رکوردشکنی غول‌های فناوری و تمرکز بی‌سابقه ارزش در بورس آمریکا

به گزارش پایگاه خبری سرمایه و بورس، در هفته‌های اخیر بازارهای مالی جهان، به‌ویژه بورس آمریکا، زیر سایه عملکرد و سیاست‌های سرمایه‌گذاری غول‌های فناوری شاهد نوساناتی کم‌سابقه بوده است. انتشار گزارش‌های فصلی شرکت‌هایی چون آمازون، متا، مایکروسافت و آلفابت، هم چشم‌انداز مالی این شرکت‌ها را روشن کرد و هم رقابت شدید آن‌ها بر سر تسلط در عرصه هوش مصنوعی را آشکار ساخت. عملکرد فراتر از انتظار آمازون موجب شد شاخص نزدک برای هفتمین ماه پیاپی رشد کند و طولانی‌ترین روند صعودی خود از سال ۲۰۱۸ را ثبت کند، اما افزایش هزینه‌های مرتبط با هوش مصنوعی در شرکت‌هایی مانند متا و مایکروسافت، فشار منفی بر سهام این غول‌ها وارد کرد. تنها در یک روز، متا بیش از ۲۱۵ میلیارد دلار از ارزش بازار خود را از دست داد؛ رقمی معادل ارزش کل برخی صنایع متوسط در بورس آمریکا.

هزینه‌های عظیم برای سلطه در دنیای هوش مصنوعی

چهار شرکت بزرگ فناوری یعنی مایکروسافت، آمازون، آلفابت و متا اعلام کرده‌اند که تا سال ۲۰۲۶ سرمایه‌گذاری خود در زیرساخت‌های مرتبط با هوش مصنوعی را به شکل چشمگیری افزایش خواهند داد. برآوردها حاکی از آن است که مجموع این سرمایه‌گذاری‌ها در حوزه داده، نیمه‌رسانا، سامانه‌های پردازش ابری و مدل‌های زبانی پیشرفته در سه سال آینده از مرز یک تریلیون دلار عبور می‌کند. با این حال، سرمایه‌گذاران نسبت به بازده اقتصادی این هزینه‌ها تردید دارند؛ چرا که هنوز مشخص نیست پروژه‌هایی چون مدل‌های زبانی مولد، هوش مصنوعی ابری و پلتفرم‌های خودکارسازی تا چه حد می‌توانند در کوتاه‌مدت درآمد پایدار ایجاد کنند. تحقق این اهداف مستلزم آن است که هوش مصنوعی از جایگاه یک ابزار جانبی خارج و به زیرساخت اصلی تولید و خدمات جهانی تبدیل شود.

تمایز وضعیت فعلی با حباب دات‌کام

برخلاف حباب فناوری دهه ۲۰۰۰، شرکت‌های بزرگ امروزی بر پایه سودآوری واقعی فعالیت می‌کنند. غول‌هایی مانند آلفابت و متا در آخرین گزارش‌های مالی خود رکورد درآمد سالانه را ثبت کردند و آمازون نیز به بالاترین حاشیه سود عملیاتی خود از زمان تاسیس رسید. با این حال، در پس این داده‌های درخشان، نشانه‌هایی از فشار نقدینگی مشاهده می‌شود. مجموع جریان نقدی آزاد دوازده‌ماهه پنج شرکت برتر فناوری طی دو سال اخیر کاهش یافته است؛ موضوعی که به دلیل افزایش هزینه‌های سرمایه‌ای برای ساخت مراکز داده، توسعه تراشه‌های اختصاصی و سرمایه‌گذاری در انرژی تجدیدپذیر رخ داده است.

رشد تاریخی ارزش بازار شرکت‌ها

در حالی که هزینه‌های این شرکت‌ها به‌طور سرسام‌آور در حال افزایش است، ارزش بازار آن‌ها نیز رکوردهای تاریخی ثبت می‌کند. هفته گذشته انویدیا با رشد 8.7 درصدی سهام خود، نخستین شرکت تاریخ شد که به ارزش بازاری بیش از 5 تریلیون دلار رسید و جایگاه خود را به‌عنوان باارزش‌ترین شرکت جهان تثبیت کرد. همزمان، اپل و مایکروسافت نیز هر دو برای نخستین بار با ارزشی فراتر از 4 تریلیون دلار روز معاملاتی را به پایان رساندند. تحلیلگران معتقدند تمرکز این میزان از ارزش در چند شرکت محدود، ضمن نمایش قدرت این صنایع، می‌تواند در بلندمدت تهدیدی برای تعادل بازار سهام و افزایش ریسک‌های ساختاری باشد.

سلطه «هفت شگفت‌انگیز» بر شاخص‌های بورسی

گروه موسوم به «هفت شگفت‌انگیز» شامل اپل، آلفابت، آمازون، متا، مایکروسافت، انویدیا و تسلا اکنون ۳۸ درصد از شاخص S&P500 را به خود اختصاص داده‌اند. ارزش انویدیا به‌تنهایی از مجموع ارزش بخش خدمات عمومی و کالاهای مصرفی ضروری بیشتر است. این تمرکز بی‌سابقه باعث می‌شود حتی نوسان جزئی در سهام این شرکت‌ها، سایر صنایع را نیز تحت‌تاثیر قرار دهد و ریسک سیستماتیک بازار را افزایش دهد.

تغییر سیاست‌های مالی و روی آوردن به بدهی

غول‌های فناوری که پیش‌تر به ذخایر نقدی عظیم و بدهی اندک شهرت داشتند، اکنون در پی افزایش هزینه‌های پروژه‌های هوش مصنوعی به انتشار اوراق قرضه روی آورده‌اند. متا اخیرا با انتشار ۳۰ میلیارد دلار اوراق قرضه اعلام کرد این منابع صرف اهداف عمومی شرکت و سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های هوش مصنوعی خواهد شد. همچنین شرکت اوراکل ۱۸ میلیارد دلار اوراق قرضه منتشر کرده تا منابع لازم برای توسعه سامانه‌های پردازشی خود را تامین کند. هرچند شرکت‌های فناوری همچنان از ذخایر نقدی بالا برخوردارند، اما سرعت رشد بدهی در این بخش نگرانی‌هایی درباره آغاز دوره‌ای جدید از اهرم‌سازی مالی در صنعت فناوری ایجاد کرده است.