پنهان‌کاری بانک‌ها در پرداخت وام مسکن ملی
به گزارش پایگاه خبری سرمایه و بورس، بانک‌ها از آغاز اجرای طرح نهضت ملی مسکن تا کنون تنها ۳۰ درصد از تعهدات تسهیلاتی خود را پرداخت کرده‌اند. در حالی که طبق قانون، باید تا پایان آبان ۱۴۰۳ حدود ۱۴۰۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات ارائه می‌کردند، آمارها نشان می‌دهد تنها ۴۲۷ هزار میلیارد تومان به بخش مسکن تزریق شده است.
ترجیح بانک‌ها به پرداخت جریمه به جای اجرای قانون
بانک‌ها با وجود الزام قانونی به پرداخت وام‌های ۱۲ تا ۲۰ ساله، از انجام این تکلیف خودداری می‌کنند و در عوض، ترجیح می‌دهند جریمه ۲۰ درصدی عدم اجرای تعهد را پرداخت کنند. این موضوع باعث شده بسیاری از پروژه‌های مسکن ملی با کندی یا توقف مواجه شوند، چرا که تنها نیمی از متقاضیان موفق به دریافت وام شده‌اند.
نقض مداوم قانون جهش تولید مسکن توسط نظام بانکی
در سال اول اجرای قانون جهش تولید و تامین مسکن (۱۴۰۰ تا ۱۴۰۱) بانک‌ها موظف به پرداخت ۳۶۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات بودند، اما فقط ۱۸.۴ هزار میلیارد تومان پرداخت شد؛ رقمی معادل ۵.۱ درصد از تعهد. در سال دوم نیز از ۴۵۸ هزار میلیارد تومان مورد انتظار، تنها ۱۵۸ هزار میلیارد تومان پرداخت شد.
قطع انتشار آمار وام مسکن از سوی بانک مرکزی
تا آذر ۱۴۰۲، بانک مرکزی به‌طور منظم آمار مربوط به پرداخت تسهیلات مسکن ملی را منتشر می‌کرد اما از آن زمان انتشار این اطلاعات متوقف شده است. این توقف در انتشار آمار باعث شده شفافیت عملکرد بانک‌ها کاهش یافته و نظارت عمومی تضعیف شود.
عملکرد ضعیف بانک‌ها؛ ۱۴ بانک هیچ وامی نداده‌اند
از میان ۲۶ بانک متعهد، ۱۴ بانک هیچ نوع تسهیلاتی در قالب طرح نهضت ملی مسکن پرداخت نکرده‌اند و ۱۷ بانک نیز تسهیلات ساخت مسکن روستایی را کاملاً نادیده گرفته‌اند. همچنین، ۲۵ بانک هیچ گونه گزارشی از عملکرد خود در رسانه‌ها منتشر نمی‌کنند و تنها بانک مسکن آمار محدود و غیرمنظم ارائه می‌دهد.
سهم متقاضیان در پیشبرد طرح بیشتر از بانک‌ها
طبق گزارش وزارت راه و شهرسازی، از میان یک میلیون و ۳۲ هزار واحد تعریف‌شده در طرح مسکن ملی، تاکنون ساخت ۵۵۹ هزار واحد آغاز شده که بخش عمده تأمین مالی آن از سوی متقاضیان انجام شده است. در واقع، بانک‌ها در تأمین منابع مالی نقش حداقلی ایفا کرده‌اند.
اولویت‌های پرداخت تسهیلات در میان بانک‌ها
بر اساس آمار بانک مرکزی، بیشترین میزان پرداخت تسهیلات را بانک مسکن با ۱۰۷.۲ هزار میلیارد تومان به خود اختصاص داده و پس از آن بانک ملت، ملی، سپه و صادرات در جایگاه‌های بعدی قرار دارند.
خرید خانه در سوریه ۱۱۵برابر درآمد سالانه؛ ایران در فهرست گران‌ترین‌ها
۲.۸ میلیون خانه خالی در کنار ۳ میلیون مستأجر، رکوردی عجیب در بازار مسکن
مقاومت بانک‌ها در برابر اجرای تکالیف قانونی
دیوان محاسبات اعلام کرده است که تنها ۱۱ بانک در سال اول به تعهدات خود عمل کردند و مابقی بانک‌ها با جریمه ۸۰ هزار میلیارد تومانی مواجه شدند. با این حال، نایب رئیس کمیسیون عمران مجلس تأکید کرده بانک‌ها جریمه را ترجیح می‌دهند و تمایلی به پرداخت وام ندارند.
بحران در مسیر تولید مسکن ملی؛ نیاز به ورود جدی دولت و نهادهای نظارتی
امتناع سیستم بانکی از انجام تعهدات در بخش مسکن ملی موجب رکود در اجرای پروژه‌ها و نارضایتی گسترده در میان متقاضیان شده است. در صورت تداوم این وضعیت، هدف‌گذاری دولت در ساخت سالانه یک میلیون مسکن به‌شدت تحت‌الشعاع قرار می‌گیرد و تحقق وعده‌های دولت با چالش جدی روبرو خواهد شد.
