بازگشت مجدد سرمایه‌گذاران خرد به بازار سرمایه؛ نشانه‌های صعود بورس
به گزارش پایگاه خبری سرمایه و بورس، تازه‌ترین آمار و اظهارات رسمی از سوی معاون نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس و اوراق بهادار، نشانه‌های روشنی از رشد بازار سرمایه در سال ۱۴۰۴ را نمایان کرده است. بر اساس گفته‌های رضا عیوض‌لو، روند بازدهی شاخص‌ها، افزایش مشارکت سرمایه‌گذاران حقیقی، رشد حجم معاملات و توسعه نهادهای مالی، از بازگشت رونق به بازار سرمایه حکایت دارد.
بازدهی متوازن شاخص کل و شاخص هم‌وزن
در ۹ ماه گذشته، شاخص هم‌وزن که شرکت‌های کوچک و بزرگ را با وزن برابر محاسبه می‌کند، بازدهی نزدیک به شاخص کل داشته است. این موضوع از تعادل عملکرد شرکت‌ها در بورس خبر می‌دهد و شاخص هم‌وزن را به عنوان ابزار دقیق‌تری برای تحلیل وضعیت واقعی بازار معرفی می‌کند.
رشد ۴۵ درصدی شاخص آزاد شناور
عیوض‌لو همچنین با اشاره به شاخص آزاد شناور تأکید کرد که این شاخص تنها سهام قابل معامله توسط عموم سرمایه‌گذاران را شامل می‌شود و از سهام کنترلی که در اختیار سهامداران عمده قرار دارد صرف‌نظر می‌کند. شاخص مذکور در دوره مورد بررسی، رشد ۴۵ درصدی را تجربه کرده است.
افزایش چشمگیر خرید حقیقی‌ها در ۱۴۰۴
در دو ماه ابتدایی سال ۱۴۰۴، خالص خرید سرمایه‌گذاران حقیقی به بیش از ۸ هزار میلیارد تومان رسیده است. این عدد گویای بازگشت اعتماد عمومی به بازار سرمایه و افزایش اقبال به بورس از سوی سهامداران خرد است؛ در حالی که روند خروج سرمایه در انتهای سال گذشته متوقف شده بود.
رشد معاملات روزانه بازار سرمایه
یکی از تغییرات محسوس بازار سرمایه در سال ۱۴۰۴، افزایش میانگین ارزش معاملات روزانه است. این رقم که در نیمه نخست سال گذشته حدود ۴ هزار میلیارد تومان بود، در پایان سال به ۸ هزار میلیارد تومان رسید و در دو ماه ابتدایی امسال از مرز ۱۲ هزار میلیارد تومان عبور کرده است.
افزایش چشمگیر حجم معاملات بورس و فرابورس
در بورس تهران، حجم معاملات از ۲۸۰ هزار میلیارد تومان در نیمه اول ۱۴۰۳ به بیش از ۷۰۰ هزار میلیارد تومان در نیمه دوم سال گذشته رسید. همچنین در دو ماه اول امسال، این رقم به ۳۶۰ همت افزایش یافته است. فرابورس نیز از همین روند پیروی کرده و سهم بالایی در رونق معاملات داشته است.
روند نزولی در بورس؛ سرانه فروش حقیقی دو برابر خرید شد
نشانه‌های کاهش اعتماد عمومی به بورس
افزایش سهم بورس کالا در تولید ناخالص داخلی
حجم معاملات بورس کالا از ۸۳ هزار میلیارد تومان در نیمه اول سال ۱۴۰۳ به ۳۶۰ هزار میلیارد تومان در نیمه دوم همان سال افزایش یافته است. اکنون حدود ۱۰ درصد از تولید ناخالص داخلی کشور از مسیر بورس کالا معامله می‌شود که بیشتر شامل کالاهای اساسی است.
تقویت ابزارهای مالی مبتنی بر کالا
رشد اوراق بهادار مبتنی بر کالا، به‌ویژه گواهی سپرده کالایی، روندی رو به رشد در بورس کالا ایجاد کرده است. عیوض‌لو این تحولات را نتیجه اجرای قانون جدید تأمین مالی دانست که بستر گسترش اوراق‌سازی را فراهم کرده است.
بازدهی مثبت ۷۷ درصد شرکت‌های فعال بازار
مطابق آمار رسمی، ۷۷ درصد از شرکت‌های فعال در بورس، فرابورس و بازار پایه، در دوره اخیر بازدهی مثبت داشته‌اند. از این میان، ۵۷ درصد از شرکت‌ها بازدهی بالاتر از نرخ سود بانکی را ثبت کرده‌اند که نشان از بهبود عملکرد عملیاتی شرکت‌های بورسی دارد.
مقایسه وضعیت بورس با سال ۱۳۹۹
در مقایسه با دوران اوج بورس در سال ۱۳۹۹، شاخص‌های فعلی حدود ۵۰ درصد بالاتر قرار دارند و نزدیک به ۶۰ درصد از شرکت‌ها بازدهی مثبتی نسبت به آن دوره ثبت کرده‌اند. این امر به معنای جبران بخش زیادی از خسارات وارده به سرمایه‌گذاران در سال‌های گذشته است.
رشد سودآوری و افزایش تقسیم سود شرکت‌ها
در سال ۱۴۰۳، مجموع سود تقسیمی شرکت‌های بورسی و فرابورسی به ۷۵۷ هزار میلیارد تومان رسید که نسبت به سال ۱۳۹۹ رشد قابل توجهی را تجربه کرده است. روند کلی سودآوری شرکت‌ها نیز در مسیر افزایشی قرار گرفته است.
افزایش شفافیت اطلاعاتی و کاهش تأخیر در افشا
با اجرای دستورالعمل‌های جدید افشای اطلاعات، تأخیر در اطلاع‌رسانی شرکت‌ها به طور چشم‌گیری کاهش یافته است. در سه ماه پایانی سال ۱۴۰۳، میانگین تأخیر در افشای اطلاعات به کمتر از یک روز (۰.۸ روز) کاهش یافته است که گامی مهم در جهت حمایت از حقوق سهامداران خرد محسوب می‌شود.
افزایش تعداد نهادهای مالی و منابع صندوق‌های سرمایه‌گذاری
تعداد نهادهای مالی فعال در بازار سرمایه به ۱۲۳۲ نهاد رسیده که شامل صندوق‌های سرمایه‌گذاری، شرکت‌های کارگزاری، سبدگردان، تأمین سرمایه و مشاوره سرمایه‌گذاری می‌شود. منابع جذب‌شده در این صندوق‌ها اکنون به حدود ۱۴۰۰ هزار میلیارد تومان رسیده است. این رشد شامل افزایش ۳۳ درصدی در صندوق‌های درآمد ثابت، ۱۸ درصدی در صندوق‌های سهامی و ۴۴ درصدی در صندوق‌های کالایی بوده است.
تحقق ۱۸۰۰ هزار میلیارد تومان تأمین مالی در سال ۱۴۰۳
در سال گذشته، مجموع تأمین مالی از طریق بازار سرمایه به ۱۸۰۰ هزار میلیارد تومان رسید که شامل ۱۱۰۰ همت از محل انتشار سهام و ۶۸۰ همت از طریق ابزارهای بدهی بود. در دو ماه ابتدایی سال ۱۴۰۴ نیز ۷۳ همت تأمین مالی صورت گرفته که بخش قابل توجهی از آن توسط دولت و شهرداری‌ها بوده است.
نقش صندوق‌های سرمایه‌گذاری در خرید اوراق بدهی
در بازار اوراق، ۲۸ درصد از اوراق دولتی در اختیار صندوق‌های سرمایه‌گذاری است؛ اما در بخش اوراق شرکتی، تقریباً ۱۰۰ درصد توسط این صندوق‌ها خریداری شده‌اند. این موضوع نشان از نقش پررنگ صندوق‌ها در تأمین مالی بخش خصوصی و دولتی دارد.
