بررسی‌های آماری نشان می‌دهد که بازار مسکن و اجاره در مهرماه سال ۱۴۰۴ با پدیده رکود تورمی مواجه بوده است. با وجود کاهش روند تورم سالانه و نقطه‌به‌نقطه، تورم ماهانه مسکن و اجاره‌بها هم‌راستا با رشد تورم عمومی کشور، مجدداً افزایش یافته و به عدد سه درصد رسیده است. برآوردها حاکی از آن است که میانگین قیمت هر متر مربع مسکن در تهران به حدود ۱۲۹ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان رسیده است.
آمارهای غیررسمی حاکی از آن است که اجاره‌بهای مسکن در کلان‌شهرهای کشور طی ۱۰ سال اخیر بین ۴۰ تا ۶۰ درصد افزایش یافته است. این در حالی است که بازار مسکن به ویژه در بخش تقاضا در رکودی نسبی قرار دارد، اما نرخ اجاره همچنان روند صعودی خود را حفظ کرده و از مصوبه‌های کنترلی دولت تبعیت نمی‌کند.
سهم هزینه مسکن در سبد معیشت خانوارهای شهری برای سومین سال پیاپی رکورد جدیدی را ثبت کرد. داده‌های مرکز آمار نشان می‌دهد مستاجران در سال 1403 به‌طور میانگین 44 درصد از کل هزینه‌های زندگی خود را صرف تامین مسکن کرده‌اند. این رقم در استان تهران به حدود 60 درصد رسیده و در بسیاری از استان‌های دارای کلان‌شهر، میانگین آن به 45 درصد نزدیک است.
آخرین آمارها نشان می‌دهد میزان صرفه‌جویی هزینه‌ها در سامانه خودنویس از مرز ۱۰ هزار میلیارد تومان (۱۰ همت) عبور کرده است؛ عددی که به گفته کارشناسان، نقش مهمی در کاهش هزینه‌های مستاجران و بهبود ثبات بازار اجاره مسکن داشته است. رشد استفاده از این سامانه، به‌ویژه در ماه‌های اخیر، بیانگر استقبال گسترده مردم از خدمات هوشمند و الکترونیکی در حوزه معاملات ملکی است.
بازار اجاره مسکن در تابستان امسال برخلاف پیش‌بینی‌ها، رشد ملایمی را تجربه کرده است. به گفته کیانوش گودرزی رئیس اتحادیه مشاوران املاک تهران، نرخ رشد اجاره‌بها در بسیاری از مناطق کمتر از سقف ۲۵ درصدی مصوب دولت بوده و نشانه‌ای از بازگشت تعادل نسبی به بازار اجاره است.
جنس بحران مسکن در تهران نسبت به اواخر دهه ۹۰ تغییر ماهوی پیدا کرده است؛ اگر در سال‌های میانی جهش قیمت‌ها، دغدغه اصلی زوج‌های اجاره‌نشین، پس‌انداز برای خرید «خانه‌اول» بود، امروز مسئله آن‌ها «تأمین مالی اضطراری برای پرداخت اجاره» شده است.
بررسی روند قیمت مسکن در پایتخت نشان می‌دهد که از سال ۱۳۹۷ تاکنون قیمت دلاری مسکن حدود ۱۱ برابر افزایش یافته است. افزایش قیمت مسکن همزمان با نوسانات ارزی آغاز شد و در سال ۱۴۰۱ به بالاترین سطح خود رسید.
با نزدیک شدن به روزهای پایانی تابستان، بازار مسکن بار دیگر با افزایش اجاره‌بها روبه‌رو شده است؛ موضوعی که فشار زیادی بر خانواده‌ها وارد کرده و نگرانی‌های تازه‌ای در میان مستأجران ایجاد کرده است. کارشناسان معتقدند ترکیب عواملی چون تورم، کاهش عرضه و جابجایی‌های فصلی، علت اصلی رشد دوباره اجاره‌هاست.
آمارهای رسمی نشان می‌دهد تب تورم اجاره مسکن در مردادماه ۱۴۰۴ فروکش کرده و شتاب رشد ۲۱ ماهه آن به کف سه‌ساله رسیده است. با وجود این، نرخ رشد اجاره همچنان از سقف مجاز مصوب دولت فاصله دارد
مسکن به یکی از جدی‌ترین چالش‌های اقتصادی و اجتماعی در کشور تبدیل شده است؛ به‌گونه‌ای که افزایش مداوم قیمت خرید و اجاره، فشار سنگینی را بر دوش خانوارها به‌ویژه مستأجران تحمیل کرده است.
