چگونه ثبات اقتصادی می‌تواند بورس ایران را نجات دهد؟
به گزارش پایگاه خبری سرمایه و بورس، بازار سهام این روزها در شرایطی به سر می‌برد که رکود سنگین، کاهش حجم معاملات و افت اعتماد سرمایه‌گذاران به وضوح دیده می‌شود. حتی اخبار مثبت نیز توان تغییر فضای منفی حاکم را ندارند، چراکه مجموعه‌ای از عوامل کلان اقتصادی، سیاستگذاری‌های متناقض و ریسک‌های ژئوپلیتیک، بر روند بورس سایه انداخته است. در این میان، میل سرمایه‌گذاران به حضور در بازارهای کم‌ریسک‌تر افزایش یافته و سهام جایگاه خود را در پرتفوی بسیاری از فعالان از دست داده است.
نرخ بهره و جذابیت بازار پول
یکی از مهم‌ترین ریشه‌های رکود کنونی، نرخ‌های بهره حقیقی بالاست. در شرایطی که تورم بالاست، سود بانکی بالا موجب می‌شود بازار پول نسبت به بازار سرمایه جذاب‌تر جلوه کند. طبیعی است سرمایه‌گذاری که بدون ریسک سود مناسبی دریافت می‌کند، انگیزه‌ای برای حضور در بازاری پرنوسان مانند بورس نداشته باشد.
نوسان‌های ارزی و بی‌اعتمادی تحلیلی
تفاوت نرخ ارز مبادله‌ای و آزاد، نوسان‌های شدید قیمتی و تغییرات پی‌درپی سیاست‌های ارزی، توان تحلیل بنیادی را از سرمایه‌گذاران گرفته است. وقتی پیش‌بینی سودآوری شرکت‌ها به دلیل تصمیمات غیرمنتظره امکان‌پذیر نباشد، حتی سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر نیز ترجیح می‌دهند سرمایه خود را از بورس خارج کنند. در کنار این مسئله، قیمت‌گذاری دستوری و ضعف شفافیت، آخرین ضربه را بر اعتماد فعالان بازار وارد کرده است.
نقش ثبات در سیاستگذاری اقتصادی
اگر فضای پرریسک و ملتهب فعلی کاهش یابد، نخستین شرط بازگشت رونق به بازار سهام، ثبات در سیاستگذاری است. تصمیمات اقتصادی باید بر مبنای نگاه بلندمدت گرفته شوند و از تغییرات ناگهانی و واکنشی پرهیز شود. همگام‌سازی نرخ بهره با واقعیت‌های تورمی، همراه با الزام شرکت‌ها به انتشار گزارش‌های شفاف و دقیق، می‌تواند فضای تحلیلی را بازسازی کرده و انگیزه حضور سرمایه‌گذاران را افزایش دهد.
توسعه ابزارهای مالی و عمق‌بخشی به بازار
ابزارهای نوین مالی مانند صندوق‌های قابل معامله، اوراق تبعی و بازارگردان‌های حرفه‌ای، نقش مهمی در افزایش نقدشوندگی و کاهش ریسک دارند. حتی در شرایط محدودیت‌های بین‌المللی، با طراحی سازوکارهای هوشمندانه می‌توان از سرمایه‌های داخلی و خارجی بهره گرفت. ظرفیت اقتصادی کشور نشان می‌دهد که بازار سهام هنوز فاصله زیادی تا عمق و گستردگی مطلوب دارد و با ابزارهای نوین می‌توان چند برابر توسعه یافت.
اثر تک‌نرخی شدن ارز بر بورس چیست؟
الزام صندوق‌های درآمد ثابت به خرید سهام اشتباه است/ این کار وضعیت بورس را بحرانی تر می کند
فرصت‌های دوران پساجنگ
تجربه بازارهای جهانی حاکی از آن است که دوره پساجنگ معمولا با رونق سرمایه‌گذاری همراه است. در ایران نیز با فروکش‌کردن فضای ملتهب، تقاضا برای تامین مالی پروژه‌های بزرگ در حوزه زیرساخت، انرژی و تولید افزایش خواهد یافت. این شرایط می‌تواند بورس را به مسیر اصلی تجهیز منابع هدایت کند. اما در کنار فرصت‌ها، تهدیدهایی مانند افزایش کسری بودجه و نرخ‌های بالای سود بانکی نیز وجود دارد که در صورت مدیریت‌نشدن، سرمایه‌ها را به سمت بازارهای غیرمولد می‌کشاند.
مسیر اصلاح و آینده بازار سرمایه
راهکارهای اصلاحی شامل انتشار اوراق بدهی و سهام جدید با شرایط جذاب، تقویت صندوق‌های پروژه و زمین و ساختمان، طراحی مشوق‌های مالیاتی و توسعه بازار ثانویه برای افزایش نقدشوندگی است. این اقدامات می‌تواند سرمایه‌های خرد و کلان را به سمت طرح‌های ملی و پروژه‌های مولد جذب کند. در حالت ایده‌آل، همگرایی با بازارهای منطقه‌ای نیز راه ورود سرمایه خارجی را باز خواهد کرد.
بازار سهام ایران در نقطه‌ای حساس ایستاده است. اگر تصمیمات هوشمندانه و اصلاحات ساختاری به‌موقع انجام شود، رکود کنونی می‌تواند به سکوی پرتاب تبدیل گردد. در غیر این صورت، خطر حاشیه‌ای شدن بورس و از دست رفتن نقش کلیدی آن در تامین مالی اقتصاد جدی خواهد بود.
