ناترازی گاز چگونه صنایع بورسی را زمین‌گیر کرده است؟

به گزارش پایگاه خبری سرمایه و بورس، بحران انرژی و به‌ویژه ناترازی گاز در سال‌های اخیر به یکی از مهم‌ترین چالش‌های اقتصاد ایران و عامل اصلی فشار بر صنایع بزرگ و بازار سرمایه تبدیل شده است. قطعی‌های مکرر گاز در فصل زمستان نه‌تنها تولید صنایع انرژی‌بر مانند فولاد، سیمان و پتروشیمی را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد، بلکه بر روند معاملات بورس، اعتماد سرمایه‌گذاران و چشم‌انداز اقتصادی کشور سایه سنگینی انداخته است.

تأثیر قطعی گاز بر صنایع بورسی

براساس اظهارات کارشناسان، پتروشیمی‌ها طی یک دهه اخیر قطعی زمستانه گاز را در برنامه‌های سالانه خود گنجانده‌اند و عمدتاً تعمیرات دوره‌ای را در همین دوره انجام می‌دهند. از این‌رو، بازار سرمایه دیگر به این اتفاق واکنش هیجانی نشان نمی‌دهد. با این حال، خسارت‌های واقعی ناشی از توقف تولید همچنان پابرجاست و نمونه آن، اعلام عدم‌النفع بیش از یک میلیارد دلاری یکی از هلدینگ‌های نفت و گاز در مجامع اخیر است.

قیمت‌گذاری دستوری؛ ریشه اصلی ناترازی گاز

بررسی‌ها نشان می‌دهد مصرف گاز کشور از ۵۵۰ به بیش از ۷۰۰ میلیارد مترمکعب افزایش یافته، در حالی که تولید تقریباً ثابت مانده است. دلیل اصلی این رشد غیرمنطقی مصرف، قیمت‌گذاری دستوری و پایین‌بودن قیمت گاز در بخش خانگی است. این شرایط مصرف غیرصنعتی را به‌ شدت افزایش داده و باعث شده صنایع بزرگ کشور تاوان این مصرف غیرهدفمند را بپردازند.

ضعف مدیریت انرژی و وابستگی به واردات

ایران با وجود برخورداری از ذخایر عظیم گازی، امروز واردکننده گاز از ترکمنستان است؛ موضوعی که کارشناسان آن را نشانه ضعف ساختاری در مدیریت انرژی می‌دانند. این وضعیت، بی‌اعتمادی سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی را تشدید کرده و یکی از عوامل مهم کاهش جذابیت بازار سرمایه به شمار می‌رود.

قطعی گاز؛ ریسکی بزرگ برای فولادی‌ها و پتروشیمی‌ها

صنایع فولادی و پتروشیمی از بیشترین آسیب‌ها در دوره‌های قطعی گاز متحمل می‌شوند. توقف تولید، افزایش هزینه‌ها و کاهش ظرفیت عملیاتی، هر ساله زیان قابل توجهی را به این صنایع تحمیل کرده و اثرات آن در عملکرد و ارزش سهام آن‌ها در بورس قابل مشاهده است.

فرصت‌های سرمایه‌گذاری در صنایع کم‌ریسک‌تر

در شرایط فعلی بازار، کارشناسان صنایعی مانند پالایشی و بانکی را با توجه به نسبت‌های مالی مناسب و P/E پایین، گزینه‌های جذاب‌تری برای سرمایه‌گذاری می‌دانند. همچنین اصلاح مدل قیمت‌گذاری گاز برای پتروشیمی‌ها می‌تواند زمینه رشد مجدد این صنعت را فراهم کند.

اصلاح سیاست‌های انرژی؛ راه‌حل بازگشت اعتماد به بورس

جمع‌بندی تحلیل‌ها نشان می‌دهد اصلاح سیاست‌های انرژی، واقعی‌سازی قیمت‌ها، مدیریت مصرف خانگی، نوسازی زیرساخت‌ها و ثبات در فرمول قیمت‌گذاری گاز می‌تواند ریسک سیستماتیک بازار سرمایه را کاهش داده و جذابیت بورس را افزایش دهد. اجرای این اصلاحات علاوه بر کاهش ناترازی، راه را برای سرمایه‌گذاری خارجی و توسعه پایدار صنایع باز می‌کند؛ امری که برای آینده اقتصادی کشور ضروری است.