ناترازی انرژی؛ چالش پررنگ بورس در تابستان داغ
به گزارش پایگاه خبری سرمایه و بورس، یکی از مهم‌ترین چالش‌هایی که اقتصاد ایران و بازار سرمایه در آستانه فصل تابستان با آن مواجه هستند، مساله ناترازی انرژی است؛ مشکلی که با نزدیک شدن به ماه‌های گرم سال، به‌ویژه در حوزه برق و آب، نمود پررنگ‌تری می‌یابد و تبعات آن گریبان‌گیر صنایع مختلف و در نهایت کلیت بازار سرمایه می‌شود.
تداوم بلاتکلیفی در بازار سرمایه
روند معاملات بازار سرمایه طی روزهای اخیر، به‌رغم رنگ سبز تابلوها، نشانه‌هایی از سردرگمی و بی‌اعتمادی در رفتار سرمایه‌گذاران به همراه داشته است. ادامه ابهام در زمینه مذاکرات هسته‌ای و انتشار و سپس تکذیب نامه‌ای درباره توقف واگذاری سهام دو شرکت خودروساز، بر فضای مبهم و شکننده بازار افزوده است. شاخص کل که در ماه گذشته با رشدی نسبی همراه بود، طی هفته‌های اخیر تحت‌تاثیر اصلاحاتی قرار گرفته و در محدوده ۳ میلیون و ۱۰۰ هزار واحدی درجا زده است. در چنین شرایطی، چشم‌انداز سیاسی و بحران‌های ساختاری، مانعی جدی بر سر راه تداوم صعود بازار محسوب می‌شوند.
واکنش بازار به تحولات سیاسی
به گفته علی بهشتی‌روی، کارشناس بازار سرمایه، هرچند نتایج مذاکرات سیاسی اخیر باعث کاهش نسبی ریسک‌های سیستماتیک در بازار شد، اما این آرامش پایدار نماند. نامه‌ای منتشرشده در سامانه کدال درباره توقف واگذاری سهام خودروسازان، بار دیگر نمادهای مرتبط را به حالت تعلیق درآورد و نوسانات منفی را به بازار تحمیل کرد. اگرچه این نامه به‌سرعت تکذیب شد، اما مانند تجربه پیشین در اردیبهشت‌ماه، نشان داد که نبود شفافیت و پاسخگویی، چگونه می‌تواند به بی‌اعتمادی دامن بزند و به سهامداران زیان وارد کند.
ناترازی انرژی، مانع رشد پایدار بازار
بهشتی‌روی تاکید دارد که یکی از ریشه‌ای‌ترین تهدیدهای بازار سرمایه و اقتصاد ایران، ناترازی انرژی است. با ورود به تابستان، مصرف برق به اوج خود می‌رسد و در کنار آن، کمبود منابع آبی نیز فشار بیشتری بر زیرساخت‌ها وارد می‌کند. استفاده از فناوری‌های قدیمی، عدم دسترسی به تکنولوژی‌های روز به دلیل تحریم‌ها، و ضعف مدیریتی در تخصیص منابع، کشور را در یک چرخه معیوب گرفتار کرده است.
صنایع مادر مانند فولاد و سیمان، بیشترین آسیب را از قطعی برق و محدودیت‌های انرژی می‌بینند. این آسیب نه تنها تولید و سودآوری را کاهش می‌دهد، بلکه هزینه تمام‌شده پروژه‌های عمرانی و مسکونی را نیز افزایش داده و در نهایت موجب فشار مضاعف بر اقتصاد کلان کشور می‌شود.
لزوم اصلاح ساختار انرژی برای رونق بازار
بر اساس تحلیل‌های ارائه‌شده، بازسازی ساختار مدیریتی انرژی، سرمایه‌گذاری در فناوری‌های نوین و کاهش موانع بین‌المللی برای انتقال دانش فنی، از مهم‌ترین راهکارها برای عبور از بحران انرژی محسوب می‌شوند. اگر دولت بتواند از مسیر دیپلماسی فعال، دسترسی به تجهیزات و دانش روز را فراهم کند، زمینه برای بهبود بهره‌وری صنایع و رشد پایدار بازار سرمایه نیز مهیا خواهد شد.
خوش‌بینی مشروط به مذاکرات
ایمان رئیسی، دیگر کارشناس بازار سرمایه، معتقد است خوش‌بینی اخیر به روند مذاکرات باعث شده بازارهای موازی نظیر طلا و ارز، واکنش شدیدی نشان ندهند و تا حدی آرام بگیرند. در این میان، نرخ سود بدون ریسک و نرخ اوراق خزانه نیز از جمله عوامل مهمی هستند که در تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران تاثیر می‌گذارند.
رئیسی نیز همچون بهشتی‌روی، ناترازی انرژی را یکی از اصلی‌ترین موانع رشد بازار می‌داند. این مشکل، با ادامه روند فعلی، می‌تواند فراتر از صنایع سیمان و فولاد گسترش یابد و به تدریج دیگر بخش‌های صنعتی را نیز درگیر کند.
فرصت‌های نهفته در گروه‌های پساتحریمی
با این حال، رئیسی تاکید می‌کند که گروه‌های بانکی و خودرویی، که به عنوان گروه‌های پساتحریمی شناخته می‌شوند، ظرفیت بالایی برای رشد دارند. در صورت کاهش ریسک‌های سیاسی و افت نرخ ارز، این گروه‌ها می‌توانند محرک‌های قوی‌تری برای صعود شاخص‌ها فراهم آورند. اما چنین رشدی تنها در صورتی محقق خواهد شد که ریسک‌های سیستماتیک و به‌ویژه بحران انرژی به شکل اصولی مدیریت شوند.
بازار سرمایه ایران در تقاطع حساس تصمیم‌گیری‌های سیاسی و اقتصادی قرار گرفته است؛ بازاری که برای پایداری نیازمند شفافیت، ثبات سیاسی و به‌ویژه اصلاح زیرساخت‌های انرژی است. در غیر این صورت، حتی با سیگنال‌های مثبت مقطعی، مسیر رشد بلندمدت همچنان پر از دست‌انداز خواهد ماند.
