبهشت ۱۴۰۲ شکل گرفت.»
احاطه بورس با ریسک‌های سیاست‌گذاری و سیستماتیک
در نهم مرداد سال گذشته، هم‌زمان با مراسم تحلیف ریاست‌جمهوری مسعود پزشکیان، بسیاری از فعالان بورس نسبت به بهبود وضعیت بازار در دوره ریاست او خوش‌بین بودند. اما آنچه در عمل رخ داد، گرفتار شدن بازار در موجی از ریسک‌های سیاست‌گذاری و سیستماتیک بود؛ عواملی که در نهایت یکی از بدترین سال‌های بورس را رقم زدند.
ترور اسماعیل هنیه؛ آغاز نااطمینانی
تنها یک روز پس از تحلیف ریاست‌جمهوری، اسماعیل هنیه رئیس دفتر سیاسی حماس که برای شرکت در این مراسم به تهران آمده بود، در ۱۰ مرداد ترور شد. وقوع این حادثه، فضای نااطمینانی و احتمال افزایش تنش‌های منطقه‌ای را بر بازار حاکم کرد. با اینکه فشار فروش ناشی از این رویداد قابل پیش‌بینی بود، سازمان بورس تا دو روز بعد هیچ تغییری در دامنه نوسان اعمال نکرد و شاخص کل طی همین مدت ۱۱۳ هزار واحد سقوط کرد. در نهایت، در ۱۴ مرداد دامنه نوسان به مثبت و منفی یک درصد کاهش یافت. با آرام‌تر شدن فضا، در ۲۷ شهریور دامنه نوسان به ۲ درصد و سپس در ۱۷ مهر به ۳ درصد افزایش پیدا کرد.
تغییر مدیریت سازمان بورس؛ پایان کار عشقی
مجید عشقی که از مهر ۱۴۰۰ ریاست سازمان بورس را بر عهده داشت، پس از تحمل فشارها و نارضایتی‌های فزاینده در میان سهامداران، در ۱۷ شهریور استعفا کرد. او پیش‌تر نیز در فروردین ۱۴۰۳ بار دیگر از شورای عالی بورس رأی اعتماد گرفته بود. دوران ریاست عشقی با افزایش دامنه ریسک‌ها، سیاست‌های ناکارآمد و بحران اعتماد همراه بود که در نهایت به کناره‌گیری او انجامید.
بورس در هفته آینده هم سقوط می کند؟
بهترین گزینه سرمایه گذاری؛ طلا، رمز ارز یا صندوق درآمد ثابت؟/ گفت و گو با سجاد مرادی
شهادت نصرالله و عملیات وعده صادق ۲
در شهریور ۱۴۰۳، سطح تنش‌ها در لبنان بالا گرفت و با انفجار سیستم‌های ارتباطی تشدید شد. در ۶ مهر، خبر شهادت سید حسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله لبنان، منتشر شد. بورس بلافاصله به این خبر واکنش نشان داد و سازمان بورس دامنه نوسان را بار دیگر به مثبت و منفی یک درصد کاهش داد. در ۱۰ مهر نیز عملیات وعده صادق ۲ با حمله موشکی ایران به اهدافی در خاک رژیم صهیونیستی اجرا شد. پس از فروکش کردن تنش‌ها، سازمان بورس در ۲۱ مهر دامنه نوسان را به مثبت و منفی سه درصد بازگرداند. بازار تا پایان سال با همین دامنه به کار خود ادامه داد.
کف‌سازی آبان و صعود ۷۵ روزه
در دوم آبان، شاخص کل بورس به کف ۱.۹۷۰ میلیون واحدی رسید. از این نقطه، بازار وارد یک روند صعودی ۷۵ روزه شد که تا میانه دی‌ماه ادامه یافت. شاخص کل در این دوره، در ۱۹ آذر از قله تاریخی ۲.۵۳۵ میلیون واحدی اردیبهشت ۱۴۰۲ عبور کرد و در ۱۹ دی به رکورد جدید ۲.۹۴۴ میلیون واحدی رسید. از کف دوم آبان تا سقف دی‌ماه، شاخص کل رشدی ۴۹ درصدی و شاخص هم‌وزن رشدی ۴۰ درصدی را تجربه کردند. این اختلاف نشان‌دهنده پیشتازی نمادهای بزرگ و دلاری در روند صعودی بود؛ رشدی که عمدتاً تحت تأثیر افزایش نرخ دلار نیمایی و سپس توافقی شکل گرفت و بخشی از افت‌های گذشته را جبران کرد.
افت زمستانی و خروج همتی از وزارت اقتصاد
پس از اتمام دوره صعودی، بازار در دو ماه پایانی سال گذشته با رکود مواجه شد. نخستین عامل، توقف رشد دلار توافقی بود. پس از افزایش نرخ دلار نیمایی و رشد دلار در بازار آزاد، فشارهای سیاسی مانع از تداوم رشد دلار توافقی شد و این موضوع اثر مستقیم بر سودآوری شرکت‌ها گذاشت. عامل دوم، کاهش امید به مذاکرات هسته‌ای بود. پس از اظهارات رهبر انقلاب در ۱۹ بهمن درباره مذاکره با دولت ترامپ، خوش‌بینی‌ها به توافق هسته‌ای کاهش یافت. در ادامه، استیضاح عبدالناصر همتی در ۱۲ اسفند، بازار را از یکی از حامیان مهم خود محروم کرد و موجی از بی‌اعتمادی را در بازار به وجود آورد.
رشد امیدوارکننده ابتدای ۱۴۰۴
با انتشار اخباری از آغاز مذاکرات مستقیم ایران و آمریکا در ابتدای سال جاری، شاخص کل بورس تهران روند صعودی تازه‌ای را آغاز کرد و در ۳۰ فروردین توانست برای نخستین‌بار در تاریخ از مرز ۳ میلیون واحد عبور کند. تا ۲۸ اردیبهشت، شاخص به ۳.۲۵۲ میلیون واحد رسید و بازدهی آن از ابتدای سال به ۲۰ درصد رسید. اما روند مذاکرات فرسایشی شد و با آغاز جنگ تحمیلی ۱۲ روزه، بازار تمام رشد خود را واگذار کرد. تا سوم اردیبهشت، ۱۷ هزار میلیارد تومان پول حقیقی وارد بورس شده بود که همه آن از بازار خارج شد. در نهایت، تا ۸ مرداد، حدود ۴۳ همت پول حقیقی از بازار خارج شد.
تعطیلی دو هفته‌ای به‌دنبال جنگ تحمیلی
با آغاز جنگ تحمیلی ۱۲ روزه در ۲۳ خرداد و حمله رژیم صهیونیستی به خاک ایران، بازار سرمایه به مدت دو هفته تعطیل شد. پس از بازگشایی، شاخص کل وارد مسیر نزولی شد و تا کانال ۲.۶ میلیون واحدی عقب‌نشینی کرد. سرمایه‌گذاران حقیقی نیز با شدت بیشتری سرمایه خود را از بازار خارج کردند و در مجموع، حدود ۵۰ هزار میلیارد تومان سرمایه حقیقی تنها در روزهای پس از جنگ از بازار سهام بیرون رفت.
