افزایش ۴.۷ درصدی بازده دارایی شرکت‌های بورسی نسبت به ابتدای دهه ۹۰
به گزارش پایگاه خبری سرمایه و بورس، با وجود کاهش بازده دارایی شرکت‌های بورس از ابتدای سال ۱۴۰۰، داده‌های آماری نشان می‌دهد میانگین بازده دارایی شرکت‌های بورسی نسبت به آغاز دهه ۹۰ همچنان رشد داشته و طی این مدت ۴.۷ واحد درصد افزایش یافته است. در فروردین ۱۳۹۰ میانگین بازده دارایی شرکت‌های بورسی حدود ۶.۵ درصد بوده و این رقم در فروردین ۱۴۰۴ به حدود ۱۱.۲ درصد رسیده است.
اهمیت شاخص بازده دارایی‌ها در ارزیابی شرکت‌های بورسی
شاخص بازده دارایی‌ها (ROA) یکی از مهم‌ترین معیارها برای سنجش کارایی شرکت‌ها در استفاده از منابعشان محسوب می‌شود. این شاخص نشان می‌دهد شرکت‌ها به طور متوسط چه میزان سود نسبت به کل دارایی‌های خود تولید می‌کنند. درک دقیق این شاخص به سرمایه‌گذاران و تحلیل‌گران کمک می‌کند تا چشم‌انداز بهتری از وضعیت تولید، سودآوری و بهره‌وری شرکت‌ها داشته باشند.
روند تغییرات بازده دارایی‌ها در بازار سرمایه ایران
بررسی داده‌های بلندمدت بازار سرمایه نشان می‌دهد بازده دارایی شرکت‌های بورس طی سال‌های گذشته نوساناتی را تجربه کرده است. در دهه ۱۳۸۰ بازده دارایی‌ها حدود ۱۴ تا ۱۵ درصد بود و در سال‌های بعد، تحت تأثیر تحولات اقتصادی، سیاست‌های ارزی و تغییرات بین‌المللی، نوسانات بیشتری در این شاخص مشاهده شد. در برخی مقاطع، به دلیل رشد نقدینگی و افزایش سودآوری شرکت‌ها، بازده دارایی‌ها به بیش از ۱۸ درصد هم رسید، اما از سال ۱۳۹۹ به بعد با افزایش هزینه‌های تولید و کاهش رشد اقتصادی، این شاخص روند نزولی گرفت و در ابتدای سال ۱۴۰۳ به محدوده ۱۱ درصد رسید.
عوامل تأثیرگذار بر کاهش نسبی بازده دارایی‌ها
کاهش نسبی بازده دارایی‌ها تنها به کاهش سودآوری شرکت‌ها محدود نمی‌شود. افزایش قیمت دارایی‌های ثابت، نوسانات نرخ ارز، رشد هزینه‌های عملیاتی و محدودیت‌های ناشی از تحریم‌ها از جمله عواملی هستند که در این روند مؤثر بوده‌اند. رشد ارزش املاک، تجهیزات و سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت موجب افزایش دارایی‌های ثبت‌شده شرکت‌ها شد، بدون آنکه لزوماً بازدهی متناظری ایجاد کند. همچنین افزایش هزینه‌های عملیاتی ناشی از نوسانات ارزی و تورم باعث کاهش حاشیه سود شرکت‌ها شد.
مقایسه بازده دارایی‌ها با سایر بازارها
مقایسه بازده دارایی‌ها در بازار سرمایه ایران با دیگر کشورها نشان می‌دهد که این نسبت در ایران همچنان در محدوده قابل قبولی قرار دارد. در بسیاری از بازارهای نوظهور، بازده دارایی شرکت‌های بزرگ بین ۵ تا ۱۰ درصد نوسان دارد. با این حال در ایران به دلیل تأثیر مستقیم سیاست‌های اقتصادی، نوسانات شاخص بازده دارایی‌ها بیشتر از بازارهای توسعه‌یافته است.
چشم‌انداز آینده بازده دارایی‌ها
مسیر آینده بازده دارایی‌ها به مجموعه‌ای از عوامل بستگی دارد. کاهش نرخ تورم، تثبیت نرخ ارز، بهبود فضای تجاری و افزایش بهره‌وری می‌تواند باعث رشد این شاخص شود. در مقابل، تداوم وضعیت فعلی و افزایش فشار هزینه‌ای ممکن است باعث کاهش بیشتر بازده دارایی‌ها در سال‌های آینده شود.
