کف تاریخی ارزش‌گذاری بورس تهران؛ آیا زمان بازگشت بازار فرارسیده است؟
به گزارش پایگاه خبری سرمایه و بورس، سهام ارزان در بورس تهران احتمالا چندان ارزان‌تر نخواهد شد و کف قیمتی بازار مانند دفعات قبل در نقطه اوج ریسک‌های سیستماتیک شناسایی می‌شود. بررسی روند یک سال اخیر نشان می‌دهد که بورس هم‌پای دولت پزشکیان دوره‌ای پر از بحران را پشت سر گذاشته است؛ به طوری که طبق گزارش‌ها، دولت در طول یک سال فعالیت خود هر ۱۴ روز یک بحران تجربه کرده و سهامداران نیز در همین بازه با نوسانات و فشار فروش سنگین مواجه بوده‌اند.
چرخه امید و ناامیدی در بورس تهران
ویژگی اصلی این دوره، شکل‌گیری موج‌های کوتاه خوش‌بینی و سپس مواجهه با رویدادهای غیرمنتظره بوده است. این چرخه از زمان انتخاب رئیس‌جمهور با امید به بهبود شرایط سیاسی آغاز شد اما با تنش‌ها و ترورهای پی‌درپی به خاموشی گرایید. موج دوم خوش‌بینی با اصلاح نرخ ارز نیمایی و مواضع مثبت وزیر اقتصاد نسبت به بازار سهام شکل گرفت اما با استیضاح وزیر و توقف اصلاحات به پایان رسید. در مرحله بعد، آغاز مذاکرات هسته‌ای میان ایران و آمریکا بار دیگر امیدواری ایجاد کرد اما حمله نظامی غیرمنتظره و جنگ ۱۲ روزه باعث سقوط بیش از ۲۰ درصدی شاخص کل شد.
حمایت‌های مالی بدون بازگشت رونق
با وجود تزریق بیش از ۵۰ هزار میلیارد تومان از سوی صندوق‌های حمایتی و منابع بانکی به بازار، هنوز نشانه‌ای از بازگشت به شرایط عادی دیده نمی‌شود. رکود معاملات و افت فرسایشی قیمت‌ها همچنان ادامه دارد و پرسش اصلی این است که آیا بازار سهام می‌تواند تعادل خود را بازیابد یا خیر.
اصل عرضه و تقاضا در کف بازار سهام
همان‌طور که در بازارهای کالایی گفته می‌شود «درمان قیمت‌های بالا، همان قیمت‌های بالاست»، این قاعده به شکل معکوس در بورس نیز صدق می‌کند. در شرایط سقوط قیمت‌ها، سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر در کف‌های جذاب وارد می‌شوند و روند بازار را تغییر می‌دهند. تاریخ بورس تهران نشان داده که بازگشت‌های بزرگ معمولا در اوج بدبینی شکل می‌گیرد.
دو سال پس از شوک نرخ خوراک پتروشیمی؛ بورس هنوز درگیر فرسایش
بازدهی بازارها در سال اول دولت پزشکیان؛ طلا پیشتاز، خودرو عقب‌مانده
ارزش‌گذاری بورس در کف تاریخی
بررسی شاخص‌های مهم از جمله نسبت ارزش بازار به تولید ناخالص داخلی، ارزش دلاری کل بازار و نسبت قیمت به فروش شرکت‌ها نشان می‌دهد که بورس تهران پس از سقوط اخیر، به محدوده کف‌های تاریخی نزدیک شده است. میانگین نسبت قیمت به درآمد بسیاری از شرکت‌ها به کمترین سطح دو دهه گذشته رسیده که از منظر بنیادی، جذابیت خرید را افزایش داده است.
مشابهت‌های امروز با سال ۹۱
وضعیت کنونی شباهت‌هایی با تابستان ۹۱ دارد؛ زمانی که شاخص کل پس از یک دوره رکود طولانی و در شرایط اوج تنش‌های سیاسی و تحریم‌ها، بدون گشایش سیاسی مشخص، وارد رالی ۵۰ درصدی شد. در آن دوره، اصلاح سیاست‌های ارزی دولت و معرفی نرخ مبادله‌ای ارز به جای دلار ثابت، جرقه آغاز رونق را زد. امروز نیز سیاست‌های ارزی جدید بانک مرکزی، مانند امکان عرضه امتیاز صادرات در بازار ارز تجاری با نرخ‌های رقابتی‌تر، می‌تواند زمینه آزادسازی بیشتر و کشف نرخ بر اساس عرضه و تقاضا را فراهم کند.
پاسخ به پرسش کلیدی
با توجه به تغییر تدریجی سیاست‌های ارزی و در صورتی که تنش نظامی جدیدی رخ ندهد، می‌توان نتیجه گرفت که سهام ارزان بورس تهران احتمالا از این ارزان‌تر نخواهد شد و کف قیمت‌ها بار دیگر در نقطه اوج ریسک‌های سیستماتیک شناسایی خواهد شد.
