وعده‌های بی‌عمل، درد مشترک سهامداران در روزهای پرتنش بورس
به گزارش پایگاه خبری سرمایه و بورس، بازگشت بورس به فضای مثبت در برخی نمادها طی معاملات روز یکشنبه اگرچه بارقه‌ای از امید در دل سهامداران ایجاد کرد، اما کارشناسان بازار معتقدند این واکنش‌ها نه حاصل برنامه‌ریزی دقیق، بلکه پیامد طبیعی تخلیه فشار فروش است. دغدغه اصلی این روزهای سرمایه‌گذاران نه ریزش شاخص، بلکه بی‌عملی نهادهای اقتصادی در برابر وعده‌های حمایتی اعلام‌شده است؛ وعده‌هایی که در عمل، اغلب یا اجرایی نشده‌اند یا با تأخیر و اثربخشی اندک همراه بوده‌اند.
فضای بی‌اعتمادی از وعده تا عمل
به گفته سیدجواد درواری، کارشناس بازار سرمایه، بازار سهام پیش از وقوع جنگ نیز با ابهامات ساختاری، از جمله قیمت‌گذاری دستوری، نوسانات ارزی، مشکلات تأمین انرژی و تأمین مواد اولیه مواجه بود. وقوع جنگ تنها به این مشکلات دامن زد و سازمان بورس هم در واکنش به وضعیت بحرانی، واکنشی منفعلانه نشان داد. نبود برنامه‌ریزی اضطراری و گشایش بازار بدون تمهیدات، به فضای روانی منفی و صف‌های فروش سنگین دامن زد. در حالی که تزریق منابع از سوی بانک مرکزی و صندوق توسعه ملی توانست بخشی از فشار فروش را کاهش دهد، اما صندوق‌های اهرمی همچنان در وضعیت بحرانی باقی ماندند.
درواری با انتقاد از عدم اصلاح فوری دستورالعمل‌ها، معتقد است که سازمان بورس باید در همان روزهای آغاز جنگ با محدودیت‌هایی از قبیل کاهش ضریب اهرمی و زمان‌بندی بازگشایی نمادها، وضعیت بازار را مدیریت می‌کرد. اما غفلت از تصمیم‌گیری به‌موقع، مسیر بازار را به سوی ریزشی تاریخی سوق داد.
تشدید بی‌اعتمادی با رفتار جزیره‌ای نهادها
بخش دیگری از انتقادات متوجه عدم هماهنگی میان بازیگران اصلی بازار، از جمله وزارت اقتصاد، بانک مرکزی و سازمان بورس است. در شرایطی که بازار نیاز به یک نقشه‌راه یکپارچه برای عبور از بحران داشت، هر یک از نهادها با رویکردی مستقل عمل کردند. به گفته درواری، تصمیمات متناقض و جزیره‌ای، باعث شد حمایت‌ها اثرگذاری لازم را نداشته باشند و بازار، آسیب جدی از این رویه ببیند.
در همین حال، جلسات کمیته‌های سرمایه‌گذاری و تحلیل‌های سازمان بورس نیز از سوی فعالان به عنوان اقدامات بی‌ثمر توصیف شده‌اند. واکنش به رخدادهایی مانند تغییرات نرخ خوراک، سیاست‌گذاری در صنایع پالایشی و بحران جنگ نیز، اغلب پس از بروز بحران صورت گرفته، نه قبل از آن.
پاسخ رسمی درباره سهام تودلی سایپا به سازمان بورس ارسال شد
تاب‌آوری شکننده بورس در سایه بی‌اعتمادی سرمایه‌گذاران
نگاه واقع‌بینانه به اثر جنگ در بورس
بهرنگ شادرو، دیگر تحلیلگر بازار، با اشاره به وضعیت خاص کشور و وقوع جنگ، عنوان کرد که انتظار برخی مسئولان برای مثبت‌بودن بازار در همان آغاز بازگشایی، غیرواقع‌بینانه بود. از نظر او، مسئله اصلی، سقوط شاخص نیست، بلکه شکاف میان وعده‌ها و اقدامات اجرایی است. سهامداران انتظار داشتند وعده‌های حمایتی مانند بیمه سهام، تزریق نقدینگی و مهار فروش صندوق‌ها به مرحله اجرا برسد، اما این اتفاق به صورت جدی رخ نداد و بازار بار دیگر وارد رکود شد.
شادرو همچنین به تأثیر صندوق‌های اهرمی بر تعمیق بحران اشاره کرد و گفت افزایش دامنه نوسان این صندوق‌ها اگرچه اقدامی درست بود، اما بسیار دیر انجام شد. به باور او، اگر قیمت صندوق‌های اهرمی به‌موقع با NAV تطبیق داده می‌شد، بازار سریع‌تر به تعادل می‌رسید.
راهکارهای نجات پرتفوی‌های خرد
شادرو برای حفظ اعتماد سهامداران خرد دو پیشنهاد عملی مطرح کرد؛ نخست، انتشار گسترده اوراق تبعی برای بیمه‌کردن پرتفوی‌های زیر ۵۰۰ میلیون تومان، و دوم، محدودسازی فروش حقوقی‌های بزرگ در شرایط بحرانی به‌منظور کاهش فشار فروش و افزایش نقدشوندگی برای سرمایه‌گذاران خرد.
بازار سرمایه این روزها نه تنها با بحران‌های اقتصادی و سیاسی مواجه است، بلکه درگیر بحران شدید اعتماد نیز شده است. وعده‌هایی که از سوی مقامات عالی‌رتبه اقتصادی بیان شد، بدون آنکه به سرعت اجرایی شوند، صرفاً موجب افزایش ناامیدی و بی‌اعتمادی در میان فعالان بازار شده‌اند. نجات بازار سهام مستلزم اقدامات فوری، هماهنگ، هدفمند و شفاف است. اگر این مسیر به‌درستی طی نشود، حتی بازگشت آرامش نسبی سیاسی نیز نمی‌تواند راه نجات پایداری برای بورس باشد.
