فرمول محاسبه قیمت طلا در ایران بر اساس اونس، دلار و عیار

به گزارش پایگاه خبری سرمایه و بورس، طلا از گذشته تاکنون یکی از محبوب‌ترین ابزارهای حفظ ارزش سرمایه بوده است، اما پرسش اصلی بسیاری از خریداران این است که قیمت واقعی طلا چگونه محاسبه می‌شود و آیا در خرید خود حباب قیمتی پرداخت می‌کنند یا خیر. در بازاری که قیمت‌ها لحظه‌به‌لحظه تغییر می‌کند، آگاهی از نحوه قیمت‌گذاری طلا و سکه اهمیت زیادی دارد؛ چراکه تصور رایج درباره تأثیر صرفِ دلار و اونس جهانی بر قیمت طلا، تنها بخشی از واقعیت است.

قیمت طلا چگونه محاسبه می‌شود؟

قیمت واقعی طلا در ایران تابع سه عامل اصلی است: قیمت اونس جهانی، نرخ دلار و عیار طلا. هر اونس طلا برابر با ۳۱.۱۰۳ گرم است و بر اساس واحد «اونس تروا» سنجیده می‌شود. با تقسیم قیمت اونس جهانی بر ۳۱.۱۰۳ و ضرب آن در نرخ دلار، می‌توان ارزش ذاتی هر گرم طلای خالص را به دست آورد. سپس با در نظر گرفتن عیار طلا، قیمت هر گرم طلا در بازار ایران مشخص می‌شود.

فرمول کلی محاسبه قیمت طلا

ارزش هر گرم طلا (به تومان) = (قیمت اونس جهانی ÷ ۳۱.۱۰۳) × قیمت دلار × (عیار ÷ ۲۴)

در این فرمول، نسبت عیار به ۲۴ نشان‌دهنده میزان خلوص طلاست. برای مثال، طلای ۱۸ عیار یعنی ۷۵ درصد طلا و ۲۵ درصد فلزات دیگر.

مثال عددی از محاسبه قیمت طلا

با فرض اینکه قیمت اونس جهانی ۴۰۱۸ دلار و نرخ دلار ۱۱۲ هزار تومان باشد:

• ارزش دلاری هر گرم طلا: ۴۰۱۸ ÷ ۳۱.۱۰۳ = ۱۲۹.۲ دلار

• ارزش هر گرم طلای ۲۴ عیار: ۱۲۹.۲ × ۱۱۲,۰۰۰ = ۱۴,۴۷۰,۴۰۰ تومان

• ارزش هر گرم طلای ۱۸ عیار: (۱۸ ÷ ۲۴) × ۱۴,۴۷۰,۴۰۰ = ۱۰,۸۵۲,۸۰۰ تومان

در نتیجه، اگر طلای ۱۸ عیار در بازار بالاتر از ۱۰ میلیون و ۸۵۰ هزار تومان معامله شود، این مازاد نشان‌دهنده حباب مثبت قیمت است.

تفاوت قیمت عیارهای مختلف طلا

برای محاسبه قیمت هر عیار کافی است ارزش طلای ۲۴ عیار را در ضریب خلوص آن ضرب کنید. به عنوان نمونه:

• ۲۴ عیار = ۱۰۰٪ ارزش

• ۲۱ عیار = ۸۷.۵٪ ارزش

• ۱۸ عیار = ۷۵٪ ارزش

• ۱۴ عیار = ۵۸.۳٪ ارزش

در ایران بیشترین معاملات بازار مربوط به طلای ۱۸ عیار است و تغییرات آن معمولاً شاخص نوسانات کل بازار طلا به شمار می‌رود.

چگونه حباب طلا را محاسبه کنیم؟

حباب طلا تفاوت میان قیمت واقعی (محاسبه‌شده با فرمول بالا) و قیمت بازار است. اگر قیمت بازار بالاتر از ارزش ذاتی باشد، طلا دارای حباب مثبت است و در صورت پایین‌تر بودن، حباب منفی دارد.

فرمول محاسبه حباب:
حباب = قیمت ذاتی − قیمت بازار
درصد حباب = (حباب ÷ قیمت ذاتی) × ۱۰۰

مثال:
اگر قیمت بازار طلای ۱۸ عیار ۱۱,۰۰۰,۰۰۰ تومان باشد:
حباب = ۱۱,۰۰۰,۰۰۰ − ۱۰,۸۵۲,۸۰۰ = ۱۴۷,۲۰۰ تومان
درصد حباب ≈ ۱.۳۵٪

یعنی قیمت بازار حدود ۱۴۷ هزار تومان بالاتر از ارزش واقعی است.

چرا حباب طلا ایجاد می‌شود؟

کارشناسان چند عامل اصلی برای شکل‌گیری حباب در بازار طلا عنوان می‌کنند:

• انتظارات تورمی: افزایش تقاضا برای حفظ ارزش پول در برابر تورم.

• کاهش عرضه: کاهش تولید مصنوعات طلا یا محدودیت عرضه در بازار.

• افزایش تقاضا در مناسبت‌ها: مانند اعیاد، شب یلدا یا فصل ازدواج.

• اجرت ساخت و مالیات: در طلای نو، هزینه ساخت و مالیات باعث فاصله بین قیمت بازار و ارزش ذاتی می‌شود.

اجرت، سود و مالیات در قیمت نهایی طلا

برای محاسبه دقیق ارزش واقعی طلای خریداری‌شده باید اجرت ساخت، سود فروشنده (۷ تا ۹ درصد) و مالیات بر ارزش افزوده (۹ درصد) را از قیمت نهایی فاکتور کسر کرد. پس از حذف این موارد، قیمت باقی‌مانده را می‌توان با ارزش ذاتی مقایسه کرد تا حباب واقعی مشخص شود.

آگاهی از فرمول قیمت طلا؛ گامی برای خرید هوشمندانه

در شرایطی که بازار ارز و قیمت‌های جهانی به‌صورت مستقیم بر بازار طلا تأثیر دارند، دانستن فرمول محاسبه قیمت طلا می‌تواند از خرید با قیمت غیرواقعی جلوگیری کند. این آگاهی نه‌تنها به سرمایه‌گذاران، بلکه به خریداران عادی نیز کمک می‌کند تا ارزش واقعی سرمایه خود را بهتر بسنجند و از پرداخت حباب قیمتی بی‌مورد پرهیز کنند.