اثر روانی مکانیسم ماشه؛ پشت پرده نوسان دلار و سکه

به گزارش پایگاه خبری سرمایه و بورس، فعال‌سازی مکانیسم ماشه طی روزهای اخیر موجی از نگرانی و نوسان در بازار ارز و طلا ایجاد کرده است. با این حال بررسی داده‌های اقتصادی و دیدگاه کارشناسان نشان می‌دهد اثرات این اقدام بیشتر روانی و موقتی است تا بنیادی. به‌ویژه آنکه اقتصاد ایران سال‌هاست در شرایط سخت تحریمی مقاومت کرده و مهم‌ترین محدودیت‌ها ازجمله تحریم‌های نفتی و بانکی پیش‌تر اعمال شده‌اند.

چرا مکانیسم ماشه غافلگیرکننده نیست؟

اتفاق نظر میان کارشناسان وجود دارد که تحریم‌های یکجانبه آمریکا در سال‌های اخیر به‌مراتب سنگین‌تر از تحریم‌های شورای امنیت بوده است. از همین رو بازگشت تحریم‌های سازمان ملل به معنای اعمال محدودیت جدید نیست. همچنین ایران طی سال‌های اخیر با گسترش روابط اقتصادی با همسایگان و بلوک‌هایی مانند بریکس و سازمان همکاری شانگهای، راهکارهای مؤثری برای خنثی‌سازی تحریم‌ها یافته است.

اثر روانی بیشتر از واقعیت اقتصادی

مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارش اخیر خود تأکید کرده که مهم‌ترین اثر فعال‌سازی مکانیسم ماشه، جنبه روانی آن است. همین جو روانی فرصت را برای سودجویان فراهم کرده تا با ایجاد هیجان کاذب در بازار، به نوسان‌گیری بپردازند. رشد قیمت دلار تا ۱۰۳ هزار تومان و افزایش بهای سکه به حدود ۹۹ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان در روز گذشته نیز فاقد پشتوانه اقتصادی بوده و ناشی از تقاضای هیجانی و سفته‌بازانه است.

چرا خرید هیجانی ارز و طلا اشتباه است؟

تجربه سال‌های گذشته نشان داده بازار ایران پس از هر شوک سیاسی و جهش قیمت، بخشی از افزایش را اصلاح کرده و به تعادل بازمی‌گردد. خرید در اوج این هیجانات معمولاً منجر به زیان سرمایه‌گذاران خرد شده است. بانک مرکزی نیز با استفاده از تجارب گذشته و ابزارهای مدیریت بازار، توانایی مهار نوسانات کاذب و تأمین نیازهای ارزی را دارد.

هوشمندی؛ بهترین راهکار در برابر جنگ روانی

مکانیسم ماشه بیش از آنکه تهدیدی تازه باشد، یک ابزار فشار روانی است. فعالان اقتصادی و مردم با تکیه بر تجربه‌های گذشته می‌دانند که واکنش هیجانی و خرید در سقف قیمتی به ضرر خودشان خواهد بود. توصیه کارشناسان این است که با هوشمندی و دوراندیشی عمل شود و اجازه داده نشود هیجانات مقطعی، منطق اقتصادی تصمیم‌گیری‌ها را تحت‌الشعاع قرار دهد.

دیدگاه کارشناسان درباره مکانیسم ماشه

• علیرضا سلیمی: تحریم‌های آمریکا به‌مراتب سخت‌تر از تحریم‌های شورای امنیت بوده است. اثر ماشه بیشتر روانی است.

• بهاءالدین حسینی هاشمی: افزایش نرخ ارز دلیل اقتصادی ندارد و به‌زودی حباب آن خواهد ترکید.

• مجتبی کاروان: بار روانی ماشه بیشتر از اثر واقعی آن است و نوسانات اخیر پایدار نیست.

• حمید حسینی: بازگشت تحریم‌ها به معنای توقف اقتصاد ایران نیست؛ بازار به آرامش بازمی‌گردد.

• جعفر قادری: مکانیسم ماشه تأثیر چندانی بر فروش نفت ندارد و اثر آن کوتاه‌مدت است.

• سید کمال سیدعلی: افزایش نرخ ارز ریشه در انتظارات تورمی دارد، نه کمبود عرضه.

• ولی‌الله منصوری: ماشه صرفاً یک جنگ روانی است و مردم باید از خرید هیجانی خودداری کنند.

بازار ارز و طلا در روزهای اخیر بیشتر از آنکه از واقعیت‌های اقتصادی تأثیر بپذیرد، تحت فشار روانی ناشی از مکانیسم ماشه قرار داشته است. کارشناسان اتفاق نظر دارند که این وضعیت پایدار نیست و پس از تخلیه هیجانات، بازار به مسیر منطقی خود بازخواهد گشت. هوشمندی و پرهیز از تصمیمات عجولانه می‌تواند بهترین واکنش در برابر این شرایط باشد.