ارزش بازار بورس تهران که در سال‌های گذشته تا سطح ۴۰۰ میلیارد دلار نیز پیش رفته بود، اکنون به حدود ۸۰ میلیارد دلار کاهش یافته است. ترکیب عوامل اقتصادی، سیاسی و سیاست‌گذاری‌های ناپایدار باعث شد این بازار از مسیر رشد پایدار فاصله بگیرد.
بازار سرمایه پس از ریزش هفته پایانی شهریورماه توانست در هفته گذشته افزایش ارتفاع قابل‌توجهی را تجربه کرده و در کانال ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار واحدی تثبیت شود. این رشد در شرایطی رقم خورد که ارزش معاملات نیز بهبود نسبی داشت. با وجود نگرانی‌ها از اظهارات رئیس کل بانک مرکزی مبنی بر تثبیت قیمت دلار توافقی در محدوده ۷۰ هزار تومان، با افزایش نرخ دلار توافقی در تالار دوم، فضای مثبتی تا روز سه‌شنبه در بازار حاکم بود. با این حال، افزایش نرخ بهره همچنان تهدیدی جدی برای رشد پرقدرت بورس به شمار می‌رود.
بازار سرمایه ایران در سال‌های اخیر همواره تحت تاثیر عواملی چون نرخ ارز، تورم، تحریم و تصمیم‌های ناگهانی دولت قرار داشته است، اما شدت بالای مصرف انرژی و وابستگی صنایع به منابع محدود برق، گاز و آب، به ریسکی بنیادین و کمتر دیده‌شده تبدیل شده است. ادامه خاموشی‌های برق در تابستان، قطعی‌های گاز در زمستان و بحران آب، تهدیدی جدی برای پایداری تولید و سودآوری شرکت‌های بزرگ بورسی به شمار می‌رود.
تازه‌ترین نظرسنجی با مشارکت 161 کارشناس بازار سرمایه نشان می‌دهد که مهم‌ترین متغیر اثرگذار بر چشم‌انداز بازارها در نیمه دوم سال 1404، تحولات سیاسی خواهد بود. کارشناسان معتقدند که در فضای پرریسک کنونی، سرمایه‌گذاران بیش از گذشته به دارایی‌های امن توجه دارند و طلا را به‌عنوان جذاب‌ترین گزینه سرمایه‌گذاری انتخاب کرده‌اند.
مهدی سوری کارشناس بازار سرمایه با اشاره به واکنش بازار سرمایه نسبت به فعال شدن مکانیسم ماشه گفت: بازار پیش از این بسیاری از ریسک‌ها را در قیمت‌ها لحاظ کرده بود و افت ارزش سهام با فرض بازگشت تحریم‌های قبل از سال ۲۰۱۵ اتفاق افتاده است. با این حال، نگرانی اصلی فعالان اقتصادی دخالت‌های دولت در روند بورس است که اثر آن به مراتب بیش از مکانیسم ماشه ارزیابی می‌شود.
شاخص کل بورس تهران در پایان معاملات روز چهارشنبه ۹ مهر ۱۴۰۴ با کاهش ۶ هزار و ۶۹۳ واحدی به سطح ۲ میلیون و ۷۲۸ هزار واحد عقب نشست. نوسانات بازار ارز در ابتدای معاملات باعث ریزش ۲۳ هزار واحدی شاخص در نیم‌ساعت نخست شد، اما تشکیل تدریجی صف‌های خرید بخشی از این افت را جبران کرد و در نهایت شاخص با افتی نزدیک به ۶۷۰۰ واحد به کار خود پایان داد.
بازار سهام در هفته اول مهرماه عملکردی فراتر از انتظار داشت. در شرایطی که فعال‌سازی مکانیسم ماشه چشم‌انداز نزولی برای بورس ترسیم کرده بود، معاملات شنبه با سبزپوشی شاخص‌ها آغاز شد و ورود نقدینگی تازه‌وارد به بازار ثبت شد. در سه روز ابتدایی هفته، برخلاف پیش‌بینی‌ها، خروج پول حقیقی مشاهده نشد و جریان سرمایه قابل توجهی وارد بورس شد.
بازار سرمایه ایران در نیمه دوم سال 1404 بار دیگر به فاز صعودی وارد شد و شاخص کل بورس توانست قله 2.7 میلیون واحدی را پس بگیرد. طی دو هفته گذشته بیش از 200 هزار واحد رشد ثبت شد، هرچند در روزهای پایانی هفته بخشی از این افزایش با افت شاخص‌ها تعدیل شد. شاخص کل هم‌وزن نیز در همین بازه حدود 30 درصد رشد کرد که نشان‌دهنده بهبود وضعیت سهام کوچک و متوسط است.
معاملات بورس تهران در روز چهارشنبه 9 مهر 1404 با فضایی پرتنش اما نه چندان نگران‌کننده دنبال شد. شاخص کل بورس در پایان روز با افت 6 هزار و 692 واحدی معادل 0.24 درصد به عدد 2 میلیون و 728 هزار و 483 واحد رسید. شاخص کل هم‌وزن نیز کاهش بیشتری را تجربه کرد و با عقب‌نشینی 5 هزار و 165 واحدی معادل 0.64 درصد در سطح 803 هزار و 81 واحد متوقف شد.
نشست هم‌اندیشی سهامداران داخلی بورس بین‌الملل مناطق آزاد با حضور رضا مسرور، دبیر شورای‌عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی، اعضای هلدینگ‌های بزرگ اقتصادی و شرکت‌های تامین سرمایه برگزار شد. در این نشست بر ضرورت تعیین سقف مشخص برای مشارکت سهامداران داخلی تاکید شد.
