جهش ۴۸میلیون درصدی قیمت طلا در ۵۰سال؛ از ۲۲تومان تا ۱۰میلیون تومان

به گزارش پایگاه خبری سرمایه و بورس، قیمت طلا در ایران طی نیم قرن گذشته، از ۲۲ تومان در سال ۱۳۵۴ به بیش از ۱۰ میلیون تومان در سال ۱۴۰۴ رسیده است؛ رشدی معادل ۴۸ میلیون درصد که نشان‌دهنده تورم مزمن، کاهش مداوم ارزش پول ملی و نقش طلا به‌عنوان پناهگاه امن سرمایه در اقتصاد ایران است.

صعود خیره‌کننده طلا در ۵۰ سال؛ از ۲۲ تومان تا ۱۰ میلیون تومان

بررسی روند تاریخی قیمت طلا نشان می‌دهد که این فلز گران‌بها در طول ۵ دهه، از یک کالای زینتی به ابزار اصلی حفظ ارزش دارایی برای ایرانی‌ها تبدیل شده است. در حالی‌که ریال بارها ارزش خود را از دست داده، طلا توانسته قدرت خرید خود را حفظ کند. نمودار ۵۰ ساله قیمت طلا نشان می‌دهد هر بار که اقتصاد ایران با بحران سیاسی یا ارزی روبه‌رو شده، طلا جهش تازه‌ای را تجربه کرده است.

دهه ۵۰ و ۶۰؛ انقلاب، جنگ و آغاز جهش تاریخی

در دهه ۱۳۵۰ با افزایش درآمدهای نفتی و پس از آن، وقوع انقلاب و تحولات سیاسی، طلا نخستین جهش تاریخی خود را تجربه کرد. آغاز جنگ ایران و عراق در دهه ۶۰ و کمبود ارز، سبب شد طلا به کالایی کمیاب و امن تبدیل شود و نخستین موج رشد بزرگ قیمت را رقم بزند.

دهه ۷۰؛ ثبات نسبی و رشد تدریجی قیمت

در دولت اکبر هاشمی رفسنجانی و آغاز سیاست‌های آزادسازی اقتصادی، بازار طلا دوره‌ای از ثبات نسبی را پشت سر گذاشت. با این حال، در سال‌های پایانی دهه ۷۰ و افزایش تقاضا هم‌زمان با رشد نرخ ارز، دوباره روند صعودی آغاز شد. در دوره اصلاحات (۱۳۷۶ تا ۱۳۸۴) نیز نرخ رشد قیمت طلا ملایم‌تر بود و این بازار آرامش نسبی داشت.

دهه ۸۰ و ۹۰؛ تحریم، جهش دلار و اوج‌گیری طلا

دولت محمود احمدی‌نژاد را می‌توان نقطه عطف تاریخی بازار طلا دانست. تحریم‌های گسترده، رشد نرخ دلار و محدودیت‌های بانکی سبب شد قیمت طلا چندین برابر شود. در دهه ۱۳۹۰ و به‌ویژه پس از خروج آمریکا از برجام در سال ۱۳۹۷، قیمت طلا با جهش بی‌سابقه‌ای روبه‌رو شد و از حدود ۴۰۰ هزار تومان به بیش از یک میلیون تومان رسید. هم‌زمان با بحران کرونا، بی‌اعتمادی عمومی به ثبات اقتصادی افزایش یافت و تقاضا برای طلا به اوج خود رسید.

دهه ۱۴۰۰؛ رکوردشکنی‌های پیاپی در سایه تورم مزمن

در دهه ۱۴۰۰ نیز رشد نقدینگی، نوسانات ارزی و تورم بالا موجب شد طلا همچنان روند صعودی خود را حفظ کند. اکنون هر گرم طلای ۱۸ عیار بیش از ۱۰ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان قیمت دارد؛ عددی که در دهه ۵۰ حتی تصورش هم غیرممکن بود. این رشد چشمگیر، بیانگر بی‌ثباتی ساختاری اقتصاد و کاهش اعتماد مردم به پول ملی است.

طلا؛ آینه اقتصاد و بیمه‌نامه ریالی ایرانی‌ها

داده‌های ۵۰ سال اخیر نشان می‌دهد هرگاه سیاست‌های پولی و ارزی نتوانسته‌اند تورم را کنترل کنند، سرمایه‌ها به سمت طلا حرکت کرده‌اند. برای ایرانی‌ها، طلا نه فقط زینت بلکه نوعی بیمه‌نامه در برابر سقوط ریال است. این باور عمومی باعث شده بازار طلا حتی در سخت‌ترین بحران‌ها نیز پررونق باقی بماند.