چالش بزرگ صندوق‌های نقره / مجبورند نقره را با حباب ۲۳ درصدی بخرند!

به گزارش پایگاه خبری سرمایه و بورس، امروز بازار سرمایه ایران شاهد یکی از پرهیجان‌ترین روزهای معاملاتی خود در بخش صندوق‌های کالایی بود که با پذیره‌نویسی صندوق های جدید مبتنی بر نقره، موج تازه‌ای از نقدینگی را به سمت این فلز گرانبها سرازیر کرد. با این حال، در سایه این استقبال کم‌نظیر و تقاضای فوق‌سنگین، یک واقعیت آماری نگران‌کننده وجود دارد که می‌تواند آینده میان‌مدت سرمایه‌گذاری در این حوزه را با ابهامات جدی روبرو کند؛ بررسی‌های دقیق نشان می‌دهد که گواهی سپرده شمش نقره در حال حاضر با حباب مثبت خیره‌کننده ۲۲.۹ درصدی در حال دادوستد است. این شکاف عمیق میان قیمت روی تابلو و ارزش ذاتی دارایی پایه، به این معناست که خریداران در حال حاضر حدود ۲۳ درصد بهای بیشتری نسبت به ارزش واقعی نقره پرداخت می‌کنند که این موضوع در ادبیات مالی به معنای پیش‌خور شدن بخش بزرگی از سودهای احتمالی آینده و افزایش ریسک سقوط قیمت در صورت فروکش کردن هیجانات بازار است.

کالبدشکافی فرمول ارزش ذاتی و ردیابی منشأ حباب قیمتی

برای درک بهتر عمق این حباب، باید به فرمول استاندارد محاسبه ارزش ذاتی هر گرم نقره رجوع کرد که از حاصل‌ضرب قیمت هر انس نقره در بازارهای جهانی در نرخ دلار بازار آزاد و سپس تقسیم این عدد بر وزن هر انس یعنی ۳۱.۱ گرم به دست می‌آید. طبق محاسبات جاری، در حالی که ارزش ذاتی هر گرم نقره بر اساس قیمت‌های جهانی و نرخ ارز رقمی در حدود ۲۹۲ هزار تومان برآورد می‌شود، گواهی سپرده شمش نقره در بورس کالا با قیمتی فراتر از ۳۵۸ هزار و ۹۰۰ تومان معامله می‌گردد. این اختلاف فاحش که معادل ۶۶ هزار و ۹۰۰ تومان در هر گرم است، نشان‌دهنده یک عدم تعادل جدی در مکانیزم عرضه و تقاضای داخلی است که ممکن است به دلیل محدودیت در تعداد گواهی‌های سپرده صادر شده و یا هجوم نقدینگی سرگردان به سمت بازارهای موازی طلا رخ داده باشد. در واقع، سرمایه‌گذارانی که در این سطوح قیمتی اقدام به خرید می‌کنند، عملاً بر روی جهش تند قیمت دلار یا رشد انفجاری قیمت جهانی نقره در آینده نزدیک شرط‌بندی کرده‌اند تا بتوانند این حباب ۲۳ درصدی را پوشش داده و به سود خالص برسند.

پارادوکس مدیریت پرتفو در صندوق‌های جدید نقره

یکی از چالش‌های فنی و مدیریتی که از امروز پیش روی مدیران صندوق‌های تازه پذیره‌نویسی شده قرار گرفته است، نحوه تشکیل سبد دارایی یا همان پرتفوی صندوق در چنین بازار پرحبابی است. طبق قوانین، این صندوق‌ها موظف هستند نقدینگی جمع‌آوری شده از مردم را صرف خرید دارایی پایه یعنی همان گواهی سپرده شمش نقره کنند، اما پرسش اصلی اینجاست که آیا مدیر یک صندوق حرفه‌ای حاضر است سرمایه سهامداران خود را در قیمتی که ۲۳ درصد بالاتر از ارزش ذاتی است، وارد بازار کند؟ اگر مدیر صندوق اقدام به خرید در این سطوح کند، عملاً در همان بدو فعالیت، پرتفوی صندوق را با یک زیان پنهان یا به اصطلاح حباب سنگین تشکیل داده است که با کوچکترین اصلاح در نرخ ارز یا قیمت جهانی، منجر به کاهش شدید ارزش واحدهای صندوق خواهد شد. از سوی دیگر، اگر مدیر صندوق به امید تخلیه حباب و رسیدن قیمت به ارزش ذاتی صبر کند، ریسک جاماندن از رشد احتمالی بازار را به جان خریده است که این بن‌بست تصمیم‌گیری می‌تواند عملکرد اولیه این صندوق‌ها را به شدت تحت تأثیر قرار دهد و اعتماد سرمایه‌گذاران را در ابتدای راه سلب کند.

ریسک‌های سرمایه‌گذاری هیجانی در بازارهای کالایی بورس

تجربه بازارهای مشابه در بورس کالا نشان داده است که حباب‌های قیمتی در بلندمدت پایدار نمی‌مانند و معمولاً با افزایش عرضه‌ها توسط دارندگان عمده شمش و یا واقعی‌تر شدن انتظارات تورمی، به سمت صفر میل می‌کنند. بنابراین، خرید نقره در قیمت‌های فعلی با حباب نزدیک به ۲۳ درصد، از نظر منطق سرمایه‌گذاری ریسک‌محور، یک اقدام پرخطر تلقی می‌شود که تنها در صورت وقوع یک شوک ارزی بسیار شدید یا جهش بی‌سابقه در انس جهانی قابل توجیه خواهد بود. سرمایه‌گذاران خرد باید توجه داشته باشند که در بازارهای مالی، قیمت همواره تمایل دارد به سمت ارزش ذاتی خود بازگردد و پرداخت چنین حق‌الارواح (Premium) سنگینی برای ورود به یک بازار، به معنای از دست دادن حاشیه امنیت سرمایه‌گذاری است. باید منتظر ماند و دید که آیا بورس کالا با افزایش پذیرش انبارهای جدید و عرضه بیشتر شمش نقره، راه را برای تخلیه این حباب هموار خواهد کرد یا اینکه هیجان ناشی از پذیره‌نویسی صندوق‌های جدید، این حباب را به سطوح خطرناک‌تری هدایت می‌کند که در آن صورت، کوچکترین لرزش در قیمت‌های جهانی می‌تواند به یک ریزش سنگین در بازار داخلی نقره منجر شود.

ضرورت بازنگری در استراتژی ورود به معاملات نقره

با توجه به وضعیت فعلی، توصیه تحلیلگران به فعالان بازار این است که پیش از هرگونه اقدام به خرید سنگین در گواهی‌های سپرده، نیم‌نگاهی به تابلوی ارزش ذاتی داشته باشند و تفاوت قیمت بازار با واقعیت‌های اقتصادی را مدنظر قرار دهند. نقره به عنوان یک فلز استراتژیک با کاربردهای گسترده صنعتی، پتانسیل‌های رشد بالایی دارد، اما ورود در “زمان درست” و “قیمت درست” دو رکن جدایی‌ناپذیر از موفقیت در این بازار هستند. در شرایطی که حباب مثبت به مرز ۲۳ درصد رسیده است، شاید منطقی‌ترین استراتژی، صبوری برای اصلاح قیمت‌ها و یا حداقل کاهش حباب به سطوح منطقی‌تر (زیر ۵ درصد) باشد تا سرمایه‌گذار بتواند با اطمینان بیشتری از بابت نوسانات جهانی و ارزی، به بازدهی مطلوب دست یابد. در نهایت، رفتار صندوق‌های جدید در روزهای آتی و نحوه خرید آن‌ها در بازار گواهی سپرده، جهت‌دهنده اصلی قیمت‌ها خواهد بود و نشان خواهد داد که آیا بازار به سمت عقلانیت حرکت می‌کند یا همچنان در آتش هیجان پذیره‌نویسی خواهد سوخت.