سایه همتی بر سر بورس؛ تغییر فرمان ارزی و واکنش سرد شاخص

به گزارش پایگاه خبری سرمایه و بورس، شاخص کل بورس تهران پس از یک رالی صعودی مستمر و بیش از ۲۰ روز معاملاتی مثبت، در روزهای دوشنبه و سه‌شنبه هفته جاری وارد فاز اصلاحی شد و با افت مجموعاً ۱۴۰ هزار واحدی همراه بود. فعالان بازار این حرکت را واکنشی طبیعی به رشد سریع قیمت‌ها و فرصتی برای ذخیره سود توسط سهامداران می‌دانند. در این میان، محرک اصلی که همچنان انتظارات تورمی را در بازار زنده نگه داشته، افزایش نرخ ارز در بازار آزاد و به تبع آن رشد قیمت دلار در تالار دوم و بازار مبادله‌ای است.

ارزیابی پتانسیل‌های بالقوه و اراده دولت برای رونق

بهرنگ شادرو، کارشناس بازار سرمایه، معتقد است ترکیب ثبات نسبی سیاسی و صعود نرخ دلار، سوخت اصلی حرکت بازار را تامین کرده است. اگرچه شاخص از محدوده ۲.۵ میلیون واحد تا حوالی ۴ میلیون واحد پیش‌روی کرده، اما ارزش کل بازار همچنان در محدوده ۱۰۰ میلیارد دلار قرار دارد که در مقایسه با سقف ۴۰۰ میلیارد دلاری سال ۱۳۹۹، نشان‌دهنده فاصله معنادار قیمت‌ها با ظرفیت‌های واقعی اقتصاد است. نشانه‌هایی همچون اصلاح نرخ خوراک صنایع، کاهش فشار قیمت‌گذاری دستوری و افزایش نرخ ارز نیما، همگی حکایت از اراده سیاستگذار برای هدایت نقدینگی به سمت تالار شیشه‌ای و کنترل بازار ارز از طریق تقویت بورس دارد.

تاثیر تغییرات مدیریتی و چالش‌های بودجه‌ای

تغییر در راس سیاستگذاری پولی و جایگزینی عبدالناصر همتی به جای محمدرضا فرزین، از نگاه تحلیلگران پیامدهای منفی برای بازار نخواهد داشت. با توجه به رویکرد شناخته‌شده همتی، انتظار می‌رود این تغییر به تقویت نرخ ارز مبادله‌ای و بهبود حاشیه سود شرکت‌های صادرات‌محور منجر شود. همچنین رد کلیات بودجه در مجلس، اگرچه اثر روانی کوتاه‌مدتی بر بازار گذاشت، اما به نظر می‌رسد با اصلاحات جزئی و تعامل دولت و مجلس، این مانع نیز به‌زودی مرتفع شود و ریسک‌های سیستماتیک ناشی از آن کاهش یابد.

بازدهی ریالی در برابر چالش بازدهی دلاری

پیام الیاس‌کردی، دیگر کارشناس بازار سرمایه، بر این باور است که اگرچه رشد ریالی بورس تحت تاثیر دلار آزاد همچنان محتمل و قابل دفاع است، اما دستیابی به بازدهی واقعی دلاری با چالش‌های جدی روبروست. سد بزرگ در برابر رشد دلاری بازار، نرخ بهره بانکی بالاست که به عنوان یک محدودکننده جدی عمل می‌کند. در واقع، فروش دلاری شرکت‌ها باعث رشد درآمد ریالی و قیمت سهم می‌شود، اما تا زمانی که نرخ بهره در سطوح فعلی باقی بماند، انتظار جهش‌های بزرگ در ارزش دلاری کل بازار چندان واقع‌بینانه نخواهد بود.

تقابل نیروهای متضاد در بازار سهام

در حال حاضر بورس تهران میان دو جبهه متفاوت قرار گرفته است؛ از یک‌سو نیروی محرک دلار که بازار را به سمت بالا می‌کشد و از سوی دیگر ریسک‌های سیستماتیک ژئوپلیتیک و نرخ بهره بالا که ترمز رشد عمل می‌کنند. با این حال، با توجه به عقب‌ماندگی تاریخی بورس از سایر بازارهای دارایی نظیر طلا و مسکن، اصلاح اخیر تنها یک توقف موقت در مسیر صعودی ارزیابی می‌شود و پیش‌بینی می‌شود با عبور از تنش‌های بودجه‌ای و تثبیت نرخ‌های جدید ارز، تقاضا بار دیگر به سمت نمادهای بنیادی بازگردد.