تورم در آستانه ثبت رکورد تاریخی جدید

به گزارش پایگاه خبری سرمایه و بورس، نرخ تورم در مسیر ثبت بالاترین سطح تاریخی خود قرار گرفته است و در صورت تداوم روند ماه های اخیر، تورم نقطه ای تا پایان سال به محدوده ۵۵ تا ۵۶ درصد خواهد رسید. بر اساس سناریوهای مختلف، حتی در خوش بینانه ترین حالت نیز تورم کمتر از ۵۳ درصد نخواهد بود و سال ۱۴۰۴ به عنوان یکی از سال های شاخص در رشد شاخص قیمت مصرف کننده ثبت می شود. کارشناسان رشد متغیرهای پولی، استقراض دولت از بانک مرکزی، افت درآمدهای ارزی و افزایش ریسک های سیاسی را از مهم ترین عوامل تداوم تورم بالا می دانند.

برآورد تورم تا پایان سال بر اساس داده های مرکز آمار

مرکز آمار ایران در گزارش تورمی آذر ماه اعلام کرد نرخ تورم ماهانه در این ماه به ۴.۲ درصد رسیده است؛ رقمی که نسبت به تورم ۳.۴ درصدی آبان ماه افزایش نشان می دهد. تورم نقطه به نقطه نیز با ثبت عدد ۵۲.۶ درصد، رشد ۳.۲ واحد درصدی نسبت به ماه قبل را تجربه کرده و برآوردها حاکی از عبور آن از سطح ۵۵.۵ درصد تا پایان سال است. همچنین نرخ تورم متوسط در آذر ماه ۴۲.۲ درصد گزارش شده که نسبت به ماه قبل ۱.۸ واحد درصد افزایش دارد.

نقش نقدینگی و ارز در تشدید فشارهای تورمی

بررسی ها نشان می دهد رشد متغیرهای پولی در نیمه نخست سال جاری به طور مستقیم در افزایش نرخ تورم منعکس شده است. آخرین آمارها از رشد نقدینگی ۳۶.۶ درصدی در مرداد ماه حکایت دارد و این احتمال وجود دارد که این رقم در ماه های اخیر از ۴۰ درصد نیز عبور کرده باشد. استقراض دولت برای تامین هزینه های جاری، کاهش درآمدهای ارزی ناشی از افت قیمت نفت و تشدید محدودیت ها، به افزایش نرخ ارز دامن زده و اثر آن به سرعت در قیمت کالاهای مصرفی نمایان شده است. در کنار این عوامل، ریسک های سیاسی به ویژه در فضای پساجنگ، انتظارات تورمی را تقویت کرده و به شتاب گرفتن تورم در ماه های اخیر انجامیده است.

عبور تورم نقطه ای از مرز ۵۰ درصد

طبق اطلاعات مرکز آمار ایران، تورم نقطه به نقطه آذر ماه از مرز ۵۰ درصد عبور کرده و به ۵۲.۶ درصد رسیده است. آخرین بار چنین ارقامی در ماه پایانی سال ۱۴۰۱ و دو ماه ابتدایی ۱۴۰۲ ثبت شده بود. بررسی سناریوهای مختلف نشان می دهد بازگشت تورم نقطه ای به سطوح کمتر از ۵۰ درصد در هیچ یک از برآوردهای مربوط به سال جاری دیده نمی شود. در صورت ثبت تورم ماهانه ۴.۱ درصدی، تورم نقطه ای دی ماه به ۵۴.۴ درصد و تورم پایان سال به ۵۵.۶ درصد خواهد رسید و حتی در سناریوهای ملایم تر نیز تورم کمتر از ۵۳ درصد نخواهد بود.

تایید پیش بینی تورم بالای ۵۰ درصد در اسناد بودجه

به تازگی فایل اسناد پشتیبان بودجه ۱۴۰۵ منتشر شده که میانگین تورم پیش بینی شده برای پایان سال ۱۴۰۴ را ۵۳.۸ درصد اعلام کرده است. بر اساس این سند، تورم بر مبنای برآورد سازمان برنامه و بودجه ۵۱.۱ درصد، بر اساس داده های بانک مرکزی ۵۶.۶ درصد و طبق برآورد موسسه عالی آموزش، پژوهش و برنامه ریزی ۵۳.۸ درصد خواهد بود. این ارقام مهر تاییدی بر تداوم تورم بالا در اقتصاد ایران محسوب می شود.

جهش تورم اقلام اساسی در آذر ماه

در آذر ماه، اقلام خوراکی بالاترین رشد شاخص قیمت را در میان گروه های کالایی به ثبت رسانده اند. تورم نقطه به نقطه گروه خوراکی ها و آشامیدنی ها به ۷۲.۳ درصد رسیده و خوراکی های تازه و سایر خوراکی ها به ترتیب تورم ۶۳.۳ و ۸۵.۳ درصدی را تجربه کرده اند. در این میان، گروه نان و غلات با تورم ۱۱۲.۷ درصد و میوه و خشکبار با تورم ۱۱۳.۳ درصد، بالاترین افزایش قیمت را داشته اند. همچنین گروه آب، برق و سوخت با تورم نقطه ای ۷۸.۴ درصد در رتبه بعدی قرار گرفته است.

تورم ماهانه و فشار بیشتر بر مناطق روستایی

از منظر تورم ماهانه نیز برخی اقلام خوراکی رشد قابل توجهی داشته اند؛ به طوری که گروه شیر، پنیر و تخم مرغ، نان و غلات و همچنین خرید وسایل نقلیه، تورم ماهانه بالای ۱۰ درصد را ثبت کرده اند. نکته قابل توجه آن است که تورم ماهانه اقلام خوراکی، آشامیدنی و دخانیات در مناطق روستایی حدود یک واحد درصد بیشتر از مناطق شهری بوده و این موضوع نشان می دهد فشار تورمی بر خانوارهای روستایی شدیدتر است.

زمان احتمالی شکسته شدن رکورد تاریخی تورم

بر اساس محاسبات دنیای اقتصاد، در صورت ثبت تورم ماهانه ۵ درصد یا بیشتر در دی ماه، رکورد تاریخی تورم در نخستین ماه زمستان شکسته خواهد شد. در سناریوی دیگر، اگر تورم سه ماه پایانی سال مشابه میانگین سه ماه اخیر باشد، ماه پایانی سال میزبان تورم تاریخی خواهد بود. همچنین اگر تورم ماهانه دی و بهمن در سطح میانه ۴.۶ درصد قرار گیرد، بهمن ماه با ثبت تورم ۵۵.۸ درصدی رکورد جدیدی را رقم خواهد زد. این در حالی است که پیش از انتشار گزارش آذر ماه، بسیاری از کارشناسان تورم ماهانه حداکثر ۴ درصد را پیش بینی می کردند، اما رقم نهایی فراتر از این برآوردها ثبت شد.