عبده تبریزی: هنوز عده ای بورس را قمارخانه می دانند
به گزارش پایگاه خبری سرمایه و بورس، حسین عبده تبریزی، اقتصاددان و پیشکسوت بازار مالی، در گفت‌وگویی با روزنامه ایران، دلایل توسعه‌نیافتگی بازار سرمایه در ایران را تبیین کرده و نسبت به نگاه ابزاری، ذهنیت سنتی و نبود ثبات در سیاست‌های اقتصادی کشور هشدار داده است. به باور او، اگر گفتمان مدیریتی کشور دچار تحول نشود، بازار سرمایه همچنان در حاشیه باقی خواهد ماند.
چرا بازار سرمایه هنوز در حاشیه است؟
عبده تبریزی با تأکید بر جایگاه بازار سرمایه در اقتصاد مدرن، معتقد است هنوز در ایران، نهادهای تصمیم‌گیر این بازار را به‌عنوان ابزار توسعه اقتصادی به رسمیت نمی‌شناسند. او ریشه این عقب‌ماندگی را در ساختار سنتی اقتصاد ایران، سلطه نظام بانکی، مداخلات دولت و ذهنیت دلال‌محور برخی مسئولان می‌داند. در چنین شرایطی، بازار سرمایه به‌جای آنکه پیشران شفافیت، نوآوری و تأمین مالی باشد، به ابزاری برای بهره‌برداری کوتاه‌مدت برخی نهادها تبدیل شده است.
اقتصاد بی‌ثبات؛ خاک نامناسب برای بازار سرمایه
این اقتصاددان برجسته، یکی از موانع اصلی رشد بازار سرمایه را بی‌ثباتی مستمر در سیاست‌گذاری‌های کلان می‌داند. تغییرات لحظه‌ای نرخ ارز، بهره بانکی، تعرفه‌ها و سیاست‌های تجاری، امکان برنامه‌ریزی بلندمدت را از سرمایه‌گذاران سلب کرده و فضای بازار را برای حضور سرمایه‌گذاران حرفه‌ای ناامن کرده است. به گفته عبده تبریزی، در چنین وضعیتی، سرمایه‌گذار ترجیح می‌دهد از بازار کناره بگیرد یا به دنبال نوسان‌گیری کوتاه‌مدت باشد.
نگاه ابزارمحور دولت‌ها؛ بورس فقط برای کسری بودجه؟
او با اشاره به تجربه سال ۱۳۹۹، استفاده دولت از بازار سرمایه برای فروش دارایی‌ها و تأمین مالی را نشانه نگاه غیرتوسعه‌ای می‌داند. از دید او، دولت‌ها معمولاً بدون برنامه‌ریزی، در زمان تنگنای مالی به بورس رجوع می‌کنند و این امر باعث بی‌اعتمادی گسترده میان مردم و فعالان بازار شده است. این رفتارهای مقطعی و شتاب‌زده، آسیب‌هایی جدی به اعتماد عمومی وارد کرده است؛ اعتمادی که بدون آن، هیچ بازاری پایدار نمی‌ماند.
بورس قمارخانه نیست
عبده تبریزی می گوید: مهم‌ترین مسأله این است که در ذهن خیلی از تصمیم‌گیرها، هنوز بازار سرمایه به‌عنوان یک نهاد توسعه‌ای و جدی جا نیفتاده. یعنی هنوز بعضی‌ها فکر می‌کنند بورس فقط جایی است برای خرید و فروش سهام، یک جور بازار دلالی، یا بدتر از آن، یک قمارخانه رسمی. نگاهشان به بورس، کوتاه‌مدت است و بیشتر مثل یک ابزار جانبی به آن نگاه می‌کنند، نه یه رکن اصلی حکمرانی اقتصادی.
فرمول نرخ خوراک پتروشیمی؛ مانعی بر سر راه بازگشت مزیت رقابتی
صیدی: شتاب زده ها از وضعیت بورس ناراضی هستند
بازار سرمایه، نه ابزار سودجویی، بلکه رکن توسعه
عبده تبریزی راه نجات را در بازتعریف گفتمان اقتصادی کشور می‌داند؛ تغییری که بر اساس آن، بازار سرمایه از یک ابزار فرعی برای حل موقت بحران‌ها، به یک رکن اصلی برای تأمین مالی زیرساخت‌ها، پروژه‌های تولیدی، علمی و ملی تبدیل شود. او تأکید می‌کند این بازار می‌تواند نقش کلیدی در توسعه کشور ایفا کند، مشروط بر اینکه سیاست‌گذاران از مداخلات بی‌منطق فاصله بگیرند و جایگاه نهادی بورس را در ساختار اقتصاد بپذیرند.
چرا توسعه بازار سرمایه امروز مهم‌تر از همیشه است؟
در شرایطی که بودجه دولت خالی، بانک‌ها ناتوان، و اعتماد عمومی تضعیف شده است، نیاز به منابع شفاف، بلندمدت و پاسخگو بیشتر از همیشه احساس می‌شود. از این منظر، توسعه بازار سرمایه نه‌تنها یک انتخاب اقتصادی، بلکه یک ضرورت گفتمانی و ساختاری برای برون‌رفت از بحران‌های مزمن اقتصاد ایران است. به گفته عبده تبریزی، امروز پرسش از جایگاه بازار سرمایه، نه یک موضوع تخصصی، بلکه شاید مهم‌ترین و زنده‌ترین سؤال اقتصاد ایران باشد.
