۷.۶ میلیون مستأجر زیر خط فقر؛ بحران مسکن به اوج رسید
به گزارش پایگاه خبری سرمایه و بورس، تازه‌ترین گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس نشان می‌دهد نرخ فقر مستأجران در سال ۱۴۰۲ به ۴۰ درصد رسیده که بالاترین میزان در دو دهه اخیر محسوب می‌شود. این آمار رکوردی تاریخی در شرایطی است که بحران مسکن ابعاد تازه‌ای پیدا کرده و میلیون‌ها خانوار مستأجر نه‌تنها از بازار خرید و طرح‌های ملی مسکن کنار گذاشته شده‌اند، بلکه به دلیل هزینه‌های سنگین تأمین مسکن، به زیر خط فقر سقوط کرده‌اند.
رکورد تاریخی فقر مستأجران در سال ۱۴۰۲
بر اساس روش متداول برآورد نرخ فقر، سال گذشته حدود ۲۷ درصد خانوارهای مستأجر معادل ۱.۳۳ میلیون خانوار زیر خط فقر قرار داشته‌اند. اما با استفاده از روش مکمل که اثر مستقیم هزینه مسکن را محاسبه می‌کند، ۶۵۲ هزار خانوار دیگر نیز صرفاً به دلیل هزینه مسکن فقیر شده‌اند و در مجموع نرخ فقر مستأجران به ۴۰ درصد معادل ۱.۹۸ میلیون خانوار یا ۷.۶ میلیون نفر رسیده است.
ترکیب فقر درآمدی و فقر ناشی از هزینه مسکن
از کل خانوارهای مستأجر درگیر فقر، ۶۷ درصد معادل ۱.۳۳ میلیون خانوار دچار فقر درآمدی و ۳۳ درصد معادل ۶۵۲ هزار خانوار دچار فقر ناشی از هزینه‌های مسکن هستند. این خانوارها عمدتاً شامل اجاره‌بها و هزینه آب، برق و گاز می‌شوند. داده‌ها نشان می‌دهد ۸۹ درصد این گروه‌ها در پنج دهک اول هزینه‌ای قرار دارند و نسبت به سال ۱۴۰۱، تعداد آنها ۵ درصد یعنی ۷۹ هزار خانوار بیشتر شده است.
مقایسه بازدهی بازارها از مرداد 99 تا کنون / بورس تحقیر شد
وضعیت فقر در مناطق شهری و روستایی
در سال ۱۴۰۲، ۹۴ درصد از خانوارهای مستأجر درگیر فقر در مناطق شهری و ۶ درصد در مناطق روستایی زندگی می‌کنند. بیشترین تعداد خانوار مستأجر فقیر مربوط به خانوارهای چهار نفره با ۶۴۹ هزار خانوار و ۲.۶ میلیون نفر بوده است. همچنین ۷۲ درصد این خانوارها شامل سه، چهار و پنج نفره هستند که مجموعاً ۴.۵۷ میلیون نفر را در بر می‌گیرند.
پراکندگی سنی و جغرافیایی خانوارهای فقیر
گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس نشان می‌دهد بیشترین تعداد خانوار مستأجر فقیر در گروه سنی ۳۵ تا ۴۴ سال قرار دارد که ۶۱۲ هزار خانوار معادل ۲.۵۵ میلیون نفر را شامل می‌شود. از نظر جغرافیایی، استان تهران با ۶۲۰ هزار خانوار و نرخ فقر ۴۳ درصد بیشترین تعداد خانوار مستأجر فقیر را دارد. در مقابل، استان چهارمحال و بختیاری با ۴ هزار خانوار و نرخ فقر ۱۴ درصد کمترین آمار را ثبت کرده است. بالاترین نرخ فقر نیز در استان آذربایجان غربی با ۶۲ درصد گزارش شده است.
سهم استان‌ها از فقر درآمدی و فقر مسکن
در تهران بیشترین تعداد خانوار مستأجر درگیر فقر درآمدی (۳۹۰ هزار خانوار) و فقر ناشی از هزینه مسکن (۲۳۰ هزار خانوار) گزارش شده است. استان کرمان با سهم ۸۹ درصدی فقر درآمدی در صدر این شاخص قرار دارد و استان‌های اردبیل و ایلام نیز بیشترین سهم از فقر ناشی از هزینه‌های مسکن را به خود اختصاص داده‌اند.
به این ترتیب، داده‌های سال ۱۴۰۲ نشان می‌دهد بحران استطاعت‌ناپذیری مسکن به مرحله‌ای رسیده که نه‌تنها درآمد ناکافی بلکه فشار هزینه‌های مسکن، بخش بزرگی از مستأجران را به زیر خط فقر کشانده و نیاز به بازنگری اساسی در سیاست‌های حمایتی و مسکن بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود.
