چرا مردم در شرایط تورمی به سمت خرید ارز و طلا می‌روند؟

به گزارش پایگاه خبری سرمایه و بورس، بازار ارز و طلا در هفته‌های اخیر تحت تأثیر افزایش ریسک‌های سیاسی بین‌المللی و انتظارات تورمی با نوسانات قابل توجهی روبه‌رو شده است. افزایش تقاضای هیجانی در معاملات بازار آزاد و رشد چشمگیر قیمت جهانی طلا از جمله عوامل کلیدی جهش اخیر در این بازارها به شمار می‌روند. در همین حال، نرخ دلار در بازار آزاد به محدوده ۱۰۵ هزار تومان رسیده و قیمت جهانی انس طلا نیز از مرز ۳۷۲۴ دلار عبور کرده است؛ سطحی که طی سال‌های اخیر بی‌سابقه محسوب می‌شود.

اثر عوامل جهانی بر بازار طلا و ارز

افزایش ریسک‌های ژئوپلیتیکی، کاهش نرخ بهره از سوی فدرال رزرو، ادامه جنگ‌های منطقه‌ای از جمله در اوکراین و غزه و همچنین افزایش خرید طلا از سوی بانک‌های مرکزی جهان، از جمله دلایل رشد قیمت انس طلا هستند. این عوامل در کنار بازگشت تحریم‌ها و فعال شدن مکانیزم ماشه از سوی اروپا، زمینه‌ساز رشد انتظارات تورمی در ایران و تقویت نوسان‌های قیمتی در بازار ارز و طلا شده‌اند.

سیاست پیش‌فروش سکه توسط بانک مرکزی

بانک مرکزی طی یک سال اخیر برای کنترل فشار تقاضا و جلوگیری از افزایش هیجانی قیمت‌ها، چند مرحله پیش‌فروش سکه طلا انجام داده است. به گفته مقامات این بانک، هدف اصلی از این اقدام ارسال پیام آرامش به جامعه و تأمین بخشی از نیاز بازار بوده است. مدافعان این سیاست معتقدند که پیش‌فروش سکه می‌تواند به تعادل نسبی قیمت‌ها کمک کند و فرصت سرمایه‌گذاری امن‌تری را در اختیار مردم قرار دهد.

در مقابل، منتقدان بر این باورند که چنین اقداماتی ممکن است جریان نقدینگی را از بخش‌های مولد به سمت بازارهای غیرمولد سوق دهد؛ روندی که در بلندمدت می‌تواند بر رشد اقتصادی کشور اثر منفی بگذارد.

چرا مردم به سمت طلا و ارز می‌روند؟

آلبرت بغزیان، اقتصاددان توضیح داد: «هر فرد به‌عنوان سرپرست خانوار تلاش می‌کند تا از دارایی و پس‌انداز خود در برابر کاهش ارزش پول ملی و تورم محافظت کند. بنابراین ورود مردم به بازار ارز و طلا رفتاری منطقی در شرایط تورمی است.» او افزود: «اینکه منابع مالی به بخش‌های غیرمولد هدایت می‌شوند مسئولیت مردم نیست، بلکه دولت و بانک مرکزی باید با سیاستگذاری صحیح جریان نقدینگی را به سمت تولید هدایت کنند.»

تورم؛ ریشه اصلی حرکت نقدینگی

به اعتقاد کارشناسان، مهم‌ترین دلیل حرکت سرمایه‌ها به سمت طلا و ارز وجود تورم بالا است. تورمی که موجب افزایش اجاره‌بها و رشد قیمت کالاها و خدمات شده و در نتیجه خانوارها را به سمت بازارهایی سوق داده است که ارزش دارایی‌ها را بهتر حفظ می‌کنند. از سوی دیگر، بانک مرکزی ناچار است با سیاست‌هایی مانند واردات و تزریق طلا فشار بر بازار آزاد را کاهش دهد؛ هرچند مأموریت اصلی این نهاد حفظ ارزش پول ملی و کنترل تورم است.

بازار طلا و ارز در شرایط کنونی بیش از هر زمان دیگری به تحولات سیاسی و اقتصادی وابسته است. ترکیب عوامل جهانی مانند رشد قیمت انس و عوامل داخلی همچون انتظارات تورمی و تحریم‌ها، باعث شده نوسانات این بازارها تشدید شود. در چنین فضایی، هرچند سیاست پیش‌فروش سکه می‌تواند موقتاً آرامش ایجاد کند، اما راه‌حل اساسی همچنان در گرو مهار پایدار تورم و بازگشت نقدینگی به سمت بخش‌های مولد اقتصادی است.