شامخ شهریور خودرو زیر مرز ۵۰؛ ناامیدی خودروسازان از آینده تولید

به گزارش پایگاه خبری سرمایه و بورس، تازه‌ترین آمار شاخص مدیران خرید (شامخ) صنعت خودرو و قطعات در شهریورماه نشان می‌دهد رکود در این صنعت برای شانزدهمین ماه پیاپی ادامه یافته است. هرچند شاخص کل گروه خودرو نسبت به مردادماه تغییر چندانی نداشته، اما همچنان زیر مرز ۵۰ قرار دارد که نشانه‌ای از تداوم وضعیت رکودی است. در واقع شامخ ۴۵ واحدی خودرو در شهریورماه، تنها ۰.۲ واحد کمتر از مرداد است، اما همچنان بیانگر کاهش فعالیت‌ها و امید پایین فعالان صنعت است.

رکود گسترده در صنعت و فشار مضاعف بر خودروسازان

اتاق بازرگانی ایران در گزارش خود تاکید کرده که رکود فعلی تنها محدود به صنعت خودرو نیست و بخش‌های مختلف تولید را تحت‌تأثیر قرار داده است. عواملی همچون کمبود نقدینگی، ناترازی انرژی، قطعی برق، نوسانات ارزی، کمبود مواد اولیه، تحریم‌ها و کمبود نیروی انسانی ماهر، از مهم‌ترین دلایل افت شاخص‌ها عنوان شده‌اند. خودروسازان نیز در چنین شرایطی با چالش‌های مضاعفی از جمله اختلاف با سیاست‌گذاران بر سر قیمت‌گذاری و بلاتکلیفی در خصوصی‌سازی روبه‌رو هستند.

افت امید تولیدکنندگان به آینده

یکی از بخش‌های مهم شامخ مربوط به انتظارات تولید در ماه آینده است. این شاخص در شهریور با افت ۱.۶ واحدی نسبت به مرداد به عدد ۴۶.۱ رسیده است. قرار گرفتن این عدد زیر مرز ۵۰ نشان می‌دهد که فعالان صنعت خودرو نسبت به بهبود شرایط در آینده نزدیک بدبین هستند. کارشناسان یکی از عوامل اصلی این ناامیدی را احتمال فعال‌سازی «مکانیسم ماشه» در شهریورماه می‌دانند که نگرانی از تشدید تحریم‌ها و محدودیت‌های ارزی را افزایش داد.

کاهش تولید و فروش در آمار شامخ

در حالی که بر اساس آمار سامانه کدال، تولید خودروی سواری در شهریور نسبت به مرداد افزایش ۳۲.۷ درصدی را نشان می‌دهد، شامخ بیانگر افت قابل‌توجه در شاخص «میزان تولید محصولات» است. این شاخص از ۴۸.۹ به ۴۲.۲ واحد سقوط کرده است. تحلیلگران معتقدند علت این تفاوت می‌تواند در لحاظ شدن قطعه‌سازان و سایر تولیدکنندگان وابسته در محاسبه شامخ باشد. شاخص «میزان فروش محصولات» نیز از ۴۸.۴ به ۴۵.۵ واحد کاهش یافته که بیانگر افت تقاضای کلی در بازار خودرو و قطعات است.

رشد سرعت تحویل و کاهش موجودی انبار

تنها شاخص مثبت در گزارش شهریور مربوط به «سرعت انجام و تحویل سفارش‌ها»ست که با رشد ۷.۴ واحدی به عدد ۵۴.۵ رسیده است. این موضوع نشان می‌دهد خودروسازان تلاش کرده‌اند تعهدات معوق خود را با سرعت بیشتری انجام دهند. در مقابل، شاخص «موجودی محصول در انبار» از ۴۶.۲ به ۴۰.۷ واحد کاهش یافته است؛ نشانه‌ای از کاهش ذخایر و احتمالاً فروش بخشی از محصولات انبارشده برای ایفای تعهدات.

کمبود مواد اولیه و تداوم فشار هزینه‌ای

در بخش مواد اولیه نیز وضعیت همچنان بحرانی است. شاخص «موجودی مواد اولیه» هرچند با رشد ۷ واحدی به ۳۸.۷ رسیده، اما همچنان یکی از پایین‌ترین ارقام شامخ محسوب می‌شود. در همین حال، شاخص «قیمت خرید مواد اولیه» با وجود افت از ۸۹.۳ به ۸۳.۳ واحد، نشان می‌دهد تورم نهاده‌های تولیدی همچنان در سطح بالایی قرار دارد.

سایر شاخص‌ها؛ انرژی، صادرات و اشتغال در مسیر نزولی

در میان سایر فاکتورها، «مصرف حامل‌های انرژی» با افت ۳.۴ واحدی از ۵۳.۲ به ۴۹.۸ واحد رسیده است که بیانگر بازگشت مشکل قطعی برق در شهریور است. «میزان صادرات» نیز از ۵۲ به ۴۸.۸ واحد کاهش یافته و بار دیگر به محدوده رکود بازگشته است. در نهایت، شاخص «میزان استخدام نیروی انسانی» با افت ۱.۸ واحدی به ۳۹.۳ رسیده که پایین‌ترین سطح اشتغال‌زایی در ماه‌های اخیر را نشان می‌دهد.

رکود ساختاری در صنعت خودرو

بررسی شاخص‌های شامخ شهریورماه حاکی از آن است که صنعت خودرو و قطعات همچنان درگیر رکودی ساختاری است. اختلافات سیاستی، کمبود نقدینگی، ناپایداری در تأمین انرژی و مواد اولیه، و نااطمینانی نسبت به آینده، مانع از خروج این صنعت از رکود شده‌اند. برای عبور از این وضعیت، کارشناسان بر لزوم اصلاح سیاست‌های ارزی و قیمتی، ایجاد ثبات در محیط کسب‌وکار و تسهیل دسترسی خودروسازان به منابع مالی تأکید دارند.