جزئیات اجرای مرحله «معاملات پایانی» در بورس تهران از آبان ۱۴۰۴

به گزارش پایگاه خبری سرمایه و بورس، قرار است از طرح «معاملات پایانی» بورس تهران (Trading At Last – TAL) هم‌زمان با افتتاحیه نمایشگاه کیش اینوکس ۲۰۲۵ رونمایی شود. بر اساس مصوبه هیأت‌مدیره شرکت بورس تهران و طبق دستورالعمل اجرایی نحوه انجام معاملات، اجرای این قاعده از روز سه‌شنبه ۲۰ آبان ۱۴۰۴ در تابلوی اصلی بازار اول بورس تهران آغاز خواهد شد. محمود گودرزی، مدیرعامل بورس تهران، در گفت‌وگویی جزئیات فنی و اهداف این طرح را تشریح کرد.

هدف بورس تهران؛ ارتقای کارایی و استانداردسازی معاملات

مدیرعامل بورس تهران با اشاره به اینکه یکی از مأموریت‌های اصلی بورس، توسعه بازار و ارتقای کارایی اطلاعاتی است، گفت: بورس تهران همواره متعهد به توسعه بازار بوده و تلاش دارد ساختار معاملاتی خود را به استانداردهای بین‌المللی نزدیک کند. به گفته او، افزودن مرحله «معاملات پایانی» یا TAL یکی از گام‌های مهم در راستای استانداردسازی بازار سرمایه ایران است. گودرزی تصریح کرد که بررسی‌های فنی و مطالعات تطبیقی گسترده‌ای درباره ساختار بورس‌های پیشرفته انجام شده و مرحله معاملات پایانی پس از تصویب هیأت‌مدیره بورس، آماده اجراست.

فازهای معاملاتی در بورس و جایگاه مرحله TAL

گودرزی درباره جایگاه TAL در ساختار معاملاتی بورس تهران توضیح داد: فازهای معاملاتی در بورس‌های اوراق بهادار جهان معمولاً شامل پنج مرحله هستند؛ پیش‌گشایش، گشایش، حراج پیوسته، حراج ناپیوسته پایانی و معاملات پایانی. در حال حاضر در بورس تهران تنها سه مرحله نخست اجرا می‌شود، اما مطابق دستورالعمل اجرایی، اجرای هر پنج مرحله پیش‌بینی شده است. مرحله معاملات پایانی، فازی بسیار مهم است که در آن معاملات تنها با قیمت پایانی و به‌صورت حراج تک‌قیمتی انجام می‌شود. این ویژگی باعث کاهش نوسانات و ایجاد شفافیت بیشتر در پایان معاملات روزانه خواهد شد.

مزایای معاملات پایانی برای سرمایه‌گذاران نهادی

مدیرعامل بورس تهران با اشاره به اهمیت این مرحله گفت: مرحله TAL برای سرمایه‌گذاران نهادی مانند صندوق‌های سرمایه‌گذاری، سبدگردانان و مدیران سرمایه‌گذاری که برای مشتریان خود خرید و فروش انجام می‌دهند، بسیار ارزشمند است. این گروه از سرمایه‌گذاران معمولاً ترجیح می‌دهند در معرض نوسانات لحظه‌ای بازار نباشند و با قیمت پایانی وارد معامله شوند. گودرزی افزود: «در تمامی بورس‌های پیشرفته دنیا، مرحله معاملات پایانی سهم قابل‌توجهی از کل حجم معاملات را به خود اختصاص می‌دهد و اجرای آن در ایران نیز می‌تواند گامی مؤثر برای ارتقای نقدشوندگی و ثبات بازار باشد.»

جزئیات مقررات و نحوه اجرای مرحله TAL

بر اساس بند ۵ ماده ۶ دستورالعمل اجرایی معاملات در بورس تهران، مرحله معاملات پایانی در ۱۵ دقیقه انتهایی جلسه معاملاتی برگزار خواهد شد. در این بازه زمانی، ورود سفارش و انجام معامله فقط با قیمت پایانی مجاز است. گودرزی تأکید کرد که از منظر مقرراتی، زیرساخت‌های قانونی اجرای TAL از پیش وجود داشته و نیازی به تصویب مقررات جدید نیست. به گفته او، هماهنگی کامل میان بورس تهران و شرکت مدیریت فناوری اطلاعات در حال انجام است تا این مرحله بدون اختلال و به‌صورت آزمایشی اجرا شود.

زمان آغاز اجرای رسمی معاملات پایانی

مدیرعامل بورس تهران اعلام کرد: «تلاش می‌کنیم اجرای رسمی مرحله معاملات پایانی هم‌زمان با آغاز نمایشگاه بین‌المللی بورس، بانک و بیمه (کیش اینوکس ۲۰۲۵) انجام شود. اجرای موفق این طرح می‌تواند بازار سرمایه ایران را به استانداردهای جهانی نزدیک‌تر کند و موجب افزایش اعتماد فعالان بازار شود.» گودرزی ابراز امیدواری کرد که فعالان بازار با استقبال از این طرح، زمینه ارتقای ساختار معاملاتی بورس تهران را فراهم کنند.