چهار نرخ ارز در ایران: چالش‌ها و راهکارها برای تثبیت قیمت

به گزارش پایگاه خبری سرمایه و بورس، کیوان کاشفی، عضو هیات رییسه اتاق بازرگانی ایران، در مورد علل افزایش قیمت ارز در روزهای اخیر در بازار غیررسمی توضیحاتی ارائه داد. او با اشاره به اینکه قیمت ارز همواره تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار دارد، خاطرنشان کرد که در حال حاضر همان عوامل سنتی و موثر بر بازار ارز همچنان پابرجا هستند.

افزایش تقاضا برای ارز

کاشفی در ابتدا دلیل اصلی افزایش قیمت ارز را افزایش تقاضا در بازار دانست و توضیح داد که بخشی از این افزایش تقاضا ناشی از آیین‌نامه جدید دولت است که واردات حدود ۶ تا ۷ میلیارد دلار کالا را بدون مشخص بودن منبع ارز مجاز کرده است. این واردات از طریق کانال‌هایی مانند کولبری و ته‌لنجی امکان‌پذیر شده که خود باعث فشار بر قیمت ارز در بازار شده است.

تأثیر نرخ تورم داخلی بر قیمت ارز

دلیل دیگر افزایش قیمت ارز، نرخ بالای تورم داخلی است که به گفته بانک مرکزی ایران بیش از ۴۰ درصد و به باور عموم مردم بیش از ۵۰ درصد است. این نرخ تورم که در تمامی سطوح اقتصادی تاثیرگذار است، در نهایت باعث افزایش قیمت ارز می‌شود و بازار را تحت فشار قرار می‌دهد.

محدودیت‌های بانک مرکزی در مدیریت بازار ارز

کاشفی همچنین به محدودیت‌های موجود در سیاست‌های بانک مرکزی اشاره کرد و گفت که بانک مرکزی تاکنون نتواسته است بازار دوم ارز را به طور مؤثر توسعه دهد. این موضوع باعث شده تا انتقال ارز به بازار دوم به اندازه کافی انجام نشود و همین امر فشار بیشتری به بازار آزاد وارد کرده است.

ناترازی در بازار ارز و افزایش نرخ‌ها

کاشفی با اشاره به وضعیت فعلی کشور که تورم بالای ۵۰ درصد را تجربه می‌کند و دولت‌ها با حجم بالای نقدینگی مواجه هستند، افزود که این شرایط موجب افزایش شدید نرخ ارز در بازار آزاد می‌شود. در چنین شرایطی، انتظار برای تثبیت قیمت ارز کاملاً غیرواقعی است.

وجود چهار نرخ ارز در ایران

عضو هیات رییسه اتاق بازرگانی ایران در ادامه، به وجود چهار نرخ متفاوت برای ارز در اقتصاد ایران اشاره کرد. این نرخ‌ها شامل نرخ ارز تجاری، نرخ توافقی، نرخ ارز ترجیحی برای کالاهای اساسی و دارو و نرخ ارز آزاد هستند که در حال حاضر قیمت ارز در بازار آزاد به حدود ۱۲۸ هزار تومان رسیده است. کاشفی تاکید کرد که این اختلاف نرخ‌ها باعث ایجاد رانت می‌شود و اصلاح این وضعیت نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و بلندمدت است.

تثبیت نرخ ارز در شرایط فعلی امکان‌پذیر نیست

کاشفی در پاسخ به سوالی در خصوص امکان تثبیت نرخ ارز، تصریح کرد که در شرایط کنونی تثبیت نرخ ارز امکان‌پذیر نیست. به اعتقاد او، ناترازی در بازار ارز و اختلاف بین تقاضا و منابع موجود موجب شده که هرگونه تلاش برای تثبیت نرخ ارز با شکست مواجه شود.

لزوم اصلاح سیاست‌های ارزی

عضو هیات رییسه اتاق بازرگانی ایران در نهایت بر لزوم اصلاح سیاست‌های ارزی تاکید کرد و گفت که برای رسیدن به نرخ واحد ارز، ابتدا باید به نرخ متعادل رسید. در غیر این صورت، هرگونه اقدام دولت برای کنترل نرخ ارز با مشکلاتی مواجه خواهد بود و بازار واقعی نمی‌تواند شکل بگیرد.