سقف‌شکنی ناقص بورس

به گزارش پایگاه خبری سرمایه و بورس، بورس تهران پس از حدود شش ماه نوسان و رشد پیوسته، در هفته دوم آبان 1404 موفق شد بار دیگر سقف تاریخی خود را لمس کند. شاخص کل با عبور از تراز سه‌میلیون و 252 هزار واحد، تنها یک روز در این محدوده ماند و سپس با فشار گسترده فروش مواجه شد. در ادامه، شاخص کل با افت 0.19 درصدی و شاخص هم‌وزن با کاهش 0.27 درصدی هفته را به پایان رساند. در همین بازه، بیش از 3 هزار میلیارد تومان پول حقیقی از بازار سهام خارج شد. با وجود این، حمایت هدفمند حقوقی‌ها و مداخله در نمادهای بزرگ مانع از تعمیق افت بازار شد و شاخص توانست در سطح سه‌میلیون و 200 هزار واحد تثبیت شود.

عبور از سقف تاریخی و آغاز فاز استراحت

شاخص کل بورس از کف تاریخی هشتم شهریور تاکنون بیش از 30 درصد رشد کرده است و همین صعود سریع، احتمال استراحت و اصلاح کوتاه‌مدت بازار را افزایش داده است. از سوی دیگر، بازارهای موازی از جمله ارز و طلا در وضعیت رکود و درجا زدن قرار دارند و همین امر باعث شده برخی تحلیلگران، فاز کنونی بازار سهام را دوره‌ای برای تثبیت و شناسایی سود تلقی کنند. با وجود فشار فروش در روزهای پایانی هفته، داده‌های بنیادی همچنان از ارزندگی سهام حمایت می‌کنند. نسبت قیمت به سود بازار (P/E) در محدوده 6.5 واحد قرار دارد و ارزش دلاری کل بازار سهام ایران حدود 100 میلیارد دلار برآورد می‌شود؛ سطحی که نسبت به اندازه اقتصاد کشور، فاصله محسوسی با ارزش واقعی دارد.

چشم‌انداز مثبت صنایع صادرات‌محور

تحلیلگران معتقدند اخبار مثبت پیرامون اصلاح فرمول نرخ خوراک پتروشیمی‌ها و کاهش فاصله نرخ دلار توافقی و آزاد، امید تازه‌ای در میان شرکت‌های صادرات‌محور ایجاد کرده است. این متغیرها به عنوان محرک‌های اصلی صنایع پتروشیمی و پالایشی شناخته می‌شوند و می‌توانند در میان‌مدت جریان نقدینگی را به سمت این گروه‌ها بازگردانند. افزون بر این، گزارش‌های میان‌دوره‌ای شش‌ماهه شرکت‌ها نیز عملکرد مطلوبی را نشان داده که به تثبیت ارزش ذاتی سهام کمک کرده است.

کاهش تقاضای حقیقی و انتقال سرمایه به صندوق‌ها

در جریان هفته دوم آبان، شاخص هم‌وزن که وضعیت سهام کوچک و متوسط را بهتر منعکس می‌کند، کاهش محسوسی در حجم تقاضای حقیقی نشان داد. داده‌های آماری حاکی از خروج تدریجی سرمایه‌های خرد و تمرکز نقدینگی در نمادهای بزرگ و شاخص‌ساز است. صندوق‌های درآمد ثابت با جذب بیش از 3 هزار و 300 میلیارد تومان پول حقیقی و صندوق‌های طلا با ورود بیش از 3 هزار و 200 میلیارد تومان سرمایه، مقصد تازه نقدینگی در این دوره بودند. این جابه‌جایی معمولاً نشانه‌ای از گذار بازار از فاز رشد پرشتاب به دوره‌ای از نوسان محدود و ارزیابی مجدد ارزش سهام است.

شناسایی سود در محدوده‌های مقاومتی

کارشناسان بازار سهام معتقدند برخورد شاخص با مقاومت تاریخی اردیبهشت‌ماه، انگیزه شناسایی سود را در میان معامله‌گران کوتاه‌مدت افزایش داد. با این حال، ثبات ارزش معاملات روزانه در محدوده 12 تا 14 هزار میلیارد تومان نشان می‌دهد جریان نقدینگی همچنان در بازار فعال است و خروج قابل توجهی از سرمایه رخ نداده است. بیشتر فروش‌ها در روزهای اخیر جنبه جابه‌جایی مالکیت داشته و نشانه‌ای از ضعف بنیادی در بازار مشاهده نمی‌شود.

تداوم عوامل حمایتی در بازار

در کنار عملکرد مطلوب شرکت‌ها، سیاست‌های ارزی جدید دولت از جمله امکان عرضه ارز صادرکنندگان در بازار توافقی، به بهبود حاشیه سود صنایع صادرات‌محور کمک کرده است. علاوه بر این، احتمال بازنگری در فرمول نرخ خوراک به نفع تولیدکنندگان از جمله عوامل مؤثر در حفظ روند صعودی بازار در میان‌مدت ارزیابی می‌شود.

ریسک‌های پایدار و چشم‌انداز آینده

با وجود چشم‌انداز مثبت، برخی ریسک‌ها همچنان پابرجا هستند. نرخ بالای بهره و جذابیت بازار بدهی در مقایسه با سهام، فشار تحریم‌ها بر هزینه‌های مبادلاتی، و استمرار قیمت‌گذاری دستوری در صنایع بزرگ همچون خودرو، دارو، سیمان و غذایی از جمله عواملی هستند که مانع از رشد پرشتاب بازار می‌شوند. با این حال، کارشناسان بر این باورند که بازار سهام در حال پشت سر گذاشتن اصلاحی کوتاه‌مدت و طبیعی است و در صورت ثبات متغیرهای سیاسی و تحقق وعده‌های اصلاحی دولت، شاخص‌ها می‌توانند بار دیگر در مسیر صعودی پایدارتری قرار گیرند.