پراید شاخص جدید نابرابری اقتصادی در ایران

به گزارش پایگاه خبری سرمایه و بورس، پراید که روزگاری نماد «ماشین طبقه متوسط» در ایران بود، امروز به رؤیایی دور از دسترس برای کارگران و حتی بسیاری از کارمندان تبدیل شده است. افزایش بی‌وقفه قیمت خودرو در مقابل رشد ناچیز دستمزدها باعث شده خرید یک خودروی ساده مانند پراید، نیازمند سال‌ها تلاش و پس‌انداز باشد.

قیمت پراید و حقوق کارگر؛ فاصله‌ای نجومی

بر اساس مصوبه شورای عالی کار، حداقل حقوق پایه کارگران در سال ۱۴۰۴ حدود ۱۰ میلیون و ۳۹۰ هزار تومان تعیین شده است. با احتساب مزایایی مانند حق مسکن ۹۰۰ هزار تومانی و بن خواروبار ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار تومانی، دریافتی یک کارگر مجرد به حدود ۱۳ تا ۱۴ میلیون تومان می‌رسد. اما در عمل، هزینه اجاره، خوراک، کرایه و قبوض بخش عمده این درآمد را می‌بلعد و امکان پس‌انداز تقریباً از بین می‌رود. در بازار فعلی، پراید با قیمتی بین ۴۵۰ تا ۵۰۰ میلیون تومان معامله می‌شود، یعنی یک کارگر باید حدود ۴۶ ماه حقوق کامل خود را برای خرید این خودرو کنار بگذارد؛ آن هم بدون خرج کردن حتی یک ریال برای زندگی روزمره.

مقایسه حقوق کارمندان و قیمت خودروهای داخلی

در بخش کارمندی نیز شرایط چندان بهتر نیست. میانگین حقوق پایه کارمندان دولت بین ۱۲ تا ۱۵ میلیون تومان است و با احتساب مزایا و اضافه‌کار، دریافتی ماهانه به حدود ۲۰ میلیون تومان می‌رسد. حتی اگر کارمندی بتواند ماهانه ۲ تا ۳ میلیون تومان پس‌انداز کند، خرید پراید برای او حدود دو سال طول می‌کشد. برای خودروهای گران‌تر مانند ساینا، کوییک یا رانا این زمان بین ۲۶ تا ۴۳ ماه متغیر است. به‌عبارتی دیگر، خرید خودرو برای کارمندان نیز از یک برنامه کوتاه‌مدت اقتصادی به هدفی بلندمدت و دشوار تبدیل شده است.

خودروهای داخلی از «کالای مصرفی» تا «کالای لوکس»

در سال ۱۳۹۰، پراید تنها ۱۰ میلیون تومان قیمت داشت و با حدود ۳۰ ماه حقوق کارگر قابل خرید بود. اما امروز همان خودرو بیش از ۴۵۰ میلیون تومان قیمت دارد و دست‌کم ۴۳ ماه حقوق کامل برای خرید آن لازم است. با در نظر گرفتن هزینه‌های زندگی، این زمان به بیش از یک دهه افزایش می‌یابد. دیگر خودروها مانند تارا یا رانا پلاس برای کارگران به ۵ تا ۱۰ سال پس‌انداز نیاز دارند. در نتیجه، خودرو دیگر وسیله‌ای برای رفت‌وآمد نیست، بلکه به شاخصی از شکاف طبقاتی و نابرابری اقتصادی تبدیل شده است.

صدای مردم؛ از «پراید مسخره» تا «رویای دست‌نیافتنی»

شهروندان نیز این فاصله طبقاتی را به‌خوبی حس می‌کنند. یکی از کارگران می‌گوید: «پرایدی که روزی به آن می‌خندیدیم، حالا برایمان مثل لکسوس شده است.» نرگس، کارمند یک شرکت خصوصی، تأکید می‌کند: «با درآمد ۲۵ میلیون تومانی، اجاره و مخارج زندگی همه پول را می‌بلعد؛ خرید ماشین فقط شوخی است.» یک معلم نیز افزود: «با دو فرزند و نصف حقوق صرف اجاره، حتی فکر خرید خودرو هم تلخ است.»

پیامدهای اجتماعی و اقتصادی افزایش فاصله طبقاتی

افزایش فاصله بین درآمد و قیمت کالاهای اساسی، به‌ویژه خودرو، تنها یک بحران اقتصادی نیست؛ بلکه نشانه‌ای از فشار اجتماعی فزاینده است. بسیاری از خانواده‌ها ناچار به استفاده از خودروهای فرسوده یا وسایل حمل‌ونقل عمومی شده‌اند و خرید خودرو به هدفی استراتژیک و دور از دسترس بدل شده است. پراید دیگر فقط یک خودرو نیست، بلکه نمادی از نابرابری اقتصادی در جامعه امروز ایران است.