بحران زمین و زیرساخت؛ چالش‌های اصلی بازار مسکن ایران
به گزارش پایگاه خبری سرمایه و بورس، بازار مسکن ایران با بحرانی عمیق مواجه است که ریشه آن در رشد مستمر قیمت‌ها و کاهش توان مالی خانوارها برای خرید یا ساخت مسکن است. در این میان، یکی از عوامل کلیدی و کمتر دیده‌شده که تأثیر مستقیم بر این بحران دارد، مسئله زمین است. مهدی سلطان‌محمدی، تحلیلگر ارشد بازار مسکن، تأکید می‌کند که نبود زمین آماده ساخت بزرگ‌ترین مانع در مسیر حل بحران مسکن است و تا این مشکل برطرف نشود، هر طرح مسکنی محکوم به شکست خواهد بود.
موانع زیرساختی؛ چالش اصلی واگذاری زمین به مردم
سلطان‌محمدی توضیح می‌دهد که بیشتر زمین‌های دولتی در حاشیه شهرها یا شهرهای جدید قرار دارند که فاقد امکانات زیرساختی مانند راه دسترسی، حمل و نقل، آب، برق، بیمارستان و مدرسه هستند. این زمین‌ها بدون توسعه زیرساخت قابل سکونت نیستند و به همین دلیل واگذاری آن‌ها به مردم بدون فراهم کردن امکانات، کمکی به حل بحران نمی‌کند.
انحصار زمین در دست دولت و تاثیر آن بر بازار مسکن
یکی دیگر از مشکلات اصلی، انحصار زمین‌های حاشیه‌ای در اختیار دولت و نهادهای عمومی است. در حالی که زمین‌های درون‌شهری عمدتاً در دست مالکان خصوصی و با قیمت‌های بسیار بالا هستند، زمین‌های دولتی به دلیل نبود سازوکار مناسب وارد بازار نمی‌شوند. این وضعیت مانع از ورود بخش خصوصی به بازار زمین شده و چرخه عرضه را مختل کرده است.
هزینه‌های پنهان ساخت مسکن؛ فشار بر قیمت نهایی
علاوه بر مشکلات زمین و زیرساخت، هزینه‌های جانبی ناشی از پرداخت‌های اجباری به نهادهای مختلف مانند شهرداری، نظام مهندسی و ادارات خدماتی نیز به افزایش هزینه‌های ساخت مسکن کمک کرده است. این هزینه‌ها به طور مستقیم بر قیمت نهایی خانه تأثیرگذار بوده و توان خرید را کاهش داده‌اند.
انباشت بیش از یک میلیون پرونده تسهیلات مسکن در بانک‌ها
کد رهگیری؛ ابزار شفافیت یا بهانه‌ای برای پول‌گرفتن؟
راهکارها؛ از واگذاری زمین تا مشارکت بخش خصوصی
کارشناسان معتقدند دولت باید زمین‌های ملی را در مناطق مناسب جمعیت‌پذیر آماده کند و زیرساخت‌های لازم را ایجاد کند یا از بخش خصوصی برای توسعه این زمین‌ها کمک بگیرد. با توجه به محدودیت منابع مالی دولت، استفاده از ابزارهایی مانند معافیت مالیاتی، تسهیلات بانکی و واگذاری زمین با شرایط انعطاف‌پذیر می‌تواند بخش خصوصی را به سرمایه‌گذاری ترغیب کند.
پیامدهای ادامه بحران زمین بر اقتصاد و اجتماع
در صورتی که مشکل زمین و زیرساخت‌های آن حل نشود، عرضه مسکن کاهش یافته و قیمت‌ها همچنان بالا باقی می‌مانند. این امر باعث رکود در ساخت‌وساز و افزایش بیکاری در بخش‌های مرتبط خواهد شد و همچنین شکاف طبقاتی را عمیق‌تر کرده و نارضایتی اجتماعی را افزایش می‌دهد.
ضرورت سیاست‌گذاری و سرمایه‌گذاری همزمان
بحران زمین و مسکن نیازمند یک برنامه ملی بلندمدت است که با مشارکت واقعی بخش خصوصی و سیاست‌گذاری دقیق همراه باشد. وجود منابع مالی کافی، زیرساخت‌های آماده و راهبردهای هماهنگ تنها راه رسیدن به هدف خانه‌دار شدن خانوارها در ایران است.
