بررسی آخرین وضعیت ناترازی بانک ها / آینده و ایران زمین، پاشنه آشیل صنعت بانکداری
به گزارش پایگاه خبری سرمایه و بورس، ناترازی بانک ها همچنان یکی از چالش های اصلی نظام پولی کشور است و بانک مرکزی آن را در صدر سیاست های پولی و ضدتورمی خود قرار داده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که اکنون حدود نیمی از بانک‌های کشور توانسته‌اند کفایت سرمایه مورد نظر بانک مرکزی را تامین کنند، در حالی که این شاخص از مهم‌ترین معیارهای سنجش سلامت شبکه بانکی به شمار می‌رود.
اهمیت کفایت سرمایه در مهار تورم
کفایت سرمایه نشان می‌دهد که سرمایه یک بانک تا چه میزان توانایی پوشش ریسک‌ها را دارد. ضعف در این شاخص موجب اضافه‌برداشت بانک‌های ناتراز از منابع بانک مرکزی و رشد پایه پولی می‌شود که به طور مستقیم بر تورم و معیشت مردم اثر می‌گذارد. به همین دلیل، سیاستگذار پولی در سال‌های اخیر تمرکز ویژه‌ای بر کنترل ناترازی و بهبود سرمایه بانک‌ها داشته است.
وضعیت شاخص‌های کفایت سرمایه
استاندارد جهانی کفایت سرمایه ۱۶ درصد است، اما بانک مرکزی فعلا عدد ۸ درصد را برای شبکه بانکی ایران هدف‌گذاری کرده است. طبق آخرین آمار، ۱۴ بانک کشور نسبت کفایت سرمایه بالای ۸ درصد دارند، در حالی که این رقم در پایان سال ۱۴۰۰ تنها ۷ بانک بود. میانگین کفایت سرمایه شبکه بانکی نیز پس از سال‌ها منفی بودن، اکنون به ۱.۷۵ درصد مثبت رسیده است. با این وجود، همچنان ۶ بانک با کفایت سرمایه منفی و ۹ بانک با نسبت کمتر از ۸ درصد فعالیت می‌کنند.
ابهام در محاسبه اجاره مسکن و سرنوشت یارانه بگیران
وابستگی شدید صنعت خودرو به واردات و بحران تراز ارزی ایران
رشد سرمایه شبکه بانکی
سرمایه کل شبکه بانکی از ۳۳۰ هزار میلیارد تومان در پایان سال ۱۴۰۰ به بیش از ۱۱۷۰ همت رسیده و پیش‌بینی می‌شود تا پایان امسال به ۱۳۵۰ همت افزایش یابد؛ رقمی بیش از چهار برابر سرمایه سه سال قبل. با این حال، برای رسیدن به استاندارد جهانی، حدود ۱۴۰۰ همت کسری سرمایه وجود دارد. بر همین اساس بانک مرکزی بانک‌ها را موظف کرده است سود تقسیمی را به افزایش سرمایه اختصاص دهند و برنامه‌های اصلاحی خود را به تصویب مجامع برسانند.
بانک‌های با تراز منفی
با وجود اقدامات اصلاحی، همچنان چهار بانک با عملکرد منفی مواجه‌اند و سهم عمده ناترازی‌ها به این مجموعه محدود می‌شود. در این میان، تجربه انحلال موسسه نور و ادغام آن در بانک ملی نمونه‌ای از سیاست‌های سختگیرانه بانک مرکزی برای اصلاح شبکه بانکی بوده است.
بانک ملی و خروج از ناترازی
بانک ملی که سال‌ها به دلیل فشار ناشی از تکالیف دولتی با کسری مواجه بود، اکنون برای نخستین بار سودآور شده و معاونان این بانک از پایان دوره ناترازی خبر داده‌اند. به گفته مدیران بانک ملی، افزایش وصول مطالبات، اقدامات فناورانه و سیاست‌های اصلاحی بانک مرکزی نقش مهمی در این تحول داشته است.
چالش بانک‌های آینده و ایران زمین
بانک آینده همچنان با زیان انباشته ۴۵۰ همتی و مشکل نقدینگی روبه‌رو است و فروش املاک ارزشمند آن تاکنون به نتیجه نرسیده است. در مقابل، سهامداران وعده تزریق نقدینگی داده‌اند و بانک مرکزی نیز اعلام کرده در صورت تحقق واقعی این اقدام، از آن استقبال می‌کند. بانک ایران زمین نیز با ناترازی حدود ۷۰ تا ۸۰ همتی در حال اجرای برنامه احیای سه تا شش ماهه است و آینده آن به نتایج این دوره بستگی دارد.
اگرچه وضعیت کفایت سرمایه بانک‌ها نسبت به سه سال گذشته بهبود یافته و تعداد بانک‌های دارای شاخص استاندارد دو برابر شده است، اما همچنان مسیر طولانی برای رسیدن به استانداردهای جهانی باقی مانده است. سیاست‌های بانک مرکزی در سال‌های اخیر توانسته از شدت ناترازی‌ها بکاهد، اما عملکرد چند بانک بزرگ و میزان موفقیت آن‌ها در اصلاح ساختار مالی، نقش تعیین‌کننده‌ای در آینده نظام بانکی کشور خواهد داشت.
