محاسبه مدت انتظار خرید خودرو برای کارگر، کارمند و مدیران پردرآمد

به گزارش پایگاه خبری سرمایه و بورس، خودرو به سرعت در حال خروج از سبد خرید خانوارهای ایرانی است؛ کف قیمت کارخانه‌ای به حدود ۵۰۰‌میلیون تومان رسیده و اقشار کم‌درآمد حتی با پس‌انداز کامل درآمد خود باید سال‌ها در انتظار خرید بمانند. با توجه به احتمال فعال شدن «مکانیسم ماشه»، این فاصله عمیق‌تر شده و دسترسی به خودرو دشوارتر خواهد شد.

فاصله فزاینده خودرو از سبد مصرفی خانوارها

بازار خودرو همین حالا نیز از دسترس بخش بزرگی از جامعه خارج شده است. بسیاری از خانوارها که پیش‌تر چشم به بازار آزاد دوخته بودند، اکنون حتی امید به خرید از کارخانه را نیز از دست داده‌اند؛ چرا که کف قیمت خودروها در کارخانه به ۴۵۰ تا ۵۰۰‌میلیون تومان رسیده است. در صورت تشدید فشارهای ناشی از مکانیسم ماشه، رشد قیمت‌ها در مبدا تولید و کاهش قدرت خرید مردم شدت خواهد گرفت.

افزایش هزینه‌های تولید با مکانیسم ماشه

تحریم‌ها و محدودیت‌های ناشی از مکانیسم ماشه، هزینه‌های تولید خودرو را به شکل قابل‌توجهی افزایش می‌دهند. از یک‌سو خودروسازان ناچار به انتقال این هزینه‌ها به مصرف‌کنندگان هستند و از سوی دیگر، عرضه نیز کاهش پیدا می‌کند. نتیجه آن، شکاف بیشتر میان قدرت خرید خانوارها و بهای خودرو است؛ شکافی که حتی برای اقشار متوسط هم پرشدنی نیست.

نقش سیاست‌های قیمت‌گذاری و شورای رقابت

بر اساس دستورالعمل شورای رقابت، قیمت خودرو باید دست‌کم هر شش ماه یک بار بازنگری شود. این تصمیم به معنای آن است که حتی اگر قیمت‌ها در کوتاه‌مدت ثابت بمانند، افزایش رسمی آن‌ها اجتناب‌ناپذیر خواهد بود. در چنین شرایطی، آخرین امید خانوارها برای خرید خودرو از کارخانه نیز عملاً از بین می‌رود.

محاسبه مدت انتظار برای خرید خودرو

مقایسه قیمت کارخانه‌ای محصولات با سطح درآمدها نشان می‌دهد که دسترسی به خودرو برای اقشار مختلف تا چه حد دشوار شده است:

• ساینا دنده‌ای با قیمت ۴۶۹‌میلیون تومان، برای یک کارگر با حقوق ۱۵.۳ میلیون تومانی حدود ۳۱ ماه پس‌انداز کامل نیاز دارد (۲.۵ سال).

• کوئیک دنده‌ای با بهای ۵۰۵‌میلیون تومان، برای همین کارگر ۳۳ ماه (۲ سال و ۹ ماه) زمان می‌برد.

• راناپلاس با قیمت ۷۴۴‌میلیون تومان، برای کارگر بیش از ۴۹ ماه (بیش از ۴ سال) زمان انتظار دارد.

• پژو ۲۰۷ با ۷۷۳‌میلیون تومان، به ۵۰ ماه انتظار برای کارگر نیاز دارد.

• سورن پلاس با قیمت ۶۴۴‌میلیون تومان، حدود ۴۲ ماه انتظار برای خرید می‌طلبد.

در بخش مونتاژی‌ها وضعیت بغرنج‌تر است:

• MVM X33 با بهای یک‌میلیارد و ۳۹۹‌میلیون تومان، حتی برای افراد با درآمد ۷۰ میلیون تومانی نیز به ۲۰ ماه پس‌انداز کامل نیاز دارد.

• فیدلیتی الیت ۷ نفره با قیمت ۲ میلیارد و ۱۳۸‌میلیون تومان، برای کارگر بیش از ۱۱.۵ سال پس‌انداز نیاز دارد.

بحران تقاضا در راه است

در شرایطی که قدرت خرید خانوارها کاهش یافته و ارزش پول ملی افت بیشتری را تجربه می‌کند، احتمال شکل‌گیری بحران تقاضا در صنعت خودرو بسیار بالاست. خانوارها به‌جای خرید خودرو ترجیح می‌دهند وسایل نقلیه فرسوده خود را حفظ کنند، امری که پیامدهای اجتماعی همچون تشدید آلودگی و مشکلات سلامت عمومی به همراه خواهد داشت.

چه راهکارهایی پیش‌روی صنعت خودرو است؟

دو مسیر اصلی برای مقابله با بحران تقاضا مطرح است:

1. فروش لیزینگی و اقساطی برای تحریک تقاضا؛ اما این مسیر نیازمند منابع مالی کلان است که خودروسازان در حال حاضر از آن بی‌بهره‌اند.

2. استفاده از ظرفیت نظام بانکی برای ارائه تسهیلات خرید خودرو؛ هرچند بانک‌ها نیز به دلیل ریسک مطالبات معوق و محدودیت نقدینگی تمایل چندانی به ورود گسترده ندارند.

در مجموع، بدون ورود جدی دولت و نهادهای مالی برای طراحی سیاست‌های حمایتی، اعم از اعتبارات هدفمند یا مدل‌های نوآورانه تأمین مالی، عبور از بحران موجود دشوار خواهد بود.