جزئیات قانون جدید بازنشستگی؛ سن بازنشستگی تا 5 سال کاهش یافت

به گزارش پایگاه خبری سرمایه و بورس، در میانه مهرماه ۱۴۰۴، اجرای قانون جدید بازنشستگی رسماً آغاز شد؛ قانونی که با تغییر در سن و سابقه مورد نیاز برای بازنشستگی، مسیر پایان خدمت شغلی بخشی از نیروی کار کشور را کوتاه‌تر کرده و مفاهیم تازه‌ای از بازنشستگی پیش از موعد را وارد نظام بیمه‌ای ایران کرده است.

کاهش سن بازنشستگی در مشاغل سخت و زیان‌آور

بر اساس مفاد قانون جدید، سن بازنشستگی برای مشاغل سخت و زیان‌آور بین دو تا پنج سال کاهش یافته است. به این ترتیب، مردان شاغل در این بخش‌ها می‌توانند بین سنین ۵۵ تا ۵۸ سال و زنان بین ۵۰ تا ۵۳ سال بازنشسته شوند؛ مشروط بر آنکه سابقه معتبر اشتغال در همان حوزه کاری را داشته باشند. این بند از قانون یکی از اصلی‌ترین تغییرات نسبت به مقررات گذشته محسوب می‌شود و هدف آن، حمایت از افرادی است که در محیط‌های کاری با ریسک بالا فعالیت می‌کنند.

کاهش سابقه پرداخت حق بیمه و بازنشستگی زودتر از موعد

یکی دیگر از بندهای کلیدی قانون بازنشستگی ۱۴۰۴، کاهش حداقل سابقه پرداخت حق بیمه از ۳۰ سال به ۲۵ سال برای برخی از گروه‌های شغلی است. این تصمیم، امکان بازنشستگی و دریافت مستمری را پنج سال زودتر از زمان پیش‌بینی‌شده قبلی فراهم می‌کند. هرچند این تغییر برای بسیاری از کارکنان خوشایند است، اما کارشناسان بیمه نسبت به فشار مالی احتمالی بر صندوق‌های بازنشستگی هشدار داده‌اند؛ چراکه افزایش دوره دریافت مستمری می‌تواند منابع مالی صندوق‌ها را تحت‌تأثیر قرار دهد.

اصلاح و تسهیل روند شناسایی مشاغل مشمول

در قانون جدید، فرآیند تشخیص و تأیید مشاغل سخت و زیان‌آور ساده‌تر شده است. مراحل اداری طولانی و چندگانه گذشته جای خود را به یک مسیر متمرکز در سامانه یکپارچه داده است. با این تغییر، زمان رسیدگی به درخواست‌ها از چند ماه به چند هفته کاهش یافته است. این اقدام با هدف کاهش بروکراسی اداری و تسریع در پاسخگویی انجام شده، اما برخی کارشناسان هشدار داده‌اند که در صورت نبود نظارت دقیق، ممکن است دامنه مشاغل مشمول به شکل غیرمنطقی گسترش یابد یا برخی تأییدها بدون بررسی کامل صادر شود.

هدف دولت: جوان‌سازی نیروی کار

دولت، قانون بازنشستگی جدید را گامی در راستای «جوان‌سازی نیروی کار» معرفی کرده است. بر اساس این دیدگاه، بازنشستگی زودتر کارکنان مسن می‌تواند زمینه‌ساز ورود نیروهای جدید و افزایش بهره‌وری شود. با این حال، کارشناسان اقتصادی معتقدند تحقق این هدف منوط به ایجاد فرصت‌های شغلی پایدار برای نیروهای جوان و تقویت منابع مالی صندوق‌های بازنشستگی است.

چالش‌های مالی و نگرانی کارشناسان

بازنشستگی پیش از موعد اگرچه برای نیروی کار یک امتیاز مهم محسوب می‌شود، اما پیامدهای مالی قابل‌توجهی دارد. کاهش سن و سابقه بازنشستگی، به معنای افزایش مدت‌زمان پرداخت مستمری است؛ در حالی که ورودی‌های مالی صندوق‌ها عمدتاً ثابت مانده است. کارشناسان بیمه‌ای هشدار می‌دهند که در صورت نبود اصلاحات ساختاری، این روند می‌تواند فشار مضاعفی بر منابع صندوق‌ها وارد کرده و پایداری نظام بازنشستگی کشور را با چالش روبه‌رو کند.

مزیت اجتماعی قانون برای شاغلان

در مقابل، از نگاه بسیاری از کارگران و کارمندان، این قانون فرصتی برای دستیابی زودتر به دوران آرامش پس از سال‌ها اشتغال در محیط‌های سخت و پرتنش است. کارگری که دو دهه در کارخانه‌ای با شرایط دشوار فعالیت کرده یا کارمندی که ۲۵ سال در فضای اداری پر استرس خدمت کرده، اکنون می‌تواند چند سال زودتر از موعد مقرر بازنشسته شود و از مستمری خود بهره‌مند گردد.