فاصله نجومی بورس تهران با عربستان، قطر و امارات

گزارش‌های اخیر فدراسیون جهانی بورس (WFE) و سازمان بورس و اوراق بهادار ایران، تصویری روشن از وضعیت کنونی بازارهای سرمایه در سراسر جهان و منطقه خاورمیانه ارائه می‌دهد. در این میان، کاهش عرضه‌های اولیه سهام (IPO) در سطح جهانی، رشد قابل توجه بورس‌های عربستان سعودی و امارات متحده عربی، و تحولات بورس تهران از جمله نکات قابل توجه هستند.

کاهش عرضه‌های اولیه در سطح جهانی

بر اساس گزارش WFE، تعداد عرضه‌های اولیه سهام در سراسر جهان در فوریه 2025 به پایین‌ترین سطح در 5 سال گذشته رسیده است. این کاهش به ویژه در مناطق آسیا-پاسیفیک و اروپا-خاورمیانه-آفریقا (EMENA) مشهود است. با این حال، قاره آمریکا شاهد افزایش عرضه‌های اولیه بوده و به بالاترین ارزش بازار خود در 5 سال گذشته رسیده است.

عملکرد بورس‌های خاورمیانه

در حالی که بازارهای جهانی با چالش‌هایی روبرو هستند، بورس‌های خاورمیانه به ویژه عربستان سعودی و امارات متحده عربی عملکرد قابل توجهی از خود نشان داده‌اند:

• عربستان سعودی (تداول):
  • شاخص کل سهام تداول (TASI) در سال 2024 با 7/5 درصد افزایش، یکی از قوی‌ترین عملکردهای بازار در منطقه منا را به ثبت رسانده است.
  • ارزش بازار سهام عربستان سعودی در پایان سال 2024 به 2/7 تریلیون دلار رسیده است.
  • عرضه‌های اولیه سهام در عربستان سعودی با استقبال خوبی مواجه شده و پیش‌بینی می‌شود این روند در سال 2025 نیز ادامه داشته باشد.
  • سرمایه‌گذاری خارجی نقش اساسی در رشد بازار عربستان سعودی داشته است.
• امارات متحده عربی:
  • ارزش بازار سهام امارات متحده عربی به یک تریلیون دلار رسیده و این کشور را به دومین بازار بزرگ نوظهور پس از چین و هند تبدیل کرده است.
  • بازار عرضه اولیه سهام در امارات متحده عربی همچنان به رشد خود ادامه می‌دهد و عرضه‌های موفقی مانند طلابات را شاهد بوده است.
  • جریان‌های خارجی سرمایه‌گذاری به این بازار رو به افزایش است و درآمدهای قوی در انتظار بورس ابوظبی است.
• قطر:
  • پیش‌بینی می‌شود ارزش بازار سهام قطر در سال 2025 به 173.67 میلیارد دلار برسد.
  • بازار سهام قطر شاهد افزایش علاقه سرمایه‌گذاران است که ناشی از بهبود اقتصادی قوی و طرح‌های متنوع‌سازی استراتژیک در بخش‌های کلیدی است.
• مراکش:
  • شاخص بازار بورس مراکش MASI، شاخص پیشرو بازار سهام مراکش، انعطاف‌پذیری ثابتی را نشان داده است و در سال 2024 تا به زمان تنظیم گزارش 4/5 درصد افزایش یافته است.
  • ارزش بازار سهام مراکش اکنون از 65 میلیارد دلار فراتر رفته و این کشور را به سومین بازار بزرگ آفریقا تبدیل کرده است.

وضعیت بورس تهران

بر اساس گزارش سازمان بورس و اوراق بهادار، ارزش چهار نهاد اصلی بازار سرمایه ایران در پایان دی‌ماه 1403 به 123244361 میلیارد ریال رسیده است. ارزش معاملات نیز در دی‌ماه سال جاری با رشد قابل توجهی نسبت به ماه مشابه سال قبل روبرو بوده است. با این حال، مقایسه با بورس‌های منطقه نشان می‌دهد که بورس تهران نیازمند اصلاحات و توسعه بیشتری است.

سهامداران بیمه دانا خواستار شفاف‌سازی در خصوص افزایش سرمایه و سایر موارد شدند

وضعیت بد سهام زامیاد در آستانه برگزاری مجمع

عوامل موثر بر رشد بورس‌های خاورمیانه

رشد قابل توجه بورس‌های خاورمیانه را می‌توان به عوامل زیر نسبت داد:

• اجرای طرح‌های متنوع‌سازی اقتصادی و کاهش وابستگی به نفت
• جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی
• عرضه‌های اولیه سهام موفق
• رشد بخش‌های فناوری و انرژی‌های تجدیدپذیر
• پروژه‌های کلان و رویدادهای بین المللی مانند جام جهانی 2034 عربستان و جام جهانی 2030 مراکش.

نتیجه‌گیری

بازارهای سرمایه در سراسر جهان و منطقه خاورمیانه در حال تجربه تحولات قابل توجهی هستند. در حالی که عرضه‌های اولیه سهام در سطح جهانی کاهش یافته، بورس‌های خاورمیانه به ویژه عربستان سعودی و امارات متحده عربی عملکرد قابل توجهی از خود نشان داده‌اند. بورس تهران نیز با وجود رشد ارزش معاملات، نیازمند اصلاحات و توسعه بیشتری برای رقابت با بازارهای منطقه است.