مکانیسم ماشه؛ ریسک روانی یا تهدید سیستماتیک برای بازار سهام؟

به گزارش پایگاه خبری سرمایه و بورس، اعلام فعال شدن مکانیسم ماشه در روزهای اخیر بار دیگر ریسک‌های سیاسی را به مرکز توجه بازارها آورد و سبب شد سرمایه و ارز وارد دوره‌ای از نوسان شوند. اگرچه روز گذشته بازارها اندکی آرام گرفتند اما سایه این ریسک همچنان پابرجاست و سرمایه‌گذاران با احتیاط بیشتری تصمیم‌گیری می‌کنند.

تأثیر مکانیسم ماشه بر شاخص کل بورس

انتشار خبر احتمال بازگشت تحریم‌ها شوک روانی بزرگی به بازار سرمایه وارد کرد و موجب افت شاخص کل در دو روز ابتدایی هفته شد. بیشترین فشار بر نمادهای صادرات‌محور و بانکی بود که مستقیماً از تحولات بین‌المللی اثر می‌پذیرند. با این حال، تحلیلگران معتقدند اگر اجرای عملی تحریم‌ها با تأخیر همراه باشد، بازار می‌تواند پس از فروکش هیجانات دوباره به تعادل برسد.

ریسک‌های نهفته در پس مکانیسم ماشه

پیام الیاس کردی، کارشناس بازار سرمایه، در این‌باره گفت: «مکانیسم ماشه به خودی خود ریسک سیستماتیک ایجاد نمی‌کند، اما می‌تواند ریسک‌های بزرگ‌تر مانند فشار و انزوای بین‌المللی یا احتمال وقوع جنگ را فعال کند.» او تأکید کرد که قرار گرفتن ایران ذیل بند هفت منشور سازمان ملل یکی از سناریوهای پرخطر در این شرایط است.

تورم و مسیر بازار سهام

الیاس کردی توضیح داد: «در صورت فعال شدن مکانیسم ماشه بدون وقوع جنگ، اثرات آن بیشتر روانی خواهد بود. تجربه سال‌های گذشته نشان داده است که با افزایش تنش‌ها، مردم به سمت خرید طلا و دلار حرکت می‌کنند و همین افزایش تقاضا به رشد بازار سهام نیز منجر می‌شود. همان‌طور که در سال ۹۷ پس از خروج آمریکا از برجام شاهد جهش دلار بودیم و در نهایت بورس در سال ۹۹ به اوج خود رسید.»

نقش دلار و وضعیت شرکت‌های بورسی

این کارشناس افزود: «تورم که رخ دهد، سهام هم مانند سایر کالاها افزایش قیمت را تجربه می‌کند. در چنین شرایطی، اگرچه فروش نفت و ورود ارز سخت‌تر خواهد شد، اما افزایش نرخ دلار به دلیل ماهیت کامودیتی‌محور بسیاری از شرکت‌های بورسی می‌تواند به رشد ارزش سهام آن‌ها منجر شود. بنابراین اگر مکانیسم ماشه فعال شود اما به جنگ منجر نشود، بورس می‌تواند حتی وضعیت مطلوبی پیدا کند.»

سناریوی بدبینانه؛ جنگ و ریسک سیستماتیک

الیاس کردی هشدار داد: «در صورتی که این مکانیزم به فعال‌سازی ریسک سیستماتیک و وقوع جنگ منجر شود، دیگر افزایش نرخ دلار نمی‌تواند به نفع بازار سهام عمل کند. تجربه جهانی نشان داده که در شرایط تنش و جنگ، بازارهای سهام واکنش مثبتی ندارند.»

بازار سهام ایران؛ پس‌رو و غیرهوشمند

این کارشناس بازار سرمایه در پایان گفت: «بازار سرمایه ایران تاکنون تحلیل دقیق و مستقلی از تحولات سیاسی نداشته است. معمولاً ابتدا دلار و شرایط اقتصادی تغییر می‌کنند و سپس با فاصله زمانی، بورس واکنش نشان می‌دهد. به همین دلیل می‌توان گفت که بازار سرمایه ایران پس‌رو است و هنوز به بلوغ لازم برای پیش‌بینی تحولات نرسیده است.»